کد خبر : 82823 تاریخ : ۱۳۹۹/۷/۲۲ - 15:36
گزارش راز جاودانگی استاد شجریان به روایت هنرمندان موسیقی اشاره: استاد محمدرضا شجریان هنرمند برجسته عرصه آواز و موسیقی سنتی ایران که از وی با عنوان «خسرو آواز ایران» یاد می‌شود پس از تحمل دوره طولانی بیماری پنجشنبه‌شب (17 مهر 1399) در سن ۸۰ سالگی در بیمارستان جم تهران درگذشت. زنده‌یاد شجریان در تمام این سال‌‌ها موردتمجید هنرمندان ایرانی بوده و هر کس به‌نوبه خود به این استاد موسیقی سنتی ایران ادای احترام کرده است. در این گزارش خبرگزاري «هنر آنلاین» به بهانه پر کشیدن خسرو آواز ایران، نظر تعدادی از چهره‌های شاخص موسیقی سنتی که برخی از آن‌ها شاگرد استاد شجریان بودند را درباره جایگاه ایشان در موسیقی ایران جویا شده که در ادامه می‌خوانید.

ستاره صبح-

خلأ استاد شجریان پر نخواهد شد
حمیدرضا نوربخش خواننده، مدیرعامل خانه موسیقی ایران و یکی از شاگردان استاد شجریان به نقش تاریخی این استاد آواز اشاره کرد و گفت: استاد شجریان در طول حیات پربرکتشان آثار زیادی آفریدند، قدم‌های بسیاری برداشتند و به برگ‌های زرین فرهنگ و هنر و موسیقی کشور افزودند؛ بنابراین ایشان کار و نقش تاریخی‌شان را ایفا کرده‌اند و به همین جهت نام ایشان ماندگار است. وجود شخصیت‌هایی مانند استاد شجریان همیشه لازم و مایه برکت است. از این نظر می‌توان گفت خلأ استاد شجریان خلأ مهمی است که به این زودی‌ها پر نخواهد شد.

صدمه فقدان استاد شجریان به آواز ایران
حسین علیشاپور خواننده آواز ایرانی درباره جایگاه استاد شجریان گفت: وجود آقای شجریان حتی به همین شکلی که در سال‌های اخیر بود و فعالیت حرفه‌ای نداشت یک اجماع به وجود می‌آورد. البته من نمی‌گویم این اجماع پس از درگذشت ایشان از بین می‌رود، اما قاعدتاً در برخی حوزه‌ها ازجمله حوزه آواز یک مقداری صدمه می‌بینیم. متأسفانه شرایط هم به‌گونه‌ای است که ما طی این سال‌ها آدم جدید نساخته‌ایم. استادان موسیقی و خود استاد شجریان در این زمینه زحمات زیادی کشیدند، ولی این کار به‌صورت سیستماتیک انجام‌نشده است. وقتی سازندگی آدم‌ها را به‌صورت سیستماتیک نداشته باشیم، قطعاً دچار مشکل خواهیم شد.

موسیقی و آواز ایران با رفتن 
شجریان یتیم شد
مجتبی عسگری خواننده موسیقی سنتی و یکی دیگر از شاگردان استاد شجریان در رابطه با ضربه‌ای که موسیقی ایران از نبود او می‌خورد، گفت: من قبل از اینکه استاد ما را ترک کنند و تنها بگذارند، همیشه می‌گفتم آدم احساس می‌کند یک پشتوانه دارد ولی الآن با رفتن ایشان فکر می‌کنم ما دچار یک نقصان عجیب‌وغریب در موسیقی می‌شویم. همیشه می‌گفتم اگر استاد برود، موسیقی و آواز ایران یتیم می‌شود و متأسفانه این اتفاق افتاد. امیدوارم ما که افتخار شاگردی ایشان را داشتیم بتوانیم در این فضای بیمار دوام بیاوریم و حداقل مسیر ایشان را ادامه دهیم. یکی از وصیت‌هایی که استاد شجریان به خود من کردند این بود که سعی کنید آواز و خصوصاً موسیقی دستگاهی را ادامه دهید. متأسفانه موسیقی ما الآن دارد به یک سمت نامعلوم و ناکجاآباد می‌رود. شک ندارم که گوش‌های مخاطب بار دیگر به موسیقی دستگاهی رو می‌آورد.
همدلی با جامعه، راز جاودانگی
 استاد شجریان
پوریا اخواص خواننده موسیقی سنتی درباره درگذشت استاد شجریان گفت: نبود استاد شجریان برای دوستداران ایشان، مردم و اهالی هنر ضایعه بسیار تلخی است چون ایشان بسیار محبوب بودند و در قلب مردم جای داشتند. به‌هرحال این غم، غم سنگینی است، ولی جای بسیار خوشحالی است که در زمان حیات پربرکتشان آثار فراوان، زیبا و درجه ‌یکی چه ازنظر تکنیکی و هنری و چه ازنظر انتخاب اشعار با مضامین اجتماعی که حرف دل مردم و زمانه را بیان کند منتشر کردند. هر یک از آثار ایشان از این دو منظر چراغ راهی است برای ما که پیرو هنر و راه ایشان باشیم. استاد شجریان با مردم زمانه خودشان و حال جامعه‌شان همدل بودند و این همدلی در آثارشان متجلی ا‌ست. تمام آوازها و راه هنری‌شان برگرفته از اتفاقات اجتماعی و درد دل مردم بود که این سبب جاودانگی ایشان شد. تک‌تک آثار ایشان برای ما که دوستدار فرهنگ و هنر این سرزمین هستیم می‌تواند راهنما و راهگشا باشد. 

شجریان در وجود همه ایرانی‌ها زنده است
وحید تاج خواننده موسیقی سنتی و یکی دیگر از شاگردان استاد شجریان گفت: برای ما که از دوران کودکی با این صدا یا بهتر است بگویم با این تفکر رشد کرده و بزرگ‌شده‌ایم، محال است به سمت موسیقی عام پیش برویم. فکر می‌کنم ما نسل حاضر باید دنباله‌رو راهی باشیم که استاد شجریان به ما آموختند. وی در پاسخ به این پرسش که نبود استاد شجریان چقدر به موسیقی ضربه می‌زند، اظهار داشت: درست است که متأسفانه جسم ایشان در بین ما نیست و این مسئله لطمه بزرگی به همه دوستداران موسیقی می‌زند، ولی آثار ایشان وجود دارد. همان‌طور که فردوسی در وجود هر ایرانی زنده است، شجریان هم در وجود هر ایرانی زنده است. تا زمانی که ما بتوانیم از آثارشان استفاده کنیم، انگار خودشان زنده هستند و ما داریم از محضر ایشان استفاده می‌کنیم.

هرچه از استاد بگوییم کم است
سالار عقیلی خواننده موسیقی سنتی و دیگر شاگرد شجریان درباره از دست دادن این استاد موسیقی گفت: خاطرات بسیاری از استاد داریم که هر چه بگوییم کم است. او بابیان این‌که هرکسی که شعر فارسی را می‌شناسد، استاد را نیز می‌شناسد، اظهار کرد: مردم می‌دانند استاد چه گوهری بودند و متأسفیم چنین اسطوره‌ای را از دست دادیم. عقیلی بابیان اینکه استاد شجریان تکرار نشدنی است، افزود: مادر گیتی نمونه‌ای از ایشان را نزاده است و فکر نمی‌کنم تا سالیان سال نمونه‌ای مانند استاد را در جامعه موسیقی شاهد باشیم.