ستاره صبح، فائزه صدر: ایران در نخستین ساعت بامداد روز یکشنبه 26 فروردین طی حملات گسترده پهپادی و موشکی، بخشهایی از خاک اسرائیل را مورد هدف قرار داد. با اینکه پس از عملیات تروریستی اسرائیل در دمشق و حمله به کنسولگری ایران که منجر به جان باختن چند تن از نظامیان ایرانی شد، گزینه برخورد تلافی جویانه ایران روی میز بود؛ اما به نظر نمیرسید ابعاد پاسخ تهران به تلآویو اینچنین گسترده و پر سروصدا باشد. ستاره صبح در گفتوگویی با عبدالرضا فرجی راد، دیپلمات پیشین ضمن بررسی این واقعه تبعات این حمله را بررسی کرده که در ادامه میخوانید:
حمله هوایی ایران به اسرائیل در چه سطحی از حملات نظامی تعریف میشود؟ آیا ایران با این عملیات نشان داد که شروع جنگ را پذیرفته است؟ یا باید این حرکت را در ردیف حمله نظامی به عین الاسد تحلیل کرد؟ اسرائیل خطای بزرگی مرتکب شد و به کنسولگری ایران در دمشق حمله کرد. ایران هم از ابتدا اعلام کرد که ما انتقام میگیریم. تأکید بر انتقام به این علت است که ایران دوست ندارد جنگ در منطقه گسترش یابد و تنها هدف پاسخ دادن به حمله اسرائیل است. خطای اسرائیل را نمیتوان نادیده گرفت. ضمناً ایران میخواهد بازدارندگی داشته باشد تا اسرائیل دفعات بعد دست به چنین اقداماتی نزند. بنابراین نه ایران به دنبال جنگ گسترده است و نه منطقه آمادگی چنین جنگی را دارد. اسرائیل به دفعات چنین کاری کرده و ایران قصد داشت تنبیهی کرده باشد.
با توجه به اینکه محل پرواز پهپادها و شلیک موشکها از خاک ایران بوده، آیا میتوان شیوه پاسخگویی تهران به ماجرای کنسولگری را بهانهای برای حملات تلافی جویانه بعدی اسرائیل پیشبینی کرد یا خیر؟ احتمال بروز چنین رفتاری از اسرائیل را ضعیف میبینم برای اینکه آمریکاییها نمیخواهند چنین درگیریهایی در منطقه ایجاد شود. اگر اسرائیل بخواهد به خاک ایران حمله کند، قطعاً ایران جواب میدهد و این پاسخ محکمتر از بار قبل خواهد بود. اگر اسرائیل حملات ایران را پاسخ بدهد و ایران درصدد تلافی بربیاید چنین شرایطی طبیعتاً به یک جنگ منجر خواهد شد و حزبالله هم درگیر این جنگ میشود. این وضعیت آن چیزی است که امکان کنترل تنش منطقه را از دست آمریکا خارج میکند. ایالاتمتحده نسبت به ایجاد چنین وضعیتی در خاورمیانه حساس است. بنابراین آمریکاییها سعی میکنند هر طور که بتوانند این تنش را کنترل کنند و نگذارند اسرائیل به ایران حمله کند. اسرائیل برای حمله به ایران باید از خاک و آسمان کشورهای عربی عبور کند. ایران قبلاً به این کشورها اخطار داده و درباره همکاری با اسرائیل در هرگونه حمله و تجاوز به خاک ایران هشدار داده است. وزیر امور خارجه در این زمینه فعال بوده و طی تماسهایی به کشورهای عربی و همسایگان هشدار دادهشده که اجازه ندهند از خاکشان به ایران حمله شود. عراق، کویت، عربستان، بحرین، قطر یا هر کشور دیگری در منطقه در صورت همکاری با اسرائیل در حمله به ایران با خطر تلافی جمهوری اسلامی روبهرو است. این کشورها هم افزون بر آمریکا تلاش میکنند چنین اتفاقی نیافتد. اسرائیل به شورای امنیت شکایت کرده، باید جلسه تشکیل شود و نتیجه را اعلام کنند اگر اسرائیل پیش از اعلام نتیجه به ایران حمله کند، شکایتش منتفی خواهد شد.
به نظر میرسد نقش آمریکا در پایان دادن به این تنش بسیار پررنگ و تعیینکننده است. تا این لحظه واکنش ایالاتمتحده چگونه ارزیابی میشود؟ پیشبینی من از ابتدای این قائله این بوده و هست که آمریکاییها به ایران حمله نمیکنند. از آغاز جنگ غزه اظهارنظر دولتمردان آمریکایی مشخص میکرد که این دولت از اسرائیل حمایت میکند و این حمایت تمایل به جنگیدن با ایران را نشان نمیداد. حمایت آمریکا از اسرائیل میتواند سیاسی یا دیپلماتیک باشد. حمایت میتواند از طریق شورای امنیت باشد. اگر آمریکاییها میخواستند به ایران حمله کنند یا در حمله اسرائیل به ایران سهم قابلتوجهی داشته باشند از ابتدا اعلام میکردند که اگر ایران به اسرائیل حمله کند، ما به دفاع از اسرائیل به ایران حمله خواهیم کرد. درحالیکه پیشتر روسای جمهوریخواه دولت آمریکا از حمله نظامی صحبت میکردند ولی این بار حرفی زده نشد. ضمن اینکه آمریکاییها هم از دست اقدامات تنشآفرین نتانیاهو خسته شدهاند و در غرب نفرتی نسبت به این شخص وجود دارد. دولت تندرو اسرائیل به دردسری برای غرب بهویژه آمریکا تبدیلشده است. ازاینرو به نظر نمیرسد که آمریکا بخواهد ایدههای نظامی و جنگطلبی نتانیاهو را تقویت کند. من بعید میدانم که حتی اگر اسرائیل به ایران حمله کند که احتمال آن ضعیف است آمریکاییها بخواهند در جنگ با ایران دخالتی داشته باشند.