در حقیقت وابستگی پایدارسازی ابعاد اجتماعی-اقتصادی زندگی در شهرهای کوچک و دارای جمعیت بین 50 تا 150 هزار نفر به بودجه و درآمد های ملی و استانی به دلیل درآمد کم این شهر ها، باعث شده تا روند توسعه به شدت کند و فرسایشی باشد.
کمبود و عدم پایداری منابع مالی و درآمدی، عدم مشارکت و سرمایهگذاری شهروندان در اداره امور شهر، نبود تخصص یا اراده کافی در جذب سرمایهگذار غیر بومی، پائین بودن سطح توقع مردم، عدم بهره گیری از مشاوران توانمند و ... را میتوان از دیگر دلایل عدم توسعه شهرهای کوچک قلمداد کرد.
از سویی جذب بودجه های کلان و اجرای پروژه های های ملی طبیعتاً نیاز به هم افزایی در سطح نهاد و سازمان های مختلف و توجیه طرح در سطح کلان دارد و اعتبار بخشی به چنین طرحهایی نیز عمدتاً با کندی و قطره چکانی صورت میگیرد که به اطاله ساخت پروژهها منتهی میشود. وجود چندین هزار طرح و پروژه نیمه کاره در سطح شهرهای کشور، حجت این مدعاست.
در چنین شرایطی برای رسیدن به اهداف توسعهای تقویت سه عنصر شناخت ظرفیتها، بهره مندی از پتانسیل مشاوران حوزه های مختلف و جذب سرمایهگذار بومی و غیر بومی چاره کار است. در غیر این صورت این شهرها نخواهند توانست نقش خود را در توسعه منطقهای و ملی به خوبی ایفا نمایند.
هر چند متولیان امر نباید از تلاش برای جذب بودجه های ملی و استانی غافل شوند ولی باید اذعان داشت در شرایط کنونی توجه خاص و ویژه به طرحهایی که وابستگی به بودجه دولتی ندارند، از غنا و قوام بیشتری برخوردارند. در حقیقت مثلث ظرفیت شناسی، مشاوره تخصصی و جذب سرمایهگذار کلید توسعه در شهرهای کوچک است که کمترین وابستگی به بودجه دولتی در این رویکرد متصور است.
از سویی معرفی و شناساندن شهر و ظرفیت های آن به گردشگران با چاپ و انتشار کاتالوگ، انتشار در نشریات و سایت های معتبر و نصب بیلبورد های استانی و شهری، طراحی و احداث یک المان خاص در شهر یا تلاش در جهت اختصاص یک نماد معنوی برای شهر ( شهر انجیر، شهر توت فرنگی، پایتخت والیبال، پایتخت منبت و ...) میتواند در توسعه شهر تأثیر بسزایی داشته باشد. گاهی اوقات خرق عادت در احداث یک پروژه منجر به توسعه، شهرت و چه بسا جذب گردشگر در سطح وسیع میشود. به عنوان مثال پهن ترین خیابان جهان با نام خولیو در بوینوس آیرس (Buenos Aires) آرژانتین با عرض 200 متر احداث شده است!
برند سازی در بخش تولیدات منطقهای، احداث خیابان پاک، موزه بومی، اتاق مشاهیر شهرستان، تقویت انجمن های مردم نهاد، تقویت تیم های ورزشی، دعوت از مشاهیر بزرگ کشور، برگزاری فستیوال و جشنواره های بومی و ... از دیگر طرحهایی هستند که در صورت تدوام در اجرا، علاوه بر چرخاندن چرخ اقتصاد شهری و پیشگیری از بسیاری از آسیب های اجتماعی میتوانند در توسعه نوین شهری موثر باشند و زمینه برای سرمایهگذاری در سایر بخشها نیز فراهم شود. توسعه شهرهای کوچک را جدی بگیریم.