کد خبر : 83061 تاریخ : ۱۳۹۹/۹/۳ - 00:02
سرمقاله سایه سنگین قتل جمال خاشقچی بر اجلاس جی20 در عربستان

ستاره صبح-اجلاس سالانه گروه ۲۰ که شامل بیست اقتصاد برتر جهان است، به میزبانی عربستان سعودی پایان یافت؛ اجلاسی که به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا به‌صورت مجازی برگزار شد. به عقیده نگارنده یکی از عمده‌ترین محرک‌هایی که باعث شد عربستان برای میزبانی اجلاس جی20 پیش‌دستی کند، این بود که خود را از زیر بار اتهام سنگین‌ دست داشتن در قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار منتقد عربستانی در کنسولگری عربستان در استانبول بیرون آورد؛ مسئله‌ای که در سازمان ملل هم مطرح شد و بسیاری از کشورهای اروپایی اقدام عربستان را محکوم کردند. از طرفی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان به دنبال آن بوده و هست تا با انجام اصلاحات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بتواند عربستان را به‌عنوان یک کشور پیشرفته و توسعه‌یافته نشان دهد. هرچند پس از رخداد قتل خاشقچی در ترکیه، چشم‌انداز مثبت درباره برنامه‌های بلندپروازانه بن سلمان محو شد و بسیاری از کشورها نسبت به عربستان موضع‌گیری کردند. به همین دلیل وزیر گردشگری عربستان سعودی در اجلاس اخیر گلایه کرد که چرا کشورهای جهان در عربستان سرمایه‌گذاری نمی‌کنند! بنابراین یکی از اهداف اصلی عربستان از برگزاری اجلاس سران جی20 این بود که از زیر بار سنگین اتهامات علیه خود رها شود و فضای جدیدی را برای جذب سرمایه و اعتبار سیاسی در سطح بین‌المللی فراهم کند. نکته دیگری که درباره اجلاس جی20 اهمیت دارد این بود که عربستان تلاش کرد تا ژست حمایت از کشورهای فقیر را بگیرد و نشان دهد که در آفریقا، به‌خصوص در میان کشورهای مسلمان و همچنین شیخ‌نشین‌های حاشیه خلیج‌فارس، دوستان و طرفداران زیادی دارد. همین موضوع باعث شد تا عربستان ایده توزیع عادلانه واکسن کرونا برای کشورهای فقیر را در این اجلاس مطرح کند و از این طریق محبوبیتی برای خود در جامعه جهانی کسب کند. از دیگر نکات حائز اهمیت در این اجلاس، پیام رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه برای پادشاه عربستان بود که وی در آن از ملک سلمان به‌عنوان «برادر مسلمان» خود یاد کرد. با توجه به اختلافات شدیدی که بین این دو کشور بر سر موضوعات مختلف ازجمله قتل جمال خاشقچی در ترکیه، مخالفت عربستان با گروه اخوان المسلمین (که اردوغان از اعضای اصلی این گروه است)، کمک‌های ترکیه به قطر و... وجود داشت، اردوغان به این نتیجه رسید که نمی‌تواند در همه جبهه‌ها علیه عربستان بجنگد و در برابر عربستان به‌طور قابل‌توجهی عقب‌نشینی کرد. درنتیجه فضای تجاری مطلوبی که بین دو کشور وجود دارد و چیزی در حدود 6 میلیارد دلار در سال مبادلات تجاری و بازرگانی میان ریاض و آنکارا است، بیش‌ازپیش تقویت می‌شود. به‌طورکلی یکی از اهداف اصلی جی20 که ثروتمندترین کشورهای دنیا را شامل می‌شود، این است که بر سر مسائل اقتصادی کلان در دنیا گفت‌وگو صورت گیرد؛ اما این بار به دلیل مسئله مهم همه‌گیری کرونا، علاوه بر مسائل اقتصادی، به مسائل سیاسی و امنیتی پرداخته شد. به همین دلیل عربستان تلاش کرد از فرصت میزبانی این اجلاس استفاده کند تا بتواند خود را از زیر بار فشار اتهامات حقوق بشری خارج کند و هم برای توسعه اقتصادی خود جذب سرمایه کند.