«سیل الاقصی» نه تنها سؤالاتی را در لبنان در مورد احتمال مشارکت حزب‌الله ایجاد می‌کند، بلکه به احتمال زیاد آسیب‌های جدی - اگر نگوییم به طور کامل- به عادی‌سازی منطقه‌ای با اسرائیل را وارد می سازد.

این همخوانی از صبح امروز در اذهان بی‌شماری بوده است: یک روز پس از پنجاهمین سالگرد جنگ اکتبر1352 ( 1973) حماس یک حمله غافلگیرکننده گسترده را علیه اسرائیل آغاز کرد.

چندین جنبه از حمله موسوم به «سیل الاقصی» این گروه، آن را در مقایسه با رویارویی اخیر بین حماس و اسرائیل، اگر بی سابقه نباشد، متمایز می کند.

اولاً، آسیب پذیری های اطلاعاتی اسرائیل را برجسته می کند، که به نظر می رسد حداقل در ابتدا کاملاً غافلگیر شده است. این اولین بار در دهه‌های اخیر است که اسرائیل چنین احساس آسیب‌پذیری را نشان می‌دهد.

جنبه دوم که این احساس را تشدید می کند، اطلاعاتی است که نشان می دهد ده ها جنگجوی حماس به خاک اسرائیل نفوذ کرده و غیرنظامیان را گروگان گرفته اند. تصاویری که صبح امروز (روز گذشته ) در فضای مجازی منتشر شد، از جمله یکی از روزنامه نگاران غزه در سمت اسرائیل و غیرنظامیان در حال فرار، بدون شک تاثیری ماندگار بر جای خواهند گذاشت. اسطوره یک قلعه تسخیر ناپذیر به طور جدی به چالش کشیده شده است.

جنبه سوم این است که تنها در چند ساعت، گزارش های اولیه حاکی از کشته شدن حداقل 40 نفر و زخمی شدن چند صد نفر از طرف اسرائیلی است.

در حالی که مقایسه با سال 1352 ( 1973) ممکن است در حال حاضر اغراق آمیز به نظر برسد، این احتمال وجود دارد که این حمله پیامدهایی فراتر از غزه داشته باشد. این حرکت در شرایطی صورت می گیرد که محور مقاومت در حال تقویت مواضع و عربستان و اسرائیل در بحبوحه عادی سازی احتمالی روابط بوده اند.

این حمله احتمالاً طی ماه‌ها با حزب‌الله و محور مقاومت  برنامه‌ریزی و هماهنگ شده بود. حماس و حزب الله تحت عنوان "وحدت جبهه ها" روابط خود را در دو سال گذشته به طور قابل توجهی تقویت کرده اند. برخی از رهبران حماس به لبنان پناه برده اند و اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس نیز به طور مکرر به لبنان سفر می کند، به ویژه برای دیدار با دبیرکل حزب الله، حسن نصرالله. اواخر فروردین –اوائل اردیبهشت( آوریل) گذشته چندین موشک از جنوب لبنان در حمله ای منتسب به حماس به اسرائیل شلیک شد.

آیا حزب الله می تواند در تهاجم فعلی شرکت کند؟ این سوال اصلی لبنان در میان این رویارویی است. از بعدازظهر شنبه (دیروز عصر) حزب الله تنها یک بیانیه حمایتی صادر کرده است. همچنین شایان ذکر است که اگر حزب‌الله واقعاً خواهان یک حمله غافلگیرانه از سوی خود بود، آنها هم‌زمان با حماس حمله‌ای را انجام می‌دادند. حزب الله سال گذشته امضای توافقنامه تعیین مرزهای دریایی بین لبنان و اسرائیل را تایید کرد. این کشور از سال 1385 ( 2006 ) در تقابل مستقیم با اسرائیل نبوده است و هم شرایط کنونی لبنان و هم شرایط منطقه ای به نفع آن نیست. با این حال، صرف این واقعیت که مشارکت بالقوه آن مطرح گردیده است، برخی از پویایی ها را تغییر می دهد.

عواقب

در مهر ماه 1352 ( اکتبر 1973) اسرائیل دوباره دست بالا را به دست آورد و در نهایت به پیروزی نظامی دست یافت. در حالی که اکنون نتیجه مشابهی انتظار می رود، تصاویر اولیه آسیب پذیری اسرائیل احتمالاً در ذهن مردم باقی می ماند و به حماس فرصتی برای ادعای یک پیروزی "تاریخی" می دهد.

انتظار می رود این حادثه در سطوح مختلف بازتاب داشته باشد. اولاً، ممکن است پیروزی حماس به قیمت تضعیف هرچه بیشتر تشکیلات خودگردان فلسطین محمود عباس تمام شود. هدف جنبش اسلام‌گرا این است که خود را به عنوان تنها نمایندگی محلی مناسب برای فلسطینیان معرفی کند. این جنبش قصد دارد از شرایط کنونی فلسطین و منطقه برای "حذف" فتح از معادله استفاده ببرد. در این زمینه، رویدادهای اخیر در اردوگاه آوارگان عین الحلوه لبنان، جایی که جناح های نزدیک به حماس برای سرنگونی فتح نبردهای مسلحانه به راه انداخته اند را نمی توان به طور کامل نادیده گرفت.

در جریان حمله امروز، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صیهونیستی، قول داد که حماس "بهای بی سابقه ای" را پرداخت خواهد کرد. با این حال، رهبر اسرائیل ممکن است خود را در اثر شکست دستگاه اطلاعاتی و امنیتی کشورش ضعیف ببیند. نتانیاهو با رهبری یک ائتلاف راست افراطی، با فشارهای شدید از سوی رادیکال‌ترین جناح‌های درون دولتش مواجه خواهد شد.

آنها چگونه باید به چنین حمله ای پاسخ دهند؟ آیا ارتش اسرائیل می تواند حمله زمینی به غزه را آغاز کند و سرزمینی را که در سال 1384 ( 2005) ترک کرده بود، دوباره اشغال کند؟ پاسخ اسرائیل پیامدهایی فراتر از غزه خواهد داشت و نه تنها بر ادامه استعمار کرانه باختری بلکه بر روند عادی سازی تأثیر می گذارد.

پیامد سوم بالقوه ماهیت منطقه ای است. واکنش عربستان سعودی چگونه خواهد بود؟ آیا این درگیری جدید روند عادی سازی را غرق و محو خواهد کرد؟ این احتمالاً یکی از اهداف حمله است و می تواند زمان، آن را توضیح دهد.

در حالی که هنوز برای پاسخ قطعی به این سؤالات زود است، از قبل آشکار است که عادی سازی بیشتر در حال دور شدن است. امضای توافقنامه صلح با رژیم صیهونیستی برای عربستان سعودی چالش برانگیز خواهد بود، به خصوص که این رژیم هیچ امتیازی به فلسطینی ها نخواهد داد. پیام اولیه این حمله روشن است: تهران می خواهد به ریاض نشان دهد که صلح با رژیم غاصب اسرائیل هزینه بالایی دارد.

  توسط آنتونی سامرانی

 07 اکتبر 2023

تارنمای  فرانسوی لوریان لوژور به زبان انگلیسی

برگردان و کوتاه سازی علی اصغر شهدی

[email protected]