کد خبر : 83080 تاریخ : ۱۳۹۹/۹/۵ - 00:10
در نامه انتقادی رئیس‌کل بانک مرکزی به رئیس‌جمهور عنوان شد تأمین ارز برای کالاهای انباشته‌شده در گمرکات مشروط به درآمد ارزی است که این موضوع خارج از اختیارات بانک مرکزی است اشاره: پیش‌ازاین رئیس‌جمهور به بانک مرکزی و دیگر دستگاه‌ها دستور داده بود که ارز لازم برای تخصیص کالاهای انباشته‌شده در گمرکات تأمین و پرداخت شود. همچنین وزیر راه و شهرسازی گفته ٤٥٠ هزار تن روغن خوراکی در بندرها موجود است. رئیس‌کل بانک مرکزی با ارسال نامه‌ای به رئیس‌جمهور که خبرگزاری تسنیم آن را منتشر کرد نوشت: «تأمین ارز منوط به تحقق درآمدها می‌باشد که این امر خارج از کنترل و اراده بانک مرکزی است.» گفتنی است که تحریم‌ها و کرونا باعث شده تا از یک‌سو درامدهای نفتی کشور کاهش یابد و از سوی دیگر صادرات کالاهای غیرنفتی نیز کاهش پیدا کند. رئیس‌کل بانک مرکزی در نامه‌ای به رئیس‌جمهور به مصوبه اخیر درباره ترخیص کالاهای رسوبی از گمرک که بدون حضور نماینده بانک مرکزی تصمیم‌گیری شد، به ۳ دلیل مهم این مصوبه را غیرعملیاتی، خلاف قوانین و موجب پیچیده‌تر شدن مشکلات ارزی و تجاری دانست. در این نامه آمده است:

ستاره صبح-«به استحضار می‌رساند در تاریخ 11 آبان ماه جلسه‌ای در محل وزارت صنعت، معدن و تجارت با حضور مدیران آن وزارتخانه، گمرک و برخی نهادهای نظارتی بدون حضور نماینده بانک مرکزی برگزار و منتهی به تنظیم صورت‌جلسه در شش بند شد که 3 بند آن تکالیفی را برای بانک مرکزی در نظر گرفته است، این در حالی است که تکالیف مزبور به دلایل مشروحه ذیل از جهات مختلف غیرعملیاتی و خلاف قوانین و مقررات جاری می‌باشد.
1-در مصوبه فوق‌الذکر بانک مرکزی مکلف شده است با قید فوریت نسبت به تأمین ارز کالاهای اساسی موجود در گمرک اقدام نماید. حال‌آنکه اولا رقم بودجه و تسهیم آن برای واردات کالای اساسی مصوب و معین است و به صورت دستوری قابل تغییر نمی‌باشد، ثانیاً، تأمین ارز منوط به تحقق درآمدها می‌باشد که این امر نیز خارج از کنترل و اراده این بانک می‌باشد. اولویت تأمین ارز برای کالاها تابع عوامل مختلفی از جمله تاریخ ثبت سفارش، تاریخ ایجاد فیش، گروه کالایی، نوع ارز درخواستی، اولویت اعلامی توسط وزارتخانه مربوطه و بودجه‌بندی است و صرف وجود کالا در گمرک نمی‌تواند ملاک عمل قرار گیرد.
در نظر گرفتن وجود کالا در گمرک به عنوان معیار اولویت تأمین ارز موجب خواهد شد که بعضی از واردکنندگان به منظور تسهیل در دریافت ارز بدون توجه به رویه‌های جاری اقدام به ارسال کالا به گمرک نمایند و واردکنندگانی که رویه‌های واردات را مطابق معمول طی نموده و درخواست تأمین ارز خود را مطابق روال قانونی ثبت نموده اند متضرر شوند. علاوه بر این موجب بروز هرج و مرج در بودجه بندی دولت در خصوص تخصیص ارز با نرخ ترجیحی به کالاها خواهد شد.
2-صدور اعلامیه تأمین ارز به صورت اعتباری در چارچوب ظرفیت‌های موجود قابل انجام است و تکلیف ذکر شده صورت‌جلسه فوق که بدون توجه به ظرفیت‌های موجود و لزوم استفاده هدفمند و تدریجی آنها بر عهده بانک مرکزی قرار داده شده قابل اجرا نمی‌باشد. از این رو ضروری بود در اتخاذ چنین تصمیمی که باید کاملا مبتنی بر ظرفیت‌های ارزی کشور و اطلاع از منابع و امکانات موجود باشد نظر موافقت بانک مرکزی اخذ می‌شد.
 لازم به ذکر است که طی 7 ماهه سال جاری بالغ بر 750 میلیون یورو به صورت اعتباری کالای اساسی (ذرت روغن خام و دانه‌های روغنی) تأمین و کالا وارد کشور شده است.
3- مکلف نمودن بانک مرکزی به صدور کد ره‌گیری ظرف مدت 24 ساعت به دلایل مختلف غیرعملیاتی است و راهگشا نمی‌باشد. نخست اینکه بانک مرکزی بر اساس قوانین و مقررات مختلف موظف به نظارت بر معاملات ارزی است. الزام به ارائه کد ره‌گیری برای ترخیص کالا از گمرک یکی از ابزارهای انجام این نظارت بوده و حذف آن می‌تواند منجر به عدم شفافیت و مشکلات متعددی شود که بعد از مدتی دامن گیر کشور خواهد شد. دوم اینکه کد ره‌گیری توسط بانک مرکزی صادر نمی‌شود بلکه توسط بانک‌های عامل صادر می گردد و مکلف نمودن بانک مرکزی به صدور کد ره‌گیری اساسا قابلیت اجرایی ندارد.
سوم اینکه صدور کد ره‌گیری نیازمند مراجعه واردکننده به بانک عامل و ارائه اسناد حمل، ارائه تعهد واردات کالا و مستندات منشاء تأمین ارز است و الزام نمودن عدم نیاز به کد ره‌گیری می‌تواند منجر به ایجاد پرونده‌های کلان عدم رفع تعهد وارداتی در آینده نزدیک شود و این امر قطعاً در آن زمان مورد اعتراض دستگاه‌های نظارتی واقع شده و اعتبار دولت محترم را زیر سوال خواهد برد.
چهارم اینکه بررسی های به عمل آمده در این بانک نشان می‌دهد که صدور کد ره‌گیری به خودی خود باعث ترخیص کالا از گمرک نمی‌شود کما اینکه در حال حاضر موارد زیادی کد ره‌گیری صادر شده است ولیکن کالاهای موضوع کماکان در گمرک موجود است.
متاسفانه تنظیم صورت‌جلسه فوق‌الذکر بدون اخذ نظر و موافقت بانک مرکزی خلاف تأکیدات حضرت عالی بوده و طرح این صورت‌جلسه در رسانه‌ها موجب بروز ابهامات و سوالات متعدد در خصوص هماهنگی تیم اقتصادی دولت و میزان توجه دولت به نظرات کارشناسی و جایگاه بانک مرکزی شده است.»