کد خبر : 698365 تاریخ : 1404/2/28 - 00:29
قاسم محبعلی، مدیر کل پیشین بخش خاورمیانه وزارت امور خارجه در گفت و گو با ستاره صبح: توسعه، انگیزه و زمینه ساز تغییر سیاست‌ها در خاورمیانه شده است قاسم محبعلی با اشاره به نتایج سفر اخیر رییس جمهور آمریکا به خاورمیانه گفت: مهم‌ترین دستاورد سفر ترامپ به منطقه، قراردادهای اقتصادی است که با سران سه کشور عربستان، امارات و قطر بسته است. حجم قراردادها بالا است و قرارداد نظامی با عربستان سنگین است. در مورد قطر خرید هواپیما و در امارات نیز روی هوش مصنوعی سرمایه گذاری شد.
ستاره صبح، فائزه صدر: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در سفر خود به غرب آسیا مجموعاً 3.3 تریلیون دلار سرمایه‌گذاری کرد که یکی از برجسته‌ترین آن‌ها، قرارداد نظامی عظیمی به ارزش 142 میلیارد دلاری است که با عربستان بست. اگر چه تور خاورمیانه‌ای دونالد ترامپ بر تقویت روابط اقتصادی و نظامی با متحدان منطقه‌ای آمریکا تمرکز داشت، اما با توجه به ابهام در نتیجه مذاکرات تهران و واشنگتن و همچنین با درک چالش‌های میان اسرائیل و ایالات متحده و قراردادهای کلان اعراب خلیج فارس و رئیس‌جمهور آمریکا تنش در منطقه و جنگ در خاورمیانه و تأمین امنیت محل سؤال است. ستاره صبح در گفت‌وگو با قاسم محبعلی، مدیر کل پیشین بخش خاورمیانه وزارت امور خارجه به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید:

قاسم محبعلی با اشاره به نتایج سفر اخیر رئیس‌جمهور آمریکا به خاورمیانه گفت: مهم‌ترین دستاورد سفر ترامپ به منطقه، قراردادهای اقتصادی است که با سران سه کشور عربستان، امارات و قطر بسته است. حجم قراردادها بالا است و قرارداد نظامی با عربستان سنگین است. در مورد قطر خرید هواپیما و در امارات نیز روی هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری شد.
وی افزود: اگر قراردادها با عربستان، قطر و امارات به مرحله ثمر دهی برسد تحولی در منطقه رخ خواهد داد. سرعت رشد و توسعه به بالانس قدرت نظامی می‌انجامد و فرصت‌های عظیمی برای کشورهای جنوب خلیج فارس خلق می‌شود.
محبعلی با اشاره به موقعیت کنونی ایران در اقتصاد منطقه یادآور شد: حتی می‌توان گفت فرصت‌هایی که می‌توانست برای ایران پدید آید نیز به شیخ نشین‌ها منتقل می‌شود. اگرچه ما هنوز هم امتیازاتی داریم، ولی در ایران خلاء چندین ساله به وجود آمده و اگر می‌خواهیم از این فرصت‌ها بهره ببریم باید در موقعیت رقابت قرار بگیریم.
وی در این رابطه اضافه کرد: وقتی نیازهای کشورهای همسایه از جای دیگری تأمین می‌شود، با توجه به مشکلاتی که مراوده با ایران برایشان دارد انگیزه برای تعامل با ایران نخواهند داشت.
این دیپلمات پیشین گفت: همانطور که استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور غرب آسیا در اظهار نظری اعلام کرد: «اگر ترامپ ایران و کشورهای عربی را گرد هم آورد، خاورمیانه می‌تواند از نظر اقتصادی از اتحادیه اروپا پیشی بگیرد.» با توجه به حجم ثروتی که در خاورمیانه انباشته شده و زمینه‌های توسعه، فرصت‌های بزرگی برای آمریکا به وجود آمده است. آمریکا نمی‌خواهد در رقابت با چین این فرصت‌ها را در خاورمیانه از دست بدهد.
مدیر پیشین بخش خاورمیانه وزارت امور خارجه در تشریح نسبت امنیت و توسعه خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذاری و توسعه، با امنیت ارتباطی مستقیم دارند. زیر ساخت هر اقدام اقتصادی وجود امنیت است. خاورمیانه از دیر باز دچار بحران بود. به ویژه بعد از بهار عربی و اخیراً بعد از 7 اکتبر 2023 منطقه به شدت در تنش بود و خطر جنگ وجود داشت. اگر قرار است سرمایه‌گذاری‌های بزرگ انجام شود باید امنیت برقرار شود.
وی در ادامه بحث خود تاکید کرد: توسعه در کشورهای خاورمیانه با امنیت نسبت مستقیم دارد. موضوع پرونده هسته‌ای ایران، اختلافات ایران و آمریکا و مسئله ایران و اسرائیل از حالت متشنج خارج شود. در مورد آمریکا بدون حل‌وفصل جامع اختلافات شانسی برای عبور ایران از مشکلات اقتصادی و در نقطه مقابل شانسی برای آمریکا به منظور تأمین آرامش و ثبات در منطقه وجود نخواهد داشت.
این کارشناس سیاست خارجی ضمن تاکید بر لزوم مذاکره با جهان و حل‌وفصل اختلافات اضافه کرد: تنها حل‌وفصل مسئله هسته ایران کافی نیست. باید تنش زدایی صورت بگیرد و نه اسرائیل از جانب ایران احساس تهدید کند و نه ایران مشکلی از جانب اسرائیل داشته باشد. در این صورت کشورهای منطقه نیز آرامش خواهند داشت و مسائلی مثل بحران غزه، چالش‌ها در جنوب لبنان، نظم و ثبات در عراق، جنگ در سوریه و مسئله یمن به وجود نخواهد آمد.
وی افزود: مسئله ایران برای کشورهای منطقه بسیار مهم است زیرا بدون حل‌وفصل مشکلات غرب با ایران، توافقات اقتصادی منطقه قابلیت تحقق نخواهند داشت. توسعه، انگیزه و زمینه ساز تغییر سیاست‌ها در خاورمیانه است. مدیر پیشین بخش خاورمیانه وزارت امور خارجه با یادآوری رقابت‌های منطقه متذکر شد: اگرچه همسایگان ما در شمال و جنوب مایل نیستند ایران به شرایط سیاسی و اقتصادی پیش از انقلاب برگردد و یا به عنوان قدرتی نظامی در منطقه مطرح شود، اما آن‌ها خود را آنقدر رشد می‌دهند که با اندک بهبود وضعیت ایران، احساس خطر نکنند. ایران تا اینجا از رقابت باز مانده، ولی آن‌ها خود را بالا کشیده‌اند شاید این وضعیت در آینده نیز ادامه پیدا کند. قاسم محبعلی در پایان گفت‌وگو تاکید کرد: با وجود تمامی این موارد بعید است بدون حل‌وفصل مسائل با ایران، خاورمیانه روی ثبات و آرامش را ببیند و رد نتیجه بر مدار توسعه حرکت کند.