ستاره صبح آنلاین/علی فریدونی: عبدالناصر همتی رئیس کل پیشین بانک مرکزی در توئیتی نوشت:«آقای رئیسجمهور! براساس آمارهای منتشره و برآورد، در مدت دو سال تصدی دولت شما: چاپ پول ۸۳ درصد، نقدینگی ۷۳ درصد، قیمت دلار ۹۵ درصد، قیمت سکه ۱۶۲ درصد، شاخص قیمتها ۱۱۴ درصد رشد داشتهاند. در مناظره فرمودید که خنثی سازی تحریم یک دولت مقتدر میخواهد. آمارهای رشد را جهت تأیید گفته جنابعالی اعلام کردم.» در ارتباط با این موضوع ستاره صبح گفتوگویی با وحید شقاقی شهری انجام داده که در ادامه میخوانید:
بهرغم اینکه در کالاهای سرمایهای مانند طلا و خودرو رکود باعث ثبات و روند کاهشی قیمت شده به نظر شما چرا در اقلام خوراکی و کالاهای اساسی شاهد بیثباتی و رشد قیمتها هستیم؟ بازار کالا و خدمات با یک وقفه از بازار داراییها اثرات خود را نشان میدهد. وقتی شوک قیمتی در بازار به وجود میآید از بازار داراییها شروع میشود و بهتدریج خود را در بازار کالا و خدمات نشان میدهد. لذا با توجه به اینکه بازار دارایی مانند طلا، مسکن و خودرو آرامش نسبی را تجربه میکند اما بازار کالا و خدمات همچنان برمدار شوکهای قبلی بازار سرمایهای است. این طبیعت بازار است. در اقتصاد دو بازار «داراییها» و «کالا و خدمات» وجود دارد. همیشه مسیر رشد قیمتی به این صورت است که اول از بازار دارایی آغاز و بعد به بازار کالا و خدمات سرایت میکند. این وقفه ممکن است 9 ماه هم طول بکشد. یعنی ممکن است امروز یک شوک قیمتی در بازار طلا یا دلار داشته باشیم که اثر آن 9 ماه بعد در بازار کالا و خدمات خود را نشان دهد. اگر قیمت دلار را در چند ماه اخیر بررسی کنیم مشخص میشود که در بازه 48 هزار تومان تا 50 هزار تومان در نوسان بوده است. لذا کاهشی در بازار دلار وجود ندارد فقط آرامش در این بازار حاکم شده است. بازار کالا و خدمات هم خود را بهتدریج با دلار 50 هزار تومان تعدیل و هماهنگ میکند. در دو یا سه ماه آینده اثر ثبات بازار داراییها در بازار کالا و خدمات خود را نشان خواهد داد.
به نظر شما روند قیمتها در اقلام اساسی کاهشی و باثبات خواهد شد؟ اگر در بازار داراییها در ماههای آینده شوک قیمتی وجود نداشته باشد، اثر شوکهای قیمتی گذشته در بازار تخلیه میشود و همین آرامش امروز دارایی به اقلام اساسی خواهد رسید اما بهشرط اینکه روند آرامش در بازار دارایی ادامه پیدا کند. اقتصاد ایران فارغ از شوکهای قیمتی که در بازارها رخ میدهد فی النفسه 20 درصد تورم را در داخل خود به همراه دارد. علت آن ضعف بهرهوری، عدم رقابتپذیری اقتصادی و تکنولوژی پایین در کشور است که هزینههای تولید را فزاینده میکند. اقتصاد ایران یک روند تورم 20 درصدی را در پنجاه سال اخیر تجربه میکند. شاید شوکهای قیمتی در بازار کاهش یابد اما آن تورم هسته سخت اقتصاد ایران که حدود 20 درصد است باقی خواهد ماند. در پنج سال گذشته میانگین تورم اقتصاد ایران از 20 درصد به 40 درصد افزایش داشته است. یعنی دو برابر میانگین تورم بلندمدت. بنابراین اگر تا پایان سال شوک قیمتی ایجاد نشود قیمت کالاهای اساسی با همان تورم 20 درصدی همراه خواهد بود.
به نظر شما افزایش پایه پولی و رشد نقدینگی که آقای همتی هم به آن اشاره کرده در تورم اقلام خوراکی تأثیرگذار است یا خیر؟ اکنون مسیر رشد نقدینگی در حال کنترل است. آن چیزی که آقای همتی به آن اشاره کرده رشد پایه پولی است. رشد پایه پولی همچنان ادامه دارد. علت آن برداشت دولت از منابع بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور است. لذا طبق آمار فعلی رشد نقدینگی تا حدودی کنترل میشود اما رشد پایه پولی مسیر صعودی را طی میکند. این موضوع در آینده اثرات مخرب خود را بر اقتصاد خواهد گذاشت. به همین دلیل آقای همتی گفته است به دلیل اینکه رشد پایه پولی همچنان تداوم دارد در ماههای آینده این رشد مانع موفقیت سیاست کنترل رشد نقدینگی میشود.