از هر سه ایرانی یک نفر زیر خط فقر مطلق!

از ابتدای دهه ۹۰ تا انتهای آن، نسبت حداقل دستمزد به خط فقر نوسانات زیادی را تجربه کرده؛ در ابتدای دهه و به لطف یارانه‌های نقدی که در آن زمان «مبلغی قابل قبول» بودند، شکاف میان حداقل دستمزد و خط فقر کمتر از سال‌های آخر این دهه بود. اگر چه که هیچ‌گاه خط فقردر سال ۹۰ به صورت رسمی اعلام نشد و در این راستا مرحوم جمشید پژویان، رییس وقت شورای رقابت نیز گفته بود: «میزان خط فقر در سال ۹۰ محاسبه نشده، اما در سال ۸۹ افراد با درآمد ماهانه کمتر از ۹۴۶ هزار تومان زیر خط فقر به حساب می‌آمدند.» این در حالی است که حداقل حقوق در سال ۹۰ حدود ۳۳۰ هزار تومان بود. در سال ۹۳ خط فقر به بیش از دو میلیون تومان رسید در حالی که حداقل حقوق ماهانه در این سال حدود ۶۰۹ هزار تومان بود؛ فاصله‌ای یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی که در میانه این دهه بیشتر هم شد. بر اساس گزارش‌های رسمی در سال ۹۶ حداقل حقوق ماهانه حدود ۹۳۰ هزار تومان و خط فقر نیز دو میلیون و ۴۷۰ هزار تومان، بنابراین یک سال پیش از نوسانات ارزی کشور، شکاف میان خط فقر و حداقل حقوق ماهانه به یک میلیون و ۵۴۰ هزار تومان رسید. شکافی که در سال‌های آخر دهه ۹۰ و به واسطه افزایش تورم از یک سو همچنین کاهش درآمد‌های نفتی دولت و اجبار به پوشش کسری بودجه از راهکار‌هایی مانند چاپ پول، شکاف میان دستمزد و خط فقر بیشتر شده و حتی شاغل شدن افراد نیز در سال‌های ۹۸ و ۹۹ نیز نتوانست آن‌ها را از خطر زندگی در فقر مطلق نجات دهد، چرا که پس از شیوع کرونا عمده افرادی که از آن آسیب دیدند، دهک‌های پایین درآمدی بوده که در بخش غیررسمی اقتصاد شاغل بودند. با استناد به یکی از نمودار‌های گزارش وزارت کار و تعاون درآمد افراد در سال ۹۹ حدود ۷۰ درصد از هزینه‌های‌شان را پوشش می‌داد.
مرسوم است داده‌های مربوط به خط فقر را مراکز رسمی منتشر کنند. البته که برخی اوقات مانند سال ۹۰ این داده منتشر نمی‌شود و آنچه دو ماه پیش وزارت تعاون نیز منتشر کرده، به نظر نمی‌رسد با واقعیت‌های بازار همخوانی داشته باشد، چرا که هزینه‌های زندگی در کشور و به خصوص کلا‌نشهر‌ها با ماهی یک میلیون و ۲۴۵ هزار تومان تقریبا شوخی است؛ بنابراین شاید سایر مراکز و حتی نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی نرخ نزدیک به واقعیت را بیان کنند. به عنوان مثال بر اساس آنچه مرکز پژوهش‌ها در گزارش سال ۹۷ خود اعلام کرده، «خط فقر در سال ۹۶ برای یک خانوار چهار نفره در تهران در حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بوده که انتظار می‌رود این رقم تا پایان پاییز ۹۷ به حدود سه میلیون و ۴۰۰ هزار تومان برسد.». در آن سال حداقل حقوق ماهانه یک فرد یک میلیون و ۱۱۲ هزار تومان بود؛ شکاف دو میلیون و ۲۹۰ هزار تومانی. این شکاف در سال‌های بعد نیز ادامه پیدا کرد؛ نرخ خط فقر در سال‌های ۹۸ و ۹۹ به ترتیب ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و ۹ میلیون تومان بوده؛ با استناد به این اعداد شکاف میان خط فقر و حداقل دستمزد در این سال‌ها به دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و ۷ میلیون تومان بوده است. اگرچه رقم سال‌های اخیر به نوعی گمانه‌زنی از میزان هزینه‌های زندگی در ایران، اما به نظر می‌رسد به واقعیت نزدیک‌تر است، چرا که با تورم سالانه ۳۶.۴ درصدی در سال ۹۹ همچنین تورم نقطه‌ای ۶۶.۶ درصدی برای کالا‌های خوراکی در اسفند ۹۹، به نظر نمی‌رسد یک میلیون و ۲۴۵ هزار تومان کفاف زندگی در سایر کلانشهر‌ها جز تهران را بدهد.منبع:آفتاب نیوز