راهبرد اقتصادی نداریم
محمد بحرینیان درباره وضعیت پیش روی اقتصاد به خبر آنلاین گفت: تورم بالا تداوم خواهد داشت. این وضعیت تورم و ارز به این دلیل است که دولت‌ها نه توان برنامه‌ریزی دارند و نه توان راهبرد دادن برای اقتصاد؛ درنتیجه وضعیت تغییری نخواهد کرد. تلاش دولت‌ها و مجالس در خرید محبوبیت است و تا در مسیر توسعه نیفتیم اقتصاد به سامان نمی‌رسد.
سه سناریو پیش روی تورم
یک اقتصاددان، نرخ احتمالی تورم در سه حالت خوش‌بینانه، میانه و بدبینانه را پیش‌بینی کرد. پیمان مولوی در گفت‌وگو باخبر آنلاین با پیش‌بینی نرخ تورم در سال ۱۴۰۳ گفت: در خصوص تورم سه سناریو وجود دارد. نقدینگی زیر ۲۵ درصد، نقدینگی ۲۵ تا ۳۰ درصد و نقدینگی بالای ۳۰ درصد. رشد اقتصادی زیر ۳ درصد و رشد اقتصادی بالای ۳ درصد را نیز باید در نظر گرفت. سناریوی خوش‌بینانه، تورم ۳۰ تا ۳۵ درصد، رشد اقتصادی بالای ۳ درصد و نقدینگی زیر ۲۵ درصد است. سناریو میانه، نقدینگی در کانال ۳۰ درصد و رشد اقتصادی در حدود ۳ درصد و تورم در حدود بین ۳۵ تا ۴۰ درصد خواهد بود. در سناریو بدبینانه، نرخ تورم به سمت اعداد بالاتر ادامه دارد.
دلیل ایجاد تورم
اقتصاد ایران سال‌های طولانی است با تورم دورقمی روبروست. برخی برآوردها نشان از آن دارد که ایران دیرپاترین تورم در جهان رادار است.
دلیل مهم تورم در ایران چیست؟ نرخ تورم در ایران به واسطه بی‌انضباطی مالی و پولی که نمود آن در کسری بودجه دیده می‌شود بالاست.
بودجه سال 1403 نیز همچنان با کسری بودجه روبروست. هرچند دولت معتقد است تغییراتی رخ‌داده در مجلس در لایحه بودجه را عامل کسری 400 هزار میلیارد تومانی بودجه می‌دانند اما لایحه بودجه 1403 یک‌بار با استناد به کسری بودجه مستتر در آن از سوی مجلس رد شد.
راهکاری که دولت برای غلبه بر کسری بودجه در دستور کار خود قرار داده غالباً نتیجه‌ای جز ایجاد تورم نداشته است. هرچند در سال‌های اخیر دولت استقراض از بانک مرکزی را به دلیل منع قانونی اجرایی نمی‌کند اما مسیر این استقراض غیرمستقیم شده و نتیجه این اقدام به صورت غیرمستقیم در اقتصاد نمود پیدا می‌کند.
انتشار پول، انتشار اوراق قرضه، تکلیف به بانک‌ها برای تأمین مخارج دولت، تأمین کسری از محل فروش سهام و ...تورم برای اقتصاد به وجود آورده است.
کسری بودجه و دولت بزرگ
مهدی پازوکی کسری بودجه را نتیجه بزرگی دولت می‌داند و می‌گوید: کشور گران اداره می‌شود. اداره گران سبب می‌شود اقتصاد با بحران روبرو شود. می‌توانیم باانضباط مالی و پولی، ماشین تولید تورم را در کشور خاموش کنیم اما تا زمانی که برآوردها با عملکرد ما فاصله داشته باشد، با این وضعیت مواجه هستیم . متأسفانه پول‌های کشور درجایی که نباید هزینه می‌شود. درحالی‌که انضباط مالی در کنار برآورد دقیق از توان اقتصاد می‌تواند مشکل را برطرف کند.
شرکت‌های زیان ده انبوه
مرتضی افقه، عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید چمران نیز این نظر را تأیید و می‌گوید: دولت بیش‌ازاندازه بزرگ است و انبوه شرکت‌های زیان ده در کنار اداره غیراقتصادی شرکت‌ها و بی‌توجهی به ساختارهای اقتصادی زمینه را برای بروز تورم فراهم کرده است.
مدیریت انضباط مالی
کامران ندری، استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق نیز معتقد است از بین بردن تورم سازوکاری می‌خواهد که هنوز چنین سازوکاری در اقتصاد ایران به چشم نمی‌خورد . باید سیگنال‌های اقتصادی نشان از برنامه دلت برای مهار تورم داشته باشد. این سیگنال‌ها مهار کسری بودجه، بازگرداندن انضباط مالی و پولی و همچنین تنظیم بودجه بر اساس توان اقتصادی است.