ستاره صبح، فائزه صدر: 10 ساعت پس از آغاز به کار رسمی دولت مسعود پزشکیان؛ اسماعیل هنیه توسط اسرائیل در شمال تهران ترور شد. هم زمانی این اتفاق با تحلیف دولتی که خواهان تعامل بهتر با جهان و تنش زدایی با آمریکا است عجیب به نظر میرسد. از سویی ترور هنیه در تهران میتواند به افزایش درگیریها در منطقه بیانجامد. ستاره صبح در گفتوگو با محمد شوری، استاد دانشگاه و کارشناس سیاسی به بررسی وضعیت موجود پرداخته که در ادامه میخوانید:
آیا عملیات ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس که یک روز پس از تحلیف رئیسجمهور ایران در تهران صورت گرفت میتواند به وقوع درگیری میان ایران و اسرائیل منجر شود یا خیر؟ در ماه های گذشته شرایط پر تنش بود و آنچه مانع از وقوع جنگ شد عقلانیت نبود، بلکه در نظر گرفتن منافع بود. کشور های منطقه و جهان منافع خود را در تشدید تنش خاورمیانه نمیبینند. جز اسرائیل هیچ کشوری در منطقه از بالا رفتن تنش سود نمیبرد. نوع سیاست اسرائیل در تمام دوره ها، همواره سطح تنش منطقه را افزایش میداد. دولت اسرائیل برای عملکرد خود بهانهای محکمه پسند دارد و دشمنی ایران با اسرائیل و عدم امنیت شهروندان یهودی اش را بهانه افزایش خشونت، جنگ طلبی و تصمیمات تنش افزای خود اعلام میکند. متأسفانه نمیتوان ردی از عقلانیت را در تصمیمات اسرائیل و حمایت حامیان او از عملکرد اش جست و جو کرد. نتانیاهو در ماه های گذشته نشان داد نه منافع همسایگانش و نه منافع سایر کشور های منطقه را در نظر نمیگیرد و نظر هیچ یک از قدرت های بینالمللی تأثیری بر سیاست هایش ندارد. نتانیاهو یک تنه در برابر افکار عمومی جهان ایستاده و نشان داده نظر مردم جهان برایش اهمیتی ندارد. چنین فردی برای مردم ایران دلسوزی نخواهد کرد. نتیجه درگیری ایران و اسرائیل ویرانی است. تا نتانیاهو در قدرت حضور دارد شاهد کاهش تنش در منطقه نخواهیم بود این تنشها در صورت قدرت گرفتن حامیان جمهوری خواه او در کاخ سفید بیشتر میشود. البته نتانیاهو از دل ساختار سیاسی اسرائیل بیرون آمده است. آن مجموعه چنین فردی را پرورانده و در رأس دولت قرار داده است. افراد میزانی از تأثیر گذاری دارند ولی پیوند کارگزار و ساختار در اسرائیل جدی و نزدیک است. وقتی از اسرائیل صحبت میشود از یک دولت عادی با شهروندانی معمولی صحبت نمیشود، اسرائیل با اعمال زور شکل گرفته و خشونت طلب است. این ویژگی در رهبران سیاسی این مجموعه برجسته است.
پس از ترور اسماعیل هنیه در سخنرانی های رسمی از نقش آمریکا صحبت شد. با توجه به اختلافات کاخ سفید و اسرائیل آیا میتوان آمریکا را به دست داشتن در این ترور متهم کرد یا خیر؟ اسرائیل در یک سال گذشته از خلاء های بینالمللی بهره برداری کرد. کم شدن انگیزه آمریکا برای نقش آفرینی در خاورمیانه اسرائیل را فعال کرد. تنش های بینالمللی و جنگ اوکراین توجه غرب را از خاورمیانه به سمت شرق اروپا کشاند. اسرائیل از شکاف های ژئوپولتیک بینالمللی استفاده کند. ادامه داشتن جنگ غزه و اتفاقات اخیر منطقه نتیجه سیاست مستقل اسرائیل و عملکرد دولت نتانیاهو است.
آیا میتوانیم در اتفاقات اخیر منطقه سهمی برای روسیه در نظر گرفت؟ روسها چه بازی در خاورمیانه دارند؟ بعد از جنگ اوکراین تأثیر گذاری روسیه در مسائل بینالمللی محدود شده است. با تلاش غرب برای منزوی کردن روسیه، این کشور چه به عنوان قدرتی بزرگ و چه به عنوان عضوی از شورای امنیت با کاهش اعتبار و کاهش قدرت دیپلماتیک روبهرو است. جنگ اوکراین تمام توان روسیه را به خود اختصاص داده است. امروز نقش روسیه در خاورمیانه جدی نیست زیرا ملاحضات روسها متنوع شده و پوتین نمیخواهد رابطه خود با اندک متحدانش را دچار تنش کند. دست روسیه در خاورمیانه انقدر باز نیست که بتواند از اسرائیل و جنگ طلبی نتانیاهو حمایت کند یا وارد درگیری های خاورمیانه شود. اگر بخواهیم در مورد خاوریانه و تحولاتش به یکی از قدرت های جهانی سهم بدهیم، باید از چین نام برد. چینیها در منطقه تلاش های مختلفی دارند و نقش های متنوعی ایفا میکنند. نوع بازی چین از اقتصاد و بازار به صحنه سیاست کشیده شده و در میانجی گری میان کشور های منطقه فعال هستند.