ستاره صبح، فائزه صدر: 8 روز تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در پنجم نوامبر (15 آبان) باقی مانده است، انتخاباتی که نتایج آن نه تنها در ایالات متحده، بلکه در تمام جهان تأثیر گذار است. حتی چهار کشور جهان (بوتان، ایران، کره شمالی و سوریه) که با آمریکا رابطه ندارند نیز در انتظارند تا بدانند کدام نامزد از چه حزبی چهار سال آینده کاخ سفید را اداره خواهد کرد؟ تأثیر سیاست ها، منافع و اهداف راهبردی امریکا در خاورمیانه به حدی است که کشور های منطقه برای تعیین سرنوشت جنگ به نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا چشم دوختهاند. گفته میشود جنگ منطقه نیز به میزان قابل توجهی بر آراء نامزدها تأثیر گذار است و شدت و ضعف آن سبد رأی دموکراتها و جمهوری خواهان را تحت تأثیر قرار میدهد. ستاره صبح در گفتوگو با میر قاسم مومنی، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی به بررسی تأثیر متقابل انتخابات آمریکا و جنگ منطقه پرداخته که در ادامه میخوانید:
با توجه به رقابت تنگاتنگ کامالا هریس و دونالد ترامپ، پیش بینی میکنید کدامیک از این دو رئیسجمهور بعدی آمریکا باشد؟ رسانه های آمریکایی در رابطه با نظر سنجی های داخلی گزارش میدهند. نتایج این نظر سنجیها میتواند یک کلیت از رفتار آمریکاییها در انتخابات را به ما نشان بدهد ولی به عقیده من در مقاطعی میتواند گمراه کننده نیز باشد. تا اینجا با توجه به نتایج نظر سنجیها که رقابت تنگاتنگ بین ترامپ و هریس را نشان میدهند به نظر میرسد چند ایالت کلیدی تعیین کننده خواهند بود. درحالیکه هنوز در جامعه آمریکا بحث این است که آیا برای پذیرفتن یک رئیسجمهور زن آمادگی دارند یا نه؟ از این منظر خانم هریس از رقیب خود عقب ایستاده است. هواداران دونالد ترامپ در هر تعداد و هر کیفیتی که باشند به طور قطعی نامزدشان را انتخاب کردهاند اما دموکراتهایی که باید به خانم هریس رأی بدهند همچنان در پله انتخاب یک رئیسجمهور زن دچار تردید هستند. نظر سنجیها نشان دهنده اعداد است و تحلیل درست در مصاحبهها و گفتوگوها به دست میآید. متأسفانه زمین رقابت برای زن عادلانه نیست. آقای ترامپ از امتیاز ثروت، قدرت و رسانه برخوردار است ولی تنها امتیاز خانم هریس معاونت ریاست جمهوری است. کامالا هریس در صورت پیروزی در انتخابات به نخستین رئیسجمهور زن تاریخ ایالات متحده تبدیل خواهد شد و این شوکی در ایالات متحده است باید دید آیا رأی دهندگان زن آمریکایی این اتفاق بزرگ را خلق خواهند کرد یا نه چون دونالد ترامپ در بین رأی دهندگان مرد بیشترین طرفدار را دارد. البته با وجود این نابرابری و هزینه تبلیغاتی کلان و صرف بودجه شخصی دونالد ترامپ در کمپین های انتخاباتی اش، برپایی تجمعات باشکوه در ایالات کلیدی، برگزاری مناظرات، ماجرای سوء قصد و... تنها توانسته ترامپ را در رقابت با نامزد زن دموکرات به سطح برابر برساند و نتوانسته برای رئیسجمهور پیشین برتری ایجاد کند.
فارغ از نتیجه، پیروزی هر یک از نامزدها چه تأثیری بر منطقه و به ویژه جنگ خاورمیانه خواهد داشت؟ اهمیت ژئوپولتیک و ژئواستراتژیک خاورمیانه باعث شده تا آمریکا همواره برای این منطقه برنامه داشته باشد. برنامه زمانی با حضور نظامی به اجرا در میآمد و در این دوران با قدرت نرم و با حضور نیابتی دنبال میشود. آمریکا سعی دارد هژمونی و قدرت تک قطبی اش را در جهان، به ¬ویژه در خاورمیانه ادامه بدهد. اما اتفاقات مختلف جهانی و منطقه ¬ای منجر به کاهش و تضعیف جایگاه آمریکا و درنتیجه تغییر رویکرد قدرت در خاورمیانه شده است. طی یک دهه گذشته در خاورمیانه شاهد اتفاقاتی بودیم که ناشی از خلاء قدرت و آشفتگی سیاسی در منطقه بود و تأثیر مهمی بر ژئوپولیتیک خاورمیانه گذاشت. در این فضا ایران، عربستان، ترکیه و اسرائیل سعی کردند با استفاده از فضای حضور کم رنگ آمریکا در منطقه در راستای افزایش قدرت اقدام کنند. آمریکا در دو دوره ریاست جمهوری پیشین دو رویکرد متفاوت در روش ¬های اعمال قدرت و دسترسی به منافع ملی آمریکا در خاورمیانه را آشکار کرد. دولت جمهوری خواه ترامپ با حمایت آشکار و افراطی از اسرائیل و توجه ویژه به حاکمیت های پادشاهی خلیج فارس، رویکردی خشن نسبت به ایران در پیش گرفت تا جاییکه رویکرد های صلح طلبانه قبلی از جمله برجام را نقض کرد و امنیت ایران را به چالش کشید. اما سیاست ¬های اعمالی دولت دموکرات بایدن بدون در نظر گرفتن منافع کشور های منطقه، راهی را برای قدرتهایی مانند چین یا روسیه ایجاد کرد تا در نبود آمریکا شرکای خاورمیانه ای ایالات متحده را جذب کنند. هیچ یک از دو رئیسجمهور پیشین ایالات متحده در منطقه سیاست های موفقی نداشتند و نتوانستند از تنش جلوگیری یا روابط خود با شرکا را حفظ کنند.
آیا در صورت تشدید جنگ منطقه میتوان ترامپ را پیروز قطعی میدان دانست یا خیر؟ هر تنشی در منطقه با ایجاد تهدید برای مسیر صادرات نفت و گاز، بر قیمت انرژی در جهان تأثیر میگذارد. جهان در آستانه زمستان قرار دارد، به جز این کشور های توسعه یافته و کشور های در حال توسعه مخالف جنگ هستند چون صنایع آنها از نرخ جهانی انرژی متاثر است. آمریکا به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان نمیخواهند جنگ در خاورمیانه گسترش پیدا کند. اگر چه گسترش جنگ قبل از انتخابات به نفع ترامپ تمام میشود اما در ادامه دولت وی را نیز با مشکل روبهرو خواهد کرد. چرا که مردم آمریکا حساسیت بالایی نسبت به نرخ انرژی و به ویژه قیمت بنزین دارند. هر تصمیم دولت که هزینه ای به آمریکاییها تحمیل کند با واکنش گسترده رأی دهندگان همراه خواهد شد. لذا گسترش جنگ خاورمیانه تا آنجا که بهانه ای برای ترامپ باشد و بتواند به آن وسیله دولت بایدن را ناکار آمد معرفی کند، برای جمهوری خواهان قابل بهره برداری خواهد بود اما گسترش جنگی که چشم اندازی بر پایانش متصور نباشد میتواند دولت جمهوری خواه ترامپ را نیز زمین بزند.