دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری ایالاتمتحده (OFAC) روز سهشنبه، 14 آذر 1403، بیانیهای علیه ایران منتشر کرد. بر اساس این بیانیه، فشار تحریمی به بازار نفتکشها افزایشیافته است؛ بهطوریکه ۲۱ نفتکش دخیل درفروش نفت، محصولات نفتی و پتروشیمی ایران، موسوم به ناوگان ارواح یا ناوگان سایه در فهرست تحریمهای آمریکا قرارگرفتهاند. دراینارتباط حشمتالله فلاحت پیشه، نماینده پیشین مجلس و عضو هیئتعلمی دانشگاه علامه طباطبایی به تجارت گفت: ایران ۲۰ سال پیش حدود یک درصد از انرژی دنیا را تأمین میکرد، ولی این سهم اکنون کمتر از 0.25 درصد شده است. نفت ایران عمدتاً در بازار رسمی فروخته نمیشود و حدود ۹۲ درصد آن از پالایشگاههای خصوصی یا خصولتی چین سر درمیآورد. چینیها با چراغ سبز دولت چین در حال خرید نفت ایران هستند و این نفت را با تخفیفهای کلان دریافت میکنند. حال بنا بر فشارهایی که آمریکا برای تحریم نفت ایران وارد میکند، تخفیفهایی که چینیها درخواست میکنند، بیشتر است. در هر بشکه حتی ۱۳ دلار تخفیف ارائه میشود و برخی سایتها نیز مدعی شدهاند که نفت ایران گاهی تا ۳۰ درصد زیر قیمت بازار هم فروخته میشود.
برجام فدای منافع روسیه شد
فلاحت پیشه بابیان اینکه بایرن تحریم ایران را به یک فرصت برای دولت خود تبدیل کرد، گفت: در زمان جنگ اوکراین، دولت وقت ایران دچار اشتباه استراتژیک در سیاست خارجی شد و برجام را نهایی نکرد و برجام فدای منافع روسیه شد. ایران و روسیه برخلاف ادعاها رابطه راهبردی باهم ندارند و در بازار نفت به رقیب یکدیگر تبدیلشدهاند. آمریکاییها هم توانستند هم میزان عرضه و قیمت نفت را در بازار جهانی مدیریت و کنترل کنند. اگر درگذشته با یک بحران یا جنگ منطقهای قیمت نفت افزایش پیدا میکرد، این بار قیمت نفت ثابت ماند.
ایران کارت بازی در دست روسها
و چینیها
وی تشریح کرد: ایران باید بتواند اهداف خود را در مذاکرات محقق کند. حال ممکن است به توافقی دست یابد یا اهدافی که میخواهد به آن دست یابد، محقق نشود. اما هر نتیجهای که حاصل شود، حداقل وضعیت رابطه با آمریکا برای ایران روشن خواهد شد و دیگر مانند دوران فعالیت دولت سیزدهم منافع ایران در برجام قربانی منافع روسیه نمیشود. ایران دریکی از بهترین شرایط سیاست خارجی خود میتوانست برجام را احیا کند، اما متأسفانه به دلیل منافع روسها این فرصت را از دست داد. اکنون ایران به یک کارت بازی در دست روسها و چینیها تبدیلشده درحالیکه میتوانست باقدرت دوباره به بازار انرژی بازگردد.
حذف تابو مذاکره با آمریکا
فلاحت پیشه گفت: اکنون نیز دولت ایران تابوی مذاکره مستقیم با آمریکا را کنار نگذارد، بیش از گذشته به یک کارت بازی برای چین و روسیه تبدیل خواهد شد. ترامپ در آینده دو رویکرد ادامه فشار حداکثری و طرح مذاکره با ایران را بهطور همزمان دنبال خواهد کرد. ایران باید از این فرصت بهرهبرداری کند؛ زیرا ترامپ بههیچوجه دوست ندارد که واسطهها منافع آمریکا را تحت تأثیر قرار دهند و در این شرایط، ایران حداقل میتواند با آمریکا به گفتوگو بنشیند.