ستاره صبح، فائزه صدر: بیش از یک ماه پس از پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات که با حمایت جبهه اصلاحات و بهره گیری از سرمایه اجتماعی این طیف میسر شده بود؛ ارائه فهرست وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهور به مجلس، شوک سنگینی به حامیان اصلاح‌طلب دولت وارد کرد. در ابتدای راه برخی از شخصیت‌های حامی پزشکیان از دولت چهاردهم کنار کشیدند. آقایان عبدالعلی زاده، مولوی، آذری جهرمی و محمد جواد ظریف از جمله اصلاح‌طلبان به نامی بودند که با آشکار شدن نفوذ اصولگرایی در دولت چهاردهم به حمایت از مسعود پزشکیان خاتمه دادند. اما با توجه به سهم قابل توجه جواد ظریف در بدنه رأی رئیس‌جمهور، به نظر می‌رسد دولت چهاردهم بدون حمایت و تأیید مردمی‌ترین نیروی اصلاح‌طلباش کار سختی پیش رو داشته باشد. ستاره صبح در گفت‌وگو با عطا تقوی اصل، استاد دانشگاه و کارشناس سیاسی به نقش محمد جواد ظریف در تشکیل دولت چهاردهم پرداخته که در ادامه می‌خوانید:

روز 15 تیر 1403 اکثریت به نامزدی رأی داد که خودش و تیمش نشان داده بودند مسائل کشور را می‌شناسند و در پی اصلاح‌اند. آیا با کنار کشیدن محمد جواد ظریف از دولت می‌توان گفت دولت در مسیر عقبگرد است و باز به سمت نگاهی می‌رود که مسئله را نمی‌شناسد یا قبول ندارد؟
اولین شوک مسعود پزشکیان به رأی دهندگانش لیست وزرا بود. دومین و سنگینترین شوک دولت چهاردهم، قطع همکاری آقای ظریف با کابینه بود. این دو شوک مناسب این زمان و این شرایط نبود.
در ابتدای راه و در شرایط فعلی کشور بهترین کار این بود که اقای پزشکیان افرادی را که مسئله شناس هستند و هم سو با مطالبات مردم حرکت می‌کنند در رأس امور قرار بدهد.
هر رئیس‌جمهوری در کارزار انتخاباتی خود وعده‌هایی می‌دهد که بعضاً ممکن است نتواند آن‌ها را محقق کند. ولی این دو شوک در شرایطی رأی دهندگان و دولت را تحت تأثیر قرار داد که هنوز کابینه شروع به کار نکرده است و ادامه تحقق حداقلی وعده‌های رئیس‌جمهور را با ابهام جدی روبه‌رو کرد.
افراد مناسب ابزار دولت هستند کسی که بر سر کار می‌آید باید ابتدا مسئله را بفهمد، برآیند انتقاد حامیان پزشکیان این است که چرا رئیس‌جمهور کلیدی‌ترین پست‌ها را به اصولگرایانی که با وعده‌های او هم سو نیستند واگذار کرده است. با این افراد که صورت مسئله را قبول ندارند چطور می‌توان مسئله را حل کرد؟!
بیش از 50 درصد آراء پزشکیان در نتیجه تلاش و حمایت آقای ظریف بود. ظریف آرا نخبگان جامعه را به سمت مسعود پزشکیان هدایت کرد. افرادی مثل خود من به آقای پزشکیان رأی دادیم تا تفکر سیاسی ظریف در دولت چهاردهم جریان داشته باشد و کنسل شدن این ویژگی در ابتدای راه دولت شوک بزرگی به بدنه رأی رئیس‌جمهور وارد می‌کند.
قشر متوسط واقعی جامعه و کسانی که تحولات جامعه را مدیریت می‌کنند و مسئله‌ها را می‌شناسند و با جهت گیری‌ها آشنا هستند، به خاطر حضور محمد جواد ظریف پای صندوق حاضر شدند. رأی دهندگان ارزشمند و واقعی در این دوره بخاطر استقرار نگاه سیاسی ظریف و دیگر چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب در دولت، به مسعود پزشکیان رأی دادند.
پزشکیان در ایام انتخابات در اصفهان گفت: «اگر می‌خواهید تفکر ظریف در دولت آینده ساری و جاری باشد، به من رأی بدهید.» من عین جملات رئیس‌جمهور را بیان کردم. ای کاش پزشکیان در این رابطه توضیح بدهد و ابهامات و ناراحتی حامیان ظریف را برطرف کند.
محمد جواد ظریف سهمی 50 درصدی در بدنه رأی مسعود پزشکیان دارد. این رقم قابل پایش است ولی ظریف با چنین وزنی امروز به این شکل ناراحت کننده دولت را ترک می‌کند. استعفای ظریف از دولت در میان حامیان رئیس‌جمهور شکاف ایجاد خواهد کرد.

از فهرست وزرا با عنوان شوک اول دولت یاد کردید آیا می‌توان این لیست را اشتباهی از سوی رئیس‌جمهور دانست و به ترمیم آن امیدوار بود یا خیر؟
آقای پزشکیان اشتباهی محاسباتی دارد. ایشان مطمئن نیست که مجلس به چه کسی رأی می‌دهد و به چه کسی رأی نخواهد داد. در چنین شرایطی او باید کابینه مورد نظر خود را که با عقبه اجتماعی، سیاسی و فرهنگی پایگاه رأی اش هم خوانی دارد به مجلس معرفی می‌کرد.
پزشکیان باید وزرای مورد نظر خود را انتخاب می‌کرد و از حق خود و رأی دهندگانش کوتاه نمی‌آمد. مسعود پزشکیان باید به معرفی کابینه‌ای که طبق نظر، مطالبه و رویکرد رأی دهندگانش است افتخار کند. آقای پزشکیان باید کابینه خود را معرفی می‌کرد و سپس به مجلس می‌گفت شما طبق قانون مختارید که به این کابینه رأی بدهید.
در این صورت توپ به زمین مجلس می‌افتاد، ولی امروز توپ در زمین پزشکیان است. اصرار رئیس‌جمهور بر معرفی و رأی آوری وزرای خودش باعث محبوبیت وی می‌شد. این کار غیر قانونی نیست رئیس‌جمهور باید مجلس را تحت فشار قرار می‌داد نه دولت را. با این شیوه حداقل 80 درصد وزرای مطلوب دولت بر سر کار می‌آمدند. اگر از ابتدا هر آنچه دیکته می‌شود تنظیم کنیم کار سختی پیش رو خواهیم داشت. رئیس‌جمهوری نباید در ابتدای راه عقب نشینی می‌کرد، زیرا با این آغاز در ادامه به سایر وعده‌های انتخاباتی‌اش نخواهد رسید. دلیلی نداشت که مسعود پزشکیان در شروع کارش این همه عقب نشینی کند. با معرفی فهرست مطلوب اصولگرایان، دو سه نفر اصلاح‌طلب لیست هم به راحتی رد می‌شوند که به معنی باختن بازی در ابتدای کار است. استراتژی مسعود پزشکیان در معرفی وزرا به مجلس اشتباه بود. ایشان تا چهارشنبه فرصت دارد و می‌تواند لیست خود را تغییر بدهد. درست این است که آقای پزشکیان کابینه مطلوب و مورد نظر خود را بدون هیچ ملاحضه‌ای معرفی کند و توپ را به زمین مجلس بیاندازد. تا اینجا ایشان به نفع اصولگرایان و شخص آقای قالیباف بازی کرده است.

آیا عدم حضور ظریف در دولت چهاردهم به معنی پشت کردن دولت به مطالبات مردمی خواهد بود یا خیر؟
حاکمیت باید بداند که اگر دولت چهاردهم شکست بخورد این مردم دیگر پای صندوق نخواهند آمد. مسعود پزشکیان آخرین فرصت است. این فرصت باید با حضور افرادی مثل جواد ظریف در کابینه به بهره برداری برسد.
عدم حضور ظریف در کابینه پیامدهایی در حوزه سیاست خارجی به دنبال دارد. تأثیرات آقاط ظریف فراتر از نقشی است که بر عهده‌اش گذاشته می‌شود. مغز متفکر ایجاد امید در بهبود سیاست خارجی ایران، ظریف است. پست این شخصیت در دولت مهم نیست، مهم حضور او در دولت چهاردهم است. آقای پزشکیان باید تا فرصت باقی است کابینه‌اش را ترمیم کند و محمد جواد ظریف را برگرداند. رئیس‌جمهور به هوادارانش و بدنه اجتماعی رأی اش نیاز دارد. با کنار کشیدن محمد جواد ظریف این حمایت اجتماعی در ابتدای راه از دست می‌رود.