یک فعال سیاسی اصلاحطلب با تأکید بر اینکه دغدغه اصلی پزشکیان باید مسئله «معیشت مردم» باشد، گفت: قاعدتا آقای پزشکیان باید اعلام کند که دستش را به سمت همه سلیقهها دراز میکند. ولی پیشبینی من این است که ایشان بساط «دولت سایه» را بر میچیند و باید بربچیند؛ ما دولت سایه را نمیپذیریم. اگر تجربهای هست، مربوط به نظام است و باید در اختیار نظام قرار داده شود. من گمان نمیکند که آقای پزشکیان اجازه بدهد دولت سایهای در کنارش شکل بگیرد.
مشروح گفتوگوی خبرنگار جماران با غلامعلی رجایی را در ادامه میخوانید:
به نظر شما اولویتهای دولت آقای پزشکیان چیست؟
ضمن تبریک این انتخاب به مردم شریف ایران و حتی کسانی که به ایشان رأی ندادند یا در این انتخابات شرکت نکردند، به گمانم دغدغه اصلی آقای دکتر پزشکیان باید مسئله «معیشت مردم» باشد. یعنی از تیم قوی اقتصادی استفاده کند و تیم فعلی را تعویض کند. البته این هم مستلزم یک سری پیششرطها است؛ از جمله بهبود بحث روابط خارجی که قاعدتا میتواند دامنه تحریمها را کم کند، بحث FATF را حل کند و سایر مسائلی که در حوزه خارجی ما با آمریکا داریم.
به نظر من اصلیترین مسئله حداقل در یکی دو سال اول، با توجه به شعاری هم که رهبری برای امسال مشخص کرده، بحث معیشت و ترمیم ساختار اقتصادی کشور است.
از ساعات اولیه که خبر رسمی پیروزی آقای دکتر پزشکیان اعلام شد، شاهد بودیم که تابلوهای بازار بورس سبز رنگ شدند، یعنی بازار بورس واکنش مثبت به این خبر داشت. همچنین قیمت طلا و دلار هم کاهشی شد. یعنی واکنش شاخصهای اقتصادی به انتخاب آقای دکتر پزشکیان در همان ساعات اولیه مثبت شد. نظر شما در این خصوص چیست؟
به نظر من این مسئله بیتأثیر نبوده ولی تأثیر بنیادی ندارد که بخواهد مدام باشد؛ ممکن است با یک اتفاق دیگر برگردد. ما باید زیربنا را درست کنیم تا این مسئله ارزش ریال، بحث بورس و سایر مسائل بتواند حل شود. من یادم هست وقتی آقای هاشمی ثبتنام کرد، بلافاصله گفتند رفتار سعودیها در عربستان با زوار ما خیلی خوب شده و گفتند که قیمت دلار پایین آمده است. اینها نمیتواند همیشگی باشد، ولی به گمانم غرب میفهمد که انتخاب پزشکیان از دید مردم ایران و حاکمیت، یک رویکرد معطوف به تغییر است؛ و قاعدتا باید خودش را با این تغییر هماهنگ کند.
من این را مثبت میبینم و گمان میکنم که اگر سیاستهای اقتصادی و دیپلماسی بینالمللی دولت تغییر جدی کند، این قضیه میتواند استمرار داشته باشد.
ارزیابی شما از هیئت دولت چهاردهم چیست؟ چون آقای پزشکیان نامزد رسمی جبهه اصلاحات بوده، آیا جبهه اصلاحات در دولت ایشان جایگاهی خواهد داشت؟
فکر میکنم که اکثریت دولت آقای پزشکیان اصلاحطلبها و معتدلین باشند. من با خود ایشان هم جلسه خصوصی داشتم و پرسیدم که اگر شما در اصولگراها چهره برجسته و شاخصی ببینید، استفاده میکنید؟ گفتند که من حتما این کار را میکنم. گفتم این را به مردم اعلام کنید که دولت شما میتواند مثل دولت آقای هاشمی، «دولت کار» باشد. من در آقای پزشکیان این اعتدال و انصاف را میبینم که به سمت نخبگان، اگرچه سلیقههایشان جور نباشد، توجه داشته باشند.
البته علیالقاعده باید در مسائل سیاسی خیلی چالش نداشته باشند. فرض کنید به دلیل رویکردهای جبهه پایداری، نخواهند توانست از کسی مثل آقای جلیلی استفاده کنند. ولی ممکن است به سراغ منعطفترین این چهرهها بروند.
نظر شما این است که به سمت آقای جلیلی نروند. ولی در خبرها دیدیم که آقای جلیلی به دیدار آقای پزشکیان رفته و آقای پزشکیان هم اعلام کرده که حاضر است برنامههای آقای جلیلی را دریافت کند. نظر شما در این خصوص چیست؟
قاعدتا آقای پزشکیان باید اعلام کند که دستش را به سمت همه سلیقهها دراز میکند. ولی پیشبینی من این است که ایشان بساط دولت سایه را بر میچیند و باید بربچیند؛ ما دولت سایه را نمیپذیریم. اگر تجربهای هست، مربوط به نظام است و باید در اختیار نظام قرار داده شود. من گمان نمیکند که آقای پزشکیان اجازه بدهد دولت سایهای در کنارش شکل بگیرد.
اگر تجربهای هست، باید در اختیار دولت گذاشته شود؛ در حد اینکه ارائه مکتوب و یا در جلساتی منتقل شود. ولی من این را محال میبینم که کسانی از جبهه پایداری بخواهند در دولت پزشکیان باشند.
آقای پزشکیان در تبلیغات انتخابات تأکید کرد که اگر موفق نشود به وعدههایش عمل کند، از دنیای سیاست کنار میرود. یعنی به نوعی تلویحا اعلام کرد که اگر به وعدههایش عمل نکند، حتی شاید استعفا هم بدهد. این دیدگاه آقای پزشکیان را چطور ارزیابی میکنید؟
یک بخشی به ایشان مربوط است که قولی که به مردم داده را عملی کند و صادق باشد. اما اگر استعفایش پذیرفته نشود، ایشان نمیتواند کنار برود. به نظر من ایشان در کنار استعفا باید به مردم بگوید که چرا نمیتواند کار کند و فکر نمیکنم آقای پزشکیان در این عرصه و راستا قرار بگیرد که چرایی را به مردم بگوید. من فکر میکنم ایشان تنشهای خاصی با حاکمیت پیدا نخواهد کرد؛ که کار به اینجا بکشد. اگر نهادهایی هم باشند که بخواهند مزاحم شوند، یا مانع و رقیب باشند، قاعدتا ایشان باید با وساطت رهبری اینها را حل کند.
فکر میکنم آقای پزشکیان راه سختی را در پیش دارد. چون دولت را از یک دولت ناکارآمد و کمتر از متوسط تحویل میگیرد و برای معرفی دولت خودش هم فرصت کمی دارد. قاعدتا باید بیشترین رایزنیها را برای انتخاب چهرههای برجسته و ژنرالهایی که گوشهنشین شدهاند بگذارد؛ به خصوص در سطح دانشگاهیان و نخبگان دقت بیشتری داشته باشد و یک دولت کمنقصی را به مجلس معرفی کند.
البته یک چالش هم دارد با مجلسی که آکنده از جبهه پایداری است که از ایشان شکست خوردهاند. امیدواریم با اشارات رهبری، ایشان در گذراندن دولت از فیلتر مجلس چالش کمتری داشته باشد. آقای پزشکیان راه سختی را در پیش دارد و البته خوشبختانه به مدد چهار تا پنج دوره حضور در مجلس و بودن در دولت آقای خاتمی، ایشان به مسائل کشور آشنا است و مثل بعضی از رقبایش، از دور دستی بر آتش نداشته است. من فکر میکنم ایشان با سیاستهایش بتواند بیشتر از دوره انتخابات امید را به مردم برگرداند.