گروه سیاسی: مناقشه بر سر فعالیت هستهای بیش از 20 سال است که بین غرب و ایران جریان دارد. در مدت دو دهه گذشته نهتنها از شدت مناقشه کاسته نشده بلکه در دولت احمدینژاد 6 قطعنامه توسط شورای امنیت با موافقت روسیه و چین تصویب شد. قطعنامه 1929 فلجکننده بود زیرا کشورها را از دادوستد با ایران منع کرد. حتی روسیه و چین که خود پای قطعنامه را امضا کردند، از تجارت با ایران منع شدند. این قطعنامه اجازه میداد تا کشتیهای ایرانی در آبهای بینالملل بازرسی شوند. توافق برجام که سال 1394 نهایی شد، قطعنامهها را ملغی کرد و اثر مثبت بر اقتصاد وزندگی مردم از سال 94 تا 96 بر جای گذاشت. ترامپ بعد از اوباما روی کارآمد و تلاش کرد با ایران مذاکره مستقیم انجام دهد ولی تهران نپذیرفت. درنهایت سال 1397 ترامپ از برجام خارج شد و تحریمهای یکجانبه نفتی و غیرنفتی را علیه ایران اعمال کرد. ترامپ سال 2020 از کاخ سفید رفت و دموکراتها آمدند. فرصت برای ایران پیش آمد تا مشکل تحریمها را با دموکراتها حل کند ولی این فرصت هم با مخالفت تندروها و آتش زدن برجام در مجلس و مصوبه هستهای 18 آذر سال 1392 مجلس از بین رفت. ایران بعد از تهدید و خطونشان کشیدن برای غرب از تعهداتش در برجام خارج شد و غنیسازی را که حد آن در برجام 1.67 بود به 20 درصد و 60 درصد افزایش داد، اما این سیاست هم نتیجه نداد بلکه بر حجم تحریمها افزود. تعداد تحریمها در دولت سیزدهم نسبت به دولت دوازدهم بیشتر شد. شورای حکام روز جمعه قطعنامهای علیه ایران صادر کرد. این قطعنامه توسط انگلیس، فرانسه، امریکا و آلمان تهیهشده بود رأی آورد. نکته قابل تأمل اینکه این 4 کشور که طراح و بانی قطعنامه بودند با صدور بیانیهای از قطعنامه حمایت کردند و بهنوعی به ایران هشدار دادند که اگر ایران پای میز مذاکره نیاید مکانیزم ماشه را فعال خواهد کرد. پسازاین بیانیه اعلام شد که روز جمعه آینده سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان در ژنو مذاکره خواهند کرد. این خبر اثر مثبتی بر بازار گذاشت و قیمت دلار و سکه را کاهش داد. با اینوجود ایران قرار است اقدام در برابر اقدام انجام دهد. سانتریفیوژهای جدید با هدف غنیسازی بیشتر نصب و راهاندازی شود. این اقدام تقابل با اروپا و کمک به شکلگیری اجماع علیه ایران ارزیابی میشود. اگر این سه کشور و امریکا از غنی سازی 20 و 60 درصد میترسیدند و امتیاز میدادند، حالا هم از راهاندازی سانتریفیوژهای پیشرفته خواهند ترسید و امتیاز خواهند داد!
این سه کشور در برابر اقدامات ایران، اقدامات بیشتری انجام دادند. پرسش این است که اگر مکانیسم ماشه فعال شود و تحریمهای مندرج در 6 قطعنامه بازگردند و تحریمهای اتحادیه اروپا که در قالب قطعنامه 2231 لغو شده بودند، دوباره برگردند دور نمای اقتصاد وزندگی چه خواهد بود؟ تندروها که دم از ایستادگی و مقاومت میزنند چه پاسخی برای آیندهای دارند؟ احتمالاً این قطعنامهها فعال خواهد شد. البته مذاکرات چهارجانبه در ژنو میتواند به توافق برسد. تندروها نباید کاری کنند تا روزنه باقیمانده دیپلماسی هم از بین برود.