دوستان و همکلاسیها بهتزده قبر را مینگرند و باورشان نیست، اندام عضلانی و نیروی جوانی دوستشان، اینچنین مقهور قدرت جرعهای تلخ شده باشند. بارش باران پائیزی آغاز میشود و به غم قبرستان میافزاید. این روزها جولان میهمان ناخوانده در میخانههای خانگی، افزایش آمار فوت و نابینایی میگساران را به همراه داشته است.
زنگ خطر عوارض مصرف مشروبات دستساز خانگی یا تقلبی در اکثر استانهای کشور به صدا درآمده است. افراد برای سرخوشی لحظهای، سرگرمی و تفریح، جلبتوجه، احساس قدرت، همرنگ شدن با جماعت با نوشیدن جرعهای از مشروبات دستساز، بهای گران از دست رفتن بینایی و جان را میپردازند! عوارض غیرقابلبازگشت مسمومیت با متانول که در مشروب دستساز، بهوفور یافت میشود در کمتر از چند ساعت، اعضای اصلی بدن نظیر کبد، کلیه، سیستم بینایی آسیب میرساند و باعث کوری و مرگ میشود. اغلب مسمومیتهای الکلی در ایران ناشی از مصرف الکلهای دستساز است. تشکیل ترکیبات سمی در الکل گریزناپذیر است.
با افزایش قیمت دلار و عدم امکان خرید مشروبات پلمپ شده و اصل، عدهای از سودجویان به تهیه مشروبات الكلی دستساز و بستهبندی در شیشههای خارجی اقدام كرده و بهعنوان مشروبات الكلی خارجی به فروش میرسانند و باعث تشدید بحران مصرف مشروبات غیراستاندارد و خطرناک شدهاند. برخی نیز از الکل سفید که در داروخانهها توزیع میشود، بهعنوان مشروب الکلی استفاده میکنند. باآنکه وزارت بهداشت کارخانهداران را ملزم کرده که یک ماده تلخ کننده (دتاتونیوم بنزوات) به الکل سفید اضافه کنند بلکه از جلوی مصرف خوراکی آن گرفته شود اما گزارشها نشان میدهد که مصرف خوراکی الکل سفید که از داروخانهها تهیه میشود، همچنان وجود دارد.
علل گرایش به مصرف مشروبات الكلی مواد مخدر و مشروبات الکلی پای ثابت بساط برخی از جوانان دارای تمکن مالی و افراد معمولی نیز هست. دلیل مصرف مشروبات احساس سرخوشی است که فرد فارغ از اثرات کشنده آن بدان پناه میبرد. البته برخی نیز بهمنظور خوددرمانی یا مقابله با اضطراب اجتماعی و سایر عوامل استرسزای زندگی به مصرف نوشیدنیهای الکلی روی میآورند. در ایران به دلیل ممنوعیت خریدوفروش مشروبات الکلی، عملاً نمیتوان نظارتی بر نحوه فروش، سلامت کالا و غربال خریداران نوشیدنیهای الکلی داشت. میانگین سنی مصرفكنندگان الكل در کشور به 13 تا ۳۵ سال رسیده است. این گروه میتوانند با سفارش تلفنی مشروبات الكلی را در مدت كوتاه در مقابل منزل خود تحویل بگیرند!
مقابله با الکل پلیس میگوید سالانه حداقل بین ۶۰ تا ۸۰ میلیون لیتر انواع مشروبات الكلی بهصورت قاچاق از طریق مرزها وارد كشور میشود ولی به دلیل تولید زیرزمینی و مخفیانه مشروبات دستساز، آماری از میزان تولید مشروبات وجود ندارد. البته میزان مصرف مشروبات در ماههای محرم و صفر و رمضان به کمترین مقدار خود میرسید کردند. تنها گزینه روی میز برای مقابله با مصرف مشروبات آموزش است و باید بر پیشگیری تمرکز کرد.
سخن پایانی لازم است با کمک نهادهای اجتماعی و برنامهریزی فرهنگی، آموزشی، مذهبی و اقتصادی در جهت فرهنگسازی، پیشگیری و مقابله با تسری این پدیده شوم اقدام شود. مسئولان باید بهجای رویکرد لاپوشانی، رویه معقول و منطقی برای مقابله یا ایجاد مراکز درمان مشروبات الکلی تمرکز کنند و افراد را با آموزش و مشاوره درمان و یاری کنند.