سید عطا تقوی- استاد دانشگاه
بعد از حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق و به شهادت رسیدن 7 نفر از سرداران و سربازان سپاه پاسداران، ایران در موقعیت یک تصمیم سخت قرار دارد. تصمیمی که فرماندهان نظامی آن را قطعی اعلام کردهاند.
زمان، چگونگی و کیفیت اقدام ایران در پاسخگویی به عملیات تروریستی اسرائیل در داخل کشور محل بحث، بررسی و گفت و گو است.
بیش از چهار دهه از پیروزی انقلاب گذشته و قرار گرفتن کشور در چنین شرایطی کمتر سابقه داشته است. وضعیتی که لازم است همگان تبعات هر اقدامی را درک کنند.
اگر ایران واکنشی به اقدام اسرائیل انجام ندهد گستاخی این رژیم بیشتر خواهد شد و موجب عدم بازدارندگی میشود اما اگر اقدام احساسی و عجولانه انجام دهد در زمین سیاستهای خصمانه اسرائیل برای گسترش جنگ بازی کرده است.
در این مقطع نقش آمریکا به عنوان بزرگترین حامی اسرائیل برجسته است. ایالات متحده از طریق مذاکرات محرمانه با ایران، سعی دارد حاکمیت را مجاب کند تا اقدامی نکنند ولی چنین مذاکراتی باید دو طرفه باشد. پرسش این است که آیا سقوط دولت تندروی نتانیاهو و پایان جنگ غزه نمیتواند پیشکش خوبی از طرف غرب باشد؟ پایان جنگ پایان عمر سیاسی نتانیاهو است و این میتواند بهترین انتقام است.
اگر ایران وارد یک درگیری نظامی عجولانه نشود، نقشه نتانیاهو به باد میرود. او به شدت تحت فشارهای خارجی و داخلی است و به جنگ با ایران نیاز دارد. انتقام نظامی ایران میتواند او را تا مدتی از اعتراضات داخلی و انتقادات تند مخالفان اش در داخل و خارج و از نزدیک شدن به پایان عمر سیاسیاش نجات دهد. اما عدم ورود ایران به جنگ، نتانیاهو را در برابر مخالفان داخلی و خارجیاش خلع سلاح میکند. این وضعیت منافع ژئوپلیتیکی بیشتری برای محور مقاومت دارد و فایده آن از پاسخ نظامی و حمله ایران به اسرائیل بیشتر است.
امروز وقت صبر استراتژیک است. زیرا تحولات فلسطین به مرحله ثمربخشی رسیده و مقاومت فلسطین برای جهان معنا پیدا کرده است. تأثیر صبر و دوراندیشی تصمیم گیران ایران در این مرحله مهم تاریخی کمتر از حمله به رژیم صهیونیستی نیست.
ضمن اینکه وضعیت اقتصادی کشور برای جنگیدن مناسب نیست مجموع این شرایط نظام را به این نتیجه رسانده که نباید وارد جنگ با اسراییل و البته جنگ با آمریکا شد.
ایالات متحده در صدد آن است که با گفت و گو و مذاکره تنش پیش آمده را مدیریت کند. زیرا در صورت بروز جنگ تنها اسرائیل نیست که با ایران خواهد جنگید، بلکه آمریکا باید با چرخشی در راهبرد استراتژیک خود باز نیروهای نظامیاش را وارد منطقه کند و سربازان آمریکایی این بار برای درگیری با ایران به باتلاق خاورمیانه قدم بگذارند.
آمریکا متحد واقعی و حامی اصلی اسرائیل در جهان است. اگر چه اولویت سیاست خارجی آمریکا برای رهبران سیاسی این کشور از هر حزب و جناحی که باشند، حفظ موجودیت و حفظ منافع اسراییل است، ولی کاخ سفید نمیخواهد هزینه تند روی نتانیاهو را بپردازد.
ایران جز به ضرورت با آمریکا مذاکره نمیکند. گفت و گو های اخیر تا حدی خواهد بود که منافع ایران و جایگاه کشور تضعیف نشود و بلکه از قبل عدم ورود ایران به درگیری نظامی بتوان حذف نتانیاهو از قدرت و پایان جنگ غزه را پیش بینی و برنامه ریزی کرد.