محمد خواجویی، عضو مرکز تحقیقات استراتژیک خاورمیانه، درباره نقش قطعنامه اخیر برای برقراری مذاکرات هسته‌ای مجدد میان ایران و اروپا به انتخاب گفت: کشور‌های اروپایی به دلیل اینکه از سیاست‌های ایران در قبال همکاری‌اش با روسیه ناراضی بودند، درزمینه‌ی هسته‌ای فشار مضاعفی را به ایران وارد کردند و این فرارها عملاً هرچه به سمت جلو رفت بیشتر شد. در ادامه گزیده نظرات وی را می‌خوانید.
فشار اروپا و ترامپ
قطعنامه فعلی برای تحت‌فشار قرارداد ایران و بازگشت به مذاکره انجام شد. اگر شاهد گشایشی میان ایران و آژانس و غرب نباشیم، احتمال اینکه طرف اروپایی به سمت فعال‌سازی مکانیسم ماشه حرکت کنند زیاد است. ایران این مسئله را درک می‌کند و به نظر من هم‌زمان بااینکه به سمت افزایش فعال رفت، روندی دیپلماتیک را با غرب آغاز کرده تا تنش‌زدایی در این مسیر از دست نرود. نکته‌ی مهم این است که ما شاهد این هستیم که در ماه‌های آینده از دو مسیر متفاوت اما هم‌راستا، درزمینه‌ی مسائل هسته‌ای تحت‌فشار قرار خواهیم گرفت. یک مسیر متعلق به کشور‌های اروپایی است. فشار‌های حقوقی ویژه‌ای از سوی اروپا به ایران وارد خواهد شد. مسیر دوم فشار حداکثری ترامپ است. تلاش‌های اخیر ایران باهدف تضعیف فشار در این دو مسیر است.
4 مسئله ایران با آژانس
ایران و آژانس 4 مسئله‌ی مهم با یکدیگر دارند. اول بر سر حل نشدن پرونده‌ی پیدا شدن آثار اورانیوم در دو مراکز اعلام‌نشده‌ی ایران است. مسئله‌ی بعدی صدور روادید برای بازرسان آژانس است. مسئله‌ی بعدی موضوع نصب دوربین‌های نظارتی و مسئله‌ی چهارم موضوع کاهش تعهدات ایران در برجام است که مشخصاً مهم‌ترین و جنجالی‌ترین آن افزایش سطح و میزان غنی‌سازی است. آن چیزیکه در عمل شاید بتواند مانع حرکت اروپا به سوی مکانیسم ماشه شود، گشایشی میان ایران و آژانس است. مشکل اینجاست که روابط ایران و آژانس، تابعی از رابطه با کشور‌های غربی است. تا اکتبر 2025 فرصت داریم تا مجدداً مذاکرات هسته‌ای آغاز شود و این کشور‌ها نگرانی‌هایشان برطرف شود، ایران هم نگرانی‌هایش بابت تحریم‌ها رفع شود. این مسئله بزرگ است و پای آمریکا هم در آن باز است. وقتی تازه برجام امضاشده بود، نظام سیاسی ظرفیت پذیرش یک توافق تازه را نداشت. آلان شرایط تغییر کرده است.
دستور کار جدید برای مذاکره
الان دیگر برجام وجود ندارد، برجام صرفاً یک ساختار حقوقی است. این اتفاقاً می‌تواند یک فرصت برای ایران باشد. برجامی وجود ندارد که دست‌وبال ایران را برای ورود به مذاکرات جدید ببندد. صحبت‌های لاریجانی درباره‌ی توافق جدید، یک سیگنال مهم است. ایران آماده است با دستور کار جدید که دستور کار احیای برجام نیست، وارد مذاکره شود. این اتفاق می‌تواند زمینه یک مذاکرات جدیدی را فراهم کند که طرف اصلی ما در این زمینه آمریکاست. طلایی‌ترین دوره‌ای که امکان دارد این مذاکرات شکل بگیرد، از الان تا اکتبر 2025 است. اگر آتش‌بس منطقه‌ای رخ دهد، ایران با تمرکز بیشتری روی رابطه با غرب کار می‌کند و تا سال آینده می‌تواند به سمت توافق سیاسی با غرب حرکت کند.