ستاره صبح - فائزه صدر: هراس از وقوع جنگ روانمان را فرسوده و به پرسش و دغدغه مردم تبدیل شده است. این تنش بازارها را درنوردیده و شرایط سخت اقتصادی را برای مردم سخت‌تر کرده است. دورنمای تنش در روابط ایران و آمریکا به مذاکراتی وابسته است که روز شنبه آغاز خواهد شد. اگر چه عقلانیت حاکم بر فضای سیاست بین‌الملل حکم می‌کند که هیچ کدام از طرفین راضی به وقوع جنگ نباشند، اما این پرسش که آیا جنگ می‌شود یا نه؟ با دنبال کردن رفتار و گفتار رهبران سیاسی دو طرف قوت می‌گیرد. ستاره صبح در گفت‌وگویی با نصرت الله تاجیک، دیپلمات پیشین وزارت امور خارجه به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید:

تاجیک افزود: به عقیده‌ی من در تحولات اخیر و بعد از 7 اکتبر و با اقداماتی که حماس انجام داد و جنایاتی که اسرائیل در غزه مرتکب شد، در حقیقت هسته اصلی این است و اگر این را قبول داشته باشیم می‌توانیم بقیه مسائل را راحت‌تر تحلیل کنیم.
تاجیک با اشاره به سیاست آمریکا در منطقه اضافه کرد: اینکه آمریکا تضعیف ایران و حذف گروه‌های مقاومت و قدرت منطقه‌ای ایران را به اسرائیل برون سپاری کرده، فقط با این شرط که هزینه‌ی زیادی برای آمریکا ایجاد نکند. اگر این فرضیه مورد قبول باشد بقیه مسائل را می‌شود بر این اساس تحلیل کرد و نیازی نیست که به سراغ تئوری توهم توطئه برویم، چون همه چیز روشن می‌شود.
وی در ادامه افزود: یعنی دست اسرائیل باز است، آمریکا از طریق حق وتو، از راه سیاسی و با تمام قدرت لجستیک و تسلیحات، دست اسرائیل را باز گذاشته و کمک می‌کند و صحنه را از این طریق مدیریت می‌کند. اصل قضیه این است.
دیپلمات پیشین وزارت امور خارجه با بررسی احتمال وقوع جنگ گفت: اینکه جنگ می‌شود یا نمی‌شود؟ جنگ بر اساس اشتباه محاسباتی است نه بر اساس محاسبه. بر اساس محاسبه قاعدتاً نباید جنگ انجام شود، بلکه اشتباه محاسبه و اشتباه برآورد است که باعث جنگ می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: ممکن است در این روند به رغم اینکه دو طرف علاقه‌ای به جنگ ندارند، چنین اشتباه محاسباتی اتفاق بیافتد که به عقیده‌ی من، در مورد ایران این درست است ولی اسرائیل هم در همان وظیفه و برون سپاری که آمریکا در اختیارش گذاشته بی انگیزه نیست که پای ایران را وسط بکشد تا در مقابل بتواند آمریکا را هم به صحنه بیاورد و یا از امکاناتی که ندارد و آمریکا دارد چه امکانات سخت و چه امکانات نرم افزاری، در مقابل ایران استفاده کند.
این کارشناس سیاست خارجی جنگ را محصول اشتباه محاسباتی دانست و گفت: این احتمال وجود دارد، ولی اینکه بگوییم درصد این احتمال چقدر است به تحولات و کنش و واکنش‌ها بستگی دارد. چه بسا در یک مقطعی موضوع منتفی شده و چه بسا ممکن است یک اشتباه محاسبه و یک حرکت باعث شود که طرفین به تشدید اقدامات خود دست بزنند.
وی در این رابطه بیان کرد: اگر جنگ اتفاق بیافتد، خیلی چیزها تغییر خواهند کرد. جنگ ایران و اسرائیل، جنگ ایران و آمریکا و یا جنگ ایران و دنیا است. البته دنیا که می‌گوییم حداقل دنیای غرب و یا اروپا و آمریکا منظور است.
سفیر پیشین وزارت امور خارجه با تحلیل اقدامات اسرائیل یادآور شد: این جنگ، جنگ ساده‌ای نیست و مانند جنگ ایران و عراق نخواهد بود که دو کشور همسایه در مقابل هم باشند. ما آسیب پذیری‌ها و نقاط ضعف و نقاط قوت اسرائیل را می‌دانیم و همینطور در مورد ایران نیز چنین است.
تاجیک افزود: تحرکات اسرائیل بیشتر برای از بین بردن قدرت بازدارندگی ایران است. بازدارندگی، قدرتی است که می‌خواهد جنگ صورت نگیرد و از طرفی هم ایران علاقه‌مند نیست که قدرت بازدارندگی‌اش از بین برود.
وی گفت: در وضعیتی قرار داریم که ایران تلاش دارد قدرت بازدارندگی‌اش را حفظ کند و اسرائیل هم تلاش می‌کند که این قدرت بازدارندگی را از بین ببرد تا هر زمانی که خواست اقداماتی انجام دهد و آن قدرت بازدارندگی مانعی برایش نباشد.
این کارشناس روابط بین‌الملل شرایط منطقه را به نفع ایران ارزیابی نمی‌کند. وی گفت: الان در چنین شرایطی قرار داریم ولی اگر تنش گسترده شده و تبدیل به یک جنگ واقعی شود، طبعاً خیلی از معادلات به هم خواهد خورد. گروه‌های مقاومت و به هم ریختگی اوضاع منطقه را داریم، بحث انرژی را داریم و از طرفی هم درست است که ایران ظرفیت‌های سخت افزاری زیادی دارد و قدرت نرم تأثیر گذاری بر منطقه و جهان و مخصوصاً در تأمین انرژی جهان را دارد، اما در عین حال بعید می‌دانم علاوه بر این دو کشور، قدرت‌های خارجی هم علاقه‌ای داشته باشند که این درگیری‌ها گسترده شود.
تاجیک افزود: در مورد جنگ و تبعاتش آینده‌ای مبهم و ترسناک ترسیم می‌شود، ولی شاید بخشی از این وضعیتی که از اوضاع موجود ترسیم می‌شود، ناشی از جنگ روانی باشد و اسرائیل در تلاش است که از طریق دسترسی به رسانه‌های اصلی جهان بتوانند همان خاصیت بازدارندگی که برای ایران مهم است را لزوماً نه از طریق جنگ و حمله نظامی بلکه از طریق جنگ روانی خدشه دار کرده و یا از بین ببرند. نصرت الله تاجیک در پایان سخنان خود تاکید کرد: استنباط من این است و احساس می‌کنم به رغم اینکه بسیاری از کشورهای منطقه ممکن است از مواضع ایران راضی نباشند ولی حتی آنها هم قائل به برهم ریختن اوضاع و ایجاد جنگ و درگیری در منطقه نیستند. هر کدام از بازیگران یک سطح محدود را مد نظر دارند نه اینکه بخواهند یک جنگ دیگر در منطقه مثل جنگ اول و دوم و الان جنگ جهانی سوم در خلیج فارس و خاورمیانه داشته باشیم که معادلات را به دلیل قدرت ایران از یک سو و ظرفیت تسلیحاتی اسرائیل و آمریکا از سوی دیگر و مخصوصاً حمایت آمریکا و اروپا تحت تأثیر قرار دهد.