کد خبر : 697375 تاریخ : ۱۴۰۳/۱۲/۲۵ - 02:39
علی صالح‌آبادی- مدیرمسئول هزینه مذاکره غیرمستقیم؛ فایده مذاکره مستقیم مناقشه و منازعه بین ایران و آمریکا بیش از چهار دهه است که جریان دارد و هزینه و خسارت به مردم وارد کرده استت. منازعه به‌جای اینکه درگذر زمان به مصالحه یا کاهش سطح تنش بینجامد به خصومت بیشتر، تحریم بیشتر و احتمال درگیری نظامی رسیده است که برای هر دو طرف هزینه‌ساز و ویرانگر خواهد بود.

میانجی‌ها در این سال‌ها یکی پس از دیگری آمدند و دست‌خالی بازگشتند. آخرین آن‌ها وزیر خارجه‌ روسیه بود که به تهران آمد و دست‌خالی بازگشت. در ادامه نامه‌هایی که باراک حسین اوباما رئیس‌جمهوری وقت آمریکا به رهبری نوشت، اکنون ترامپ با فعال کردن سازوکار فشار حداکثری تحریم‌ها دست‌به‌قلم شده و به رهبری نامه نوشته است.
به نظر می‌رسد روس‌ها، عمانی‌ها و قطری‌ها از مفاد نامه ترامپ به ایران که تند بوده اطلاع داشتند، به همین دلیل حاضر نشدند آن را به تهران بیاورند؛ اما مشاور حاکم امارات که پیش‌ازاین تاجر بوده در سفری به تهران نامه را تحویل عباس عراقچی وزیر خارجه داد.
با وجود اینکه رهبری مذاکره با دولت ترامپ را نفی کرده‌اند، اما وزیر خارجه گفتند شکل مذاکره مهم نیست. ما در عمان با آمریکایی‌ها مذاکره غیرمستقیم انجام می‌دهیم.
مذاکرۀ غیر مستقیم ممکن است به زعم عده‌ای دارای توجیه باشد، اما به دلایل زیر درست نیست:
۱. تجربۀ مذاکرات غیر مستقیم ایران با آمریکا ظرف سالیان دراز ره بجایی نبرد. نشستند و گفتند و برخاستند و نتیجه‌ای هم عاید نشد، اما وقتی مذاکره مستقیم بین محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران و جان کری، وزیر خارجه آمریکا صورت گرفت، نتیجه داد و برجام حاصل مذاکره مستقیم بود نه غیرمستقیم.
۲. شاخصه دنیای دیجیتال و حکمرانی در دنیای مدرن شفافیت است. مردم پذیرای مذاکرۀ غیر مستقیم نیستند و آن را نادرست می‌دانند.
۳. مذاکرۀ مستقیم، به شرط آنکه پیش فرض آن صحیح باشد طرفین موارد اختلاف را بدون مانع بیان می‌کنند. در انتها یا توافق می‌شودذ یا خیر. دیگر میانجی در این بین نیست که از آن سود ببرد.
۴. امکان ترک میز مذاکره در مذاکره مستقیم وجود دارد. مهم این است که مذاکرۀ مستقیم زمان کمتری نسبت به مذاکره غیرمستقیم لازم دارد و منطقی‌تر است.
۵. مذاکرۀ مستقیم موجب اقناع ملت در مورد عزم سیاستمداران برای حل مسئله و مشکلات مردم و گریز از حاشیه‌ها است که در انتها رضایتمندی ایجاد می‌کند. وقتی در سال 1394 برجام به امضا رسید عموم مردم ایران وزیر خارجه و تیم مذاکره کننده را مورد تشویق و تحسین قرار دادند.
۶. مذاکرۀ مستقیم شیطنت و سودجویی واسطه‌ها را از بین می‌برد. باید دانست میانجی‌ها به دنبال اهداف خود هستند و می‌کوشند از مناقشه سود ببرند و از آب گل آلود به نفع خود ماهی بگیرند. آن‌ها در میانجی گری از یک طرف دعوا امتیاز می‌گیرند و به ضرر طرف دیگر عمل می‌کنند.
۷. اگر به مذاکرۀ مستقیم بین ایران و آمریکا در برجام نگاه کنیم، می‌بینیم که مذاکره مستقیم نتیجه داد و رشد اقتصادی در سال‌های 94، 95 و 96 مثبت شد.
۸. اختلافات بین ایران و آمریکا عمیق، مزمن و گسترده است که با مذاکرۀ مستقیم هم حل آن دشوار است تا چه برسد به مذاکرۀ غیرمستقیم که غیر قابل حل و بی نتیجه است.
شرایط جهانی و منطقه‌ای علیه ایران در حال شکل گیری است. خط و نشان ترامپ برای ایران که می‌گوید یا مذاکره و توافق یا جنگ، در عمل چراغ سبز نشان دادن به اسرائیل برای حمله به ایران است.
مهم‌تر اینکه سه کشور اروپایی در نشست غیر علنی شورای امنیت که شامگاه چهارشنبه برگزار شد بستر را برای فعال کردن مکانیزم ماشه آماده کردند. شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود که تحریم پشت تحریم می‌آید. اگر مذاکره و مصالحه صورت نگیرد گزینه‌های بعدی تحریم بیشتر و احتمالا حمله نظامی خواهد بود. پرسش این است که اگر حاکمیت قرار نیست با آمریکا مذاکره مستقیم کند چرا نامه ترامپ را قبول کرده و چرا مذاکره غیر مستقیم را پذیرفته است. معنای این رفتارها این است که ایران تمایل به مذاکره منطقی و برد-برد دارد.