ستاره صبح-
وقتی جو بایدن به‌عنوان برنده اعلام شد، زمان بیشتری از زمان انتخاب دونالد ترامپ طول کشید تا رهبران عربستان واکنش نشان دهند. این تعجب‌آور نیست: آن‌ها یک دوست را در بالای جدول ازدست‌داده بودند. پیروزی بایدن اکنون می‌تواند عواقب گسترده‌ای برای عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس به همراه داشته باشد. مشارکت استراتژیک ایالات‌متحده با منطقه به سال ۱۹۴۵ برمی‌گردد و احتمالاً پایدار خواهد بود، اما تغییراتی در جریان است و از این تغییرات در همه پایتخت‌های کشورهای حوزه خلیج‌فارس استقبال نخواهد شد.
ازدست‌دادن متحد دونالد ترامپ متحد و حامی عظیم خاندان سعودی حاکم در عربستان سعودی بود. او پس از روی کار آمدن در سال ۲۰۱۷ ریاض را به‌عنوان مقصد اولین سفر ریاست جمهوری خارجی خود انتخاب کرد. داماد او، جارد کوشنر، رابطه نزدیک کاری با محمد بن سلمان، ولیعهد صاحب قدرت عربستان سعودی برقرار کرد. وقتی همه آژانس‌های اطلاعاتی مهم غربی ولیعهد عربستان را به‌عنوان عامل قتل جمال خاشقچی روزنامه‌نگار سعودی در سال ۲۰۱۸ مظنون می‌دانستند، دونالد ترامپ از سرزنش کامل او خودداری کرد؛ بنابراین عربستان سعودی و تا حدودی امارات متحده عربی و بحرین در شرف از دست دادن متحد اصلی خود در کاخ سفید هستند. بسیاری از چیزها تغییر نخواهد کرد اما در اینجا نگاهی می‌کنیم به برخی از مواردی که احتمالاً تغییر خواهد کرد.
جنگ یمــن باراک اوباما، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا، که جو بایدن به مدت هشت سال به‌عنوان معاون رئیس‌جمهوری در دولت او خدمت می‌کرد، از جنگ عربستان علیه شورشیان حوثی یمن به‌طور فزاینده‌ای ناراحت بود. درزمانی که دوره ریاست جمهوری باراک اوباما به پایان می‌رسید، حملات هوایی تقریباً دو سال بود که با موفقیت نظامی کمی همراه بود، درحالی‌که خسارات زیادی به غیرنظامیان و زیرساخت‌های یمن واردشده بود. اوباما که از ناخوشایندی کنگره نسبت به این جنگ آگاه بود، کمک‌های نظامی و اطلاعاتی آمریکا به ماشین جنگی عربستان سعودی را قطع کرد. دولت ترامپ اما این حرکت را معکوس کرد و درواقع دست سعودی‌ها را در یمن باز گذاشت. اکنون به نظر می‌رسد که دوباره اوضاع به عقب برمی‌گردد، جو بایدن، رئیس‌جمهوری منتخب اخیراً به شورای روابط خارجی آمریکا گفت که «به حمایت ایالات‌متحده از جنگ فاجعه‌آمیز تحت رهبری عربستان سعودی در یمن پایان می‌دهد و دستور ارزیابی مجدد روابط آمریکا با عربستان را می‌دهد». اکنون احتمال دارد فشارهای دولت بایدن بر سعودی‌ها و متحدان یمنی آن‌ها برای حل این درگیری افزایش یابد. سعودی‌ها و اماراتی‌ها مدتی پیش فهمیدند که این جنگ هیچ‌وقت به پیروزی نظامی ختم نمی‌شود و خودشان به دنبال خروجی آبرومندانه هستند که حوثی‌ها را دقیقاً در همان‌جایی که جنگ هوایی شروع شد یعنی در موقعیت ماه مارس ۲۰۱۵ باقی نگذارند. مساله ایــران میراث بزرگ باراک اوباما در خاورمیانه توافق هسته‌ای ایران بود که به‌سختی به دست آمد؛ توافقی که برنامه جامع اقدام مشترک نامیده می‌شود. بر اساس این توافق تحریم‌های ایران در ازای رعایت دقیق محدودیت فعالیت‌های هسته‌ای ایران و بازرسی از تأسیسات هسته‌ای آن لغو شد؛ اما دونالد ترامپ آن را «بدترین معامله تاریخ» خواند و ایالات‌متحده را از آن خارج کرد. اکنون، به نظر می‌رسد جانشین او قصد دارد دوباره به‌نوعی ایالات‌متحده را به توافق بازگرداند. این اقدام باعث ناراحتی عمیق سعودی‌ها می‌شود. پاییز سال گذشته، اندکی پس از حملات اسرارآمیز موشکی به کارخانه‌های پتروشیمی عربستان، عادل الجبیر، وزیر امور خارجه این کشور توافق هسته‌ای ایران را بشدت موردانتقاد قرار داد و گفت: «این توافق فاجعه‌آمیز بود، زیرا برنامه موشکی استراتژیک گسترده ایران و همچنین گسترش شبه‌نظامیان نیابتی آن در سراسر خاورمیانه را موردتوجه قرار نداد.» او گفت که «کل توافق بخشی از میراث معیوب دولت اوباما بود که میزان خطر ایران را ارزیابی نکرده بود.» اکنون آن‌ها نگران‌اند که آیا تیم تازه کاخ سفید وارد معامله‌ای با تهران می‌شود که درنتیجه منافع آن‌ها را کاهش دهد. مواجهه با قطــر قطر بزرگ‌ترین و مهم‌ترین پایگاه استراتژیک پنتاگون در خاورمیانه را در خود جای‌داده است: پایگاه هوایی الودید. ایالات‌متحده ازآنجا همه عملیات هوایی خود را در منطقه فرماندهی مرکزی، از سوریه تا افغانستان هدایت می‌کند؛ و بااین‌حال قطر هنوز تحت تحریم مخرب چهارجانبه کشورهای عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر است، که همه از حمایت این کشور از جنبش‌های اسلام‌گرای سیاسی مانند اخوان المسلمین عصبانی هستند. تحریم اندکی پس از سفر دونالد ترامپ به ریاض در سال ۲۰۱۷ آغاز شد و تصور می‌رود که این تحریم چهارجانبه بر قطر به‌وضوح از حمایت او برخوردار بود. در حقیقت، ترامپ در ابتدا و به‌طور خلاصه از آن به‌طور علنی حمایت کرد تا اینکه برای او توضیح داده شد که قطر نیز متحد ایالات‌متحده است و الودید از اهمیت بیشتری برای وزارت دفاع آمریکا برخوردار است. حالا احتمالاً دولت بایدن، رئیس‌جمهوری منتخب برای بهبود این شکاف درون کشورهای حوزه خلیج‌فارس تلاش خواهد کرد. این به نفع ایالات‌متحده نبوده و مطمئناً به نفع خود کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس هم نبوده است.
حقوق بشر سعودی چندین کشور حوزه خلیج‌فارس سوابق ضعیفی در زمینه حقوق بشر دارند؛ اما دونالد ترامپ هرگز علاقه زیادی به سرزنش متحدان عرب خود در این مورد نشان نداد. او استدلال کرد که منافع استراتژیک و معاملات تجاری آمریکا بر هرگونه نگرانی راجع به فعالان حقوق زنان زندانی یا سوءاستفاده از کارگران خارجی غلبه می‌کند، یا بر این واقعیت که در اکتبر ۲۰۱۸ افراد امنیتی دولت سعودی با هواپیماهای رسمی به استانبول رفتند تا در یک عملیات از پیش برنامه‌ریزی‌شده جمال خاشقچی، از منتقدان سرسخت حاکمان عربستان سعودی، را ساکت کنند، جسدش را قطعه‌قطعه کنند که تاکنون هم پیدا نشده است. بعید است جو بایدن، رئیس‌جمهوری منتخب تا این اندازه بخشنده باشد.