دکتر سید هادی حسینی
مدیرعامل کارخانه کشت و صنعت خاور دشت
امروزه خام فروشی محصولات کشاورزی به یکی از چالشهای اصلی اقتصاد کشاورزی در کشور بدل شده است. تا جایی که برخی محصولات با اصالت و باکیفیت مابعد از صادرات فلهای، فرآوری شده و با بستهبندی شیک به نام کشورهای دیگر در دنیا عرضه میشوند. اگرچه کشاورزی بهعنوان کانون و محور اصلی توسعه کشور از نقش و جایگاه ویژهای برخوردار است ولی باید پذیرفت صنایع وابسته به کشاورزی، شرط لازم و محرک توسعه این بخش، محسوب میشوند. از سوی دیگر جایگاه صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش محصولات کشاورزی به دلیل مقتضیات بینالمللی و جهانی، ضرورت حضور در بازارهای منطقهای و بینالمللی و پیوستن به سازمان تجارت جهانی، یک جایگاه استراتژیک و حیاتی محسوب میشود.
باوجود برنامهریزیها، سرمایهگذاریها و تلاشهای صورت گرفته در سالهای اخیر در جهت کاهش خام فروشی بهویژه در محصولات کشاورزی، جایگاه کشور در بحث فرآوری جایگاه مطلوبی نیست و ایران جزو کشورهای پیشرفته در این امر محسوب نمیشود.
همین امر خساراتی را از پنجره ایجاد اشتغال، ایجاد ضایعات کشاورزی و کمرنگ شدن حضور در اقتصاد بینالمللی، متوجه کشورمان ساخته است. در حال حاضر عمده محصولات کشاورزی بهصورت خام و فرآوری نشده به کشورهای مختلف صادر میشود که بارونق و توسعه صنایع تبدیلی کشاورزی و مطابقت تولید با استانداردهای جهانی میتوان بازارهای صادراتی بهتر و ارزشافزوده بیشتری را به دست آورد.
فلذا توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات کشاورزی به یک عنوان یک گام اساسی و قابلاعتنا در توسعه اقتصاد و ایجاد اشتغال پایدار همواره در محافل اقتصادی موردتوجه جدی قرارگرفته است. سرمایهگذاری در این بخش، بیش از گذشته موردنیاز است.
چرخاندن چرخ اقتصاد روستا
گسترش صنایع تبدیلی علاوه بر چرخاندن چرخ اقتصاد کشور در چرخاندن چرخ اقتصاد روستایی نیز حائز اهمیت است. در حقیقت توسعه صنایع تبدیلی بهویژه در مجاورت روستاها با محوریت تلفیق صنعت و کشاورزی، فرصت استفاده از پتانسیل مناطق روستایی را به نحو مطلوبی فراهم میسازد. استفاده بهینه از اوقات فراغت روستاییان و نیروی انسانی حاضر، کاهش هزینههای حملونقل، بهرهگیری از تولیدات مختلف روستایی، نگاه علمی کشاورزان به تولیدات محصولات و توجه به آمایش کشت، کاهش ریسک کشاورزی، کاهش ضایعات محصولات کشاورزی با امکان سریعتر انتقال به کارخانه، افزایش درآمدهای غیر کشاورزی در مناطق روستایی، اشتغالزایی در فصول غیر کشاورزی و کاهش بیکاریهای فصلی، تنوعبخشی به اقتصاد روستایی، تأمین مواد غذایی و عرضه آن در خارج از فصل تولید، توسعه درونزای مناطق روستایی، کاهش مهاجرت روستائیان و ایجاد فرصت مهاجرت معکوس و درنهایت جلوگیری از تبدیل زمینهای حاصلخیز به ویلا و خانه باغ از مزایای اصلی و جانبی پیامدهای استقرار صنایع تبدیلی محسوب میشوند.
ایجاد جبهه اقتصادی
باید اذعان داشت در راستای تحقق این مهم، باید متخصصین حوزه صنایع تبدیلی با کمک سرمایهگذاران، کارآفرینان، دانشمندان جوان دانشبنیان، کشاورزان و تولیدکنندگان در کنار همراهی جدی و غیر کلیشهای مسئولین، دست به اقدامات اثربخش زده و با ایجاد جبهه اقتصادی در این حوزه سعی در فتح قلههای توسعه پایدار در حوزه صنایع تبدیلی نمایند. همچنین با استفاده از فنّاوریهای نوین و مدرن در بخش کشاورزی، استفاده از علوم دانشبنیان و هوش مصنوعی، افزایش تولیدات کشاورزی باکیفیت، دعوت از سرمایهگذاران داخلی و خارجی میتواند علاوه بر ایجاد همبستگی در صنعت و کشاورزی، به در دست گرفتن بازارهای خارجی ، کاهش واردات محصولات موردنیاز و ایجاد اشتغال پایدار و توسعه اقتصادی در شهرها و روستاها امیدوار بود.