ستاره صبح- گستره ۶۴ کیلومتری رفح که تا پیش از جنگ 7 اکتبر (15 مهر 1402) تنها ۲۷۵ هزار نفر جمعیت داشت، امروز یک میلیونو چهارصد هزار جنگ زده را در خود اسکان داده است. رفح در شرایطی آخرین پناهگاه آوارگان فلسطینی است که حتی مصر هم مرز خود را به روی آنان بسته است. ستاره صبح در گفتوگو با سید عطا تقوی اصل، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی به بررسی وضعیت امروز منطقه و احتمال حملات جدید اسرائیل به رفح پرداخته که در ادامه میخوانید:
وضعیت رفح چگونه است و احتمال حمله اسرائیل به این منطقه چقدر جدی است؟ بخش زیادی از آوارگان غزه به منطقه رفح پناه بردهاند و جمعیت فعلی رفح بالاست، از این رو گفته میشود پایگاه فعلی حماس در این منطقه است و نیروهای حماس بین آوارگان و در تونل های زیر زمین این منطقه هستند. با توجه به بافت جمعیتی بالا و فشرده رفح، حمله اسرائیل میتواند فاجعهای انسانی به دنبال داشته باشد. پراکندگی جمعیت در غزه از میزان تلفات کم کرد ولی رفح امروز جمعیت زیادی از آوارگان جنگ غزه را در خود جا داده است. اسرائیل رفح را برای مرحله پایانی عملیات نظامی نگه داشته است. همانطور که قدم به قدم به این منطقه نزدیک میشود بر میزان جمعیت فلسطینیان رفح افزوده میشود. حمله به رفح پایان حیات سیاسی نتانیاهو خواهد بود. حمله به این منطقه، یعنی کشتار آوارگان، کشتار زنان و کودکان و کشتار افراد بی پناه. و این کار هزینه سنگینی برای شخص نتانیاهو خواهد داشت. نتانیاهو تصمیم به حمله گرفته، باید دید وزن افکار عمومی جهان و مطالبات بینالمللی چقدر است؟ آیا اعتراضات دانشگاهیان و دانشجویان جهان خواهد توانست بر تصمیم نتانیاهو تأثیر گذار باشد یا نه؟! یک آزمون بینالمللی درجریان است که نشان میدهد رهبران کشور های دموکراتیک جهان تا چه میزان تابع نظر رأی دهندگان خود رفتار میکنند. چون پایان جنگ غزه و پایان حملات نظامی اسرائیل به مناطق فلسطینی نشین غزه به خواستهای عمومی تبدیل شده است.
چندی پیش این احتمال مطرح شد که ایران در ازای عدم حمله اسرائیل به رفح به تنش میان دو کشور پایان داده است، آیا این توافق پشت پرده امروز نقض شده است؟ وقتی تنش میان ایران و اسرائیل بالا گرفت، زمزمههایی مبنی بر توافق نانوشته میان ایران و آمریکا در خصوص رفح به گوش میرسید. شنیدهها حاکی از این بود که ایران به شرط عدم حمله به رفح از ادامه تنش نظامی با اسرائیل کنار کشیده است. این شایعه در ادامه تأیید نشد، این طور به نظر رسید که منبع انتشار خبر در داخل بود تا توقع بخشی از تندروها در داخل را کم کند و تقاضای انتقام گیری شدید از اسرائیل فروکش کند. پاسخ ایران به اسرائیل مدیریت شده و کافی بود، ولی در آن زمان پیامد های حمله نامشخص بود. این شایعه توانست تا حد زیادی توقع گروه های تندرو در داخل را کاهش دهد زیرا این طور القا میکرد که ایران در حال مذاکره و اخذ توافقی است که به نفع فلسطینیها تمام میشود. حمله ایران در شرایطی که پیش از حمله هماهنگی های لازم را با آمریکا، کشور های منطقه و کشور هدف داشته نشان میدهد که ایران به دنبال جنگ و آتش افروزی نبود. وزیر امور خارجه اعلام کرد که ما به آمریکاییها گفتیم که مراکز اقتصادی و حیاتی را نمیزنیم. ایران در عین اینکه به گستاخی اسرائیل پاسخ داد ولی عملیات را به شکل حملهای مدیریت شده انجام داد و بازدارندگی ایجاد کرد. هم زمان با گارد گرفتن ارتش اسرائیل نسبت به رفح، زمزمه گرفتن تعهد غیر رسمی ایران از اسرائیل در خصوص عدم حمله به رفح منتفی شد. امروز همه به این منطقه آواره نشین غزه چشم دوختهاند تا ببیند دولت افراطی نتانیاهو چه در سر دارد؟!
به عقیده شما آیا میتوان این مرحله از جنگ غزه را آخرین سطح درگیری دانست یا خیر؟ نتانیاهو با حمله به رفح خود را قربانی خواهد کرد. رفح امروز هم در آستانه بحرانی انسانی قرار دارد با حمله نظامی به این منطقه، نتانیاهو به شکل جدی از نظر حقوق بشری محکوم میشود. بعد از جنگ غزه نتنیاهو به یک مهره سوخته تبدیل شد. امروز او بالای پرتگاهی ایستاده و حمله به رفح میتواند زیر پایش را خالی کند. در هر صورت بعد از اتمام جنگ اولین قربانی این تنش نتانیاهو است. امروز جهان در اسرائیل با رهبری سیاسی روبهرو است که میداند چیزی برای از دست دادن ندارد و بعد از جنگ کارش تمام است از این رو رویکرد های غلط او بیش از پیش نمایان میشود. اسرائیل آسیب پذیر است، حوادث اخیر این حقیقت را نشان داد. گستره سرزمینی کوچک، تمرکز جمعیتی بالا، نارضایتی داخلی و... همه دلایلی است که بتوان با قاطعیت گفت اسرائیل نه تنها توان حمله به ایران و درگیر شدن با جمهوری اسلامی را ندارد بلکه در تداوم تنش غزه نیز درمانده است.