علی اصغر بصیری‌جم
کارشناس ارشد روابط بین‌الملل
پس از گذشت بیش از یک سال از تجاوزات و کشتار مردم غزه و لبنان، سرانجام با فشارهای سیاسی و حقوقی اسرائیل دست از کشتار برداشت و دو طرف جنگ حزب الله و اسرائیل هر چند با اکراه اما بر آتش بس توافق کردند. هنوز بارقه های امید به برقراری صلح و آرامش در منطقه شکل نگرفته بود که ناگاه بار دیگر تصاویر شبه نظامیان مسلح در خاورمیانه در رسانه های جهان به نمایش درآمد، بله، باز هم در سوریه!
طبق اخبار و تصاویر منتشره تا زمان نگارش این یادداشت، دو استان حلب و ادلب و شهر خان طومان توسط شبه نظامیان مسلح و مخالف دولت سوریه به تصرف در آمده‌اند و درگیری‌ها میان ارتش سوریه با حمایت روسیه با شبه نظامیان در حال وقوع است.
با دقت در نقشه سوریه و مکان جغرافیایی دو استان ادلب و حلب که در همجواری با ترکیه هستند، همچنین با دقت نظر در تصاویر منتشره توسط این شبه نظامیان که در آنها برخی از سلاح های ساخت ترکیه و یا پرچم ترکیه به چشم می‌خورد و همچنین سخنان چند وجهی وزارت امور خارجه ترکیه در خصوص اتفاقات کشور همسایه و همچنین هشدارهای صریح کرملین به دولت ترکیه در خصوص درگیری‌ها در سوریه، می‌توان این‌گونه ادعا کرد که دولت اردوغان در پس این تحرکات سرزمینی در سوریه است.
بی گمان می‌توان اردوغان را ماکیاول دوران معاصر در سیاست خارجی قلمداد کرد چرا که با بررسی رفتارها و الگوهای سیاست خارجی وی در یک دهه گذشته به خوبی عیان است که در راه تأمین منافع کشورش بدون هیچ گونه تعارف و ملاحظه‌ای در همان لحظه که با کشوری روابط حسنه دارد می‌تواند وارد خصومت هم شود و یا برعکس، که البته دیدگاه رئالیسی در سیاست خارجی به همین معناست و سیاست خارجی دولت اردوغان را می‌توان یک کارگاه آموزشی دانست!
از زمان پایان یافتن جنگ با داعش و جنگ‌های داخلی در سوریه، نیروهای ترکیه عملا در مرز خود و داخل خاک سوریه برای تأمین امنیت مرزهای جنوبی خود مستقر شده‌اند و کنترل ورود و خروج گذرگاه مرزی در استان حلب را در دست گرفته‌اند و از آنجا که دو استان حلب و ادلب و شهر تل رفعت اکثرا از بخش های کردنشین سوریه محسوب می‌شوند، ترکیه همواره از وجود آنها و اتحاد آنها با کردهای عراق احساس نگرانی کرده و این موضوع را بارها به دولت اسد اطلاع و از او خواسته است تا در خصوص کنترل آنها و نظارت بر آنها اقدام کند که دولت سوریه نیز در پاسخ، این امر را منوط به خروج نیروهای ترکیه از خاک سوریه کرده است.
از طرف دیگر اشغال این دو شهر در این مقطع زمانی که اسرائیل و حزب الله در آتش بس به سر می‌برند و همگان نیک می‌دانند که در حال بازسازی و احیای نیروی خود هستند برای ارسال کمک های ایران به محور مقاومت نیز مشکل زا شده، چرا که دسترسی ایران به لبنان غالبا از خاک سوریه و استان ادلب و حلب انجام می‌شد که اینک این امکان از دست رفته و بدین نحو محور مقاومت در مضیقه قرار گرفته است.
برگرفته از: دیپلماسی ایرانی