شوک سیاسی کنترل قیمت ارز را غیر ممکن می کند

   در جریان التهابات اخیر بازار ارز چه سهمی برای دولت قائل هستید؟ آیا دولت درباره تبعات اقتصادی تنش منطقه آمادگی داشت یا خیر؟
کاری که دولت و بانک مرکزی انجام می دهند این است که بانک مرکزی نرخ ارز را سرکوب کند و دولت نیز نرخ کالاها را پایین نگه دارد.
در مورد ارز علاوه بر سرکوب قیمت ارزپاشی هم رخ می دهد. برای پایین نگه داشتن نرخ ارز، تزریق بیشتری به بازار آزاد دارند و همین اقدام بانک مرکزی باعث می شود ارز به قیمت واقعی فروش نرود.
ماجرای فنر فشرده شده ارز همین است و وقتی شوک های سیاسی پیش می آید کنترل فنر از دست دولت در می رود و نرخ ارز جهش پیدا می کند.
بانک مرکزی تا چه زمانی می تواند در برابر فاصله ای که بین ارز دولتی و ارز آزاد ایجاد شده تماشاگر باشد. نرخ واقعی ارز در بازار ناگزیر قیمت ارز دولتی را هم بالا می برد.
اگر به برنامه های گذشته توجه کنیم به طور مثال در برنامه چهارم و پنجم ارز تک نرخی مطرح شده بود که کمترین خیر آن برچیده شدن فساد و رانت بود.
قرار بود هر سال به اندازه تورم داخلی منفی تورم خارجی به قیمت ارز اضافه شود که این حالت فشردگی پیش نیاد. اما دولت ها زیر بار انجام این کار نرفتند.
بی توجهی به این اقدام مهم و جدی نگرفتن موضوع ارز تک نرخی موجب شده بانک مرکزی و دولت با هر شوک سیاسی تماشاچی التهاب بازار ها باشد و درباره ناتوانی در مدیریت و کنترل شرایط مورد اتهام قرار بگیرد درحالیکه چاره کار تک نرخی شدن ارز است که در برنامه های دولت پیش بینی شده بود.
با اینکه حرکت افزایشی قیمت ارز به دنبال جنگ در منطقه، تنش در دریای سرخ و حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق رخ داده است اما نمی توان سهم نقش دولت در التهابات بازار داخلی را نادیده گرفت.
اگر دولت پیش بینی های لازم را داشت، نرخ ها واقعی بودند و با فشار قیمت ارز را پایین نگه نداشته بود؛ افزایش نرخ ارز تا این حد بالا نمی بود.
طبیعی است که به دنبال شوکی سیاسی نرخ ارز درصدی افزایش قیمت را تجربه کند ولی این افزایش نباید ۱۰ یا ۲۰ درصدی باشد.نرخ ارز در مدت زمان کوتاهی از ۵۰ هزار تومان به ۶۵ هزار تومان رسیده است. این رقم حتی از پیش بینی نرخ واقعی ارز نیز بالاتر است. نوسان نرخ ارز به بخش های مختلف اقتصاد از جمله بخش واقعی اقتصاد و تولیدکنندگان ضرر می زند.

   آیا نرخ برابری دلار و ریال همچنان ظرفیت صعود دارد یا خیر؟
بله این احتمال وجود دارد. چون دولت سرکوب قیمت می کند طبیعی است که نرخ ها بعد از دوره ای سرکوب با فرصتی که دست می دهد از جمله با تنش های سیاسی جهش پیدا کنند.
اگر سیاست گذار زیربنای ارزی را به درستی نچیند و برنامه ریزی اصولی نداشته باشد باز هم شاهد افزایش جهشی نرخ در مقاطع مختلف خواهیم بود به ویژه که اگر باز هم سعی شود به جای کار کارشناسی و اصولی با سرکوب ارزی قیمت را کنترل کنند.

   اگر در تیم اقتصادی دولت حضور داشتید برای کنترل و بهبود شرایط فعلی چه نسخه ای ارائه می کردید؟
تا زمانی که فضای کسب و کار برای بخش خصوصی هموار نشود و تا زمانی که بخواهیم با سرکوب جلوی افزایش قیمت را بگیریم وضعیت به همین منوال خواهد بود.
اقتصاد در کشورهای پیشرفته ترکیبی از علم و قانون است. اقتصاد را ما اختراع نکرده ایم، قواعد این علم پیش از ما پرورده و آزموده شده است. قوانین علم اقتصاد باید رعایت شود نمی توانیم در صحنه ای علمی که اصول و قاعده دارد، و دو دو تا چهار تا دارد و قابل محاسبه و پیش بینی پذیر است احساساتی عمل کنیم و توقع داشته باشیم قواعد برای ما عوض شوند و معجزه کنند.
تصمیمات خلق الساعه و کوتاه مدت دیگر جواب نمی دهد. دولت باید بپذیرد که با ده سال سرکوب قیمت نمی توان توقع کرد نرخ‌ها کاهش پیدا کنند.
فضای کسب و کار در کشورمان مطلوب سرمایه گذاران نیست. درحالیکه تنها روش کاهش نرخ ارز، رونق دادن به اقتصاد واقعی است.
با تورم ۴۰ درصدی نمی توان پیش بینی وضعیت داشت و نمی توان سرمایه گذاری کرد. اقتصاد ما بیماری های فراوانی دارد که باید یک به یک توسط متخصصین معالجه شود. با مسکن و نوازش نمی شود این درد ها را بهبود داد. سرکوب قیمت یک مسکن است که درد را درمان نمی کند.