ستاره صبح/مصطفی فروغی:سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) تا زمانی که پیمان ورشو وجود داشت نسبت به آمادگی رزمی و تقابل با بلوک شرق رشد و توسعه خود را در دستور کار داشت.اما در سال 1991 که پیمان ورشو از هم پاشید ناتو نیز فعالیت‌های خود را کاهش داد تا جایی که برخی از کشورها مانند فرانسه خواستار انحلال آن شدند.اما پس از حمله روسیه به اوکراین در 5 اسفند 1400 مجدد رویکرد توسعه محور ناتو در دستور کار قرار گرفت.قرار است در روزهای آینده رهبران کشورهای عضو ناتو در پایتخت لیتوانی نشست سالانه خود را با دستور کار راهبردهای جدید ناتو تشکیل دهند.جزئیات بیشتر را در ادامه می‌خوانید:
به مدت ۴۲ سال، ناتو برای جنگ متعارف و هسته‌ای با اتحاد جماهیر شوروی و متحدانش آماده بود. اما سال ۱۹۹۱ که پیمان ورشو از هم پاشید، تمام برنامه‌های این ائتلاف نظامی به حالت تعلیق درآمد تا اینکه روسیه به اوکراین حمله کرد.حالا به راهبردهای جدید نیاز است.
راهبردهای جدید در اروپا
رهبران کشورهای عضو ناتو یازدهم و دوازدهم ژوئیه، در ویلنیوس، پایتخت لیتوانی برای نشست سالانه گرد هم خواهند آمد. انتظار می‌رود که آنها اولین طرح‌های دفاعی جامع این اتحاد را پس از جنگ سرد تصویب کنند. اکونومیست در گزارشی به برنامه‌های جدید ناتو در اروپا اشاره کرده است.بحث‌های زیادی قرار است در ویلنیوس مطرح شود. انتظار می‌رود که دوره ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو تمدید شود. چرا که کشورهای عضو بر سر جایگزینی او به توافق نرسیدند. همچنین اوکراین خواهان دعوت به پیوستن به این ائتلاف پس از جنگ است و در این میان انتظار تضمین‌های دقیق، قابل توجه و کمک‌های طولانی مدت دارد. گره دیگر این نشست هم احتمالا مخالفت ترکیه برای الحاق سوئد به ناتو خواهد بود. با این همه، بازنگری در ماشین‌آلات نظامی ناتو، مهم‌ترین موضوع در دستور کار این نشست خواهد بود.
برنامه یک فرمانده عالی
ژنرال کریس کاولی، معمار اصلاحات دفاعی به عنوان فرمانده عالی ناتو در اروپا خدمت می‌کند. او یکی از تاثیرگذارترین افسران نسل خود است و برنامه‌ای ۴ هزار صفحه‌ای برای ناتو در اروپا دارد. محور اصلی برنامه او سه طرح منطقه‌ای است: یکی برای شمال که اقیانوس اطلس و قطب شمال اروپا را پوشش می‌دهد؛ طرح دوم برای مرکز که شامل بالتیک و اروپای مرکزی تا کوه‌های آلپ است؛ طرح سوم هم برای قسمت جنوب، دریای مدیترانه و دریای سیاه در نظر گرفته شده است. البته طرح‌های فرعی دیگر برای فضا، عملیات سایبری و نیروهای ویژه هم وجود دارد. جای تعجب نیست که روسیه در کانون توجه طرح‌های جدید ناتو در اروپا قرار داشته باشد. اما همه چیز حول روسیه نمی‌چرخد. به اصرار ترکیه در طرح جنوب، همزمان به تهدید روسیه و گروه‌های تروریستی اشاره شده است.
«بازدارندگی» شاخصه ویژه برنامه ها
به گزارش اکونومیست، اولین و مهم‌ترین هدف این طرح، بازدارندگی است. به گفته یک مقام اروپایی «فرمانده عالی متفقین» اکنون قدرت زیادی برای شکست دادن ملت‌ها دارد. در نشست سال گذشته ناتو در مادرید، کشورهای عضو ناتو توافق کردند که در مجموع بیش از ۱۰۰ هزار سرباز را در برای استقرار کمتر از ۱۰ روز و ۲۰۰ هزار سرباز دیگر را برای آمادگی یک ماهه به صف کنند. این تعداد بسیار بیشتر از سربازان با آمادگی بالا نسبت به قبل بوده است.
تمرین آمریکا، آلمان و انگلیس در هفته‌های اخیر، آمریکا، آلمان و انگلیس همگی تمرین کرده‌اند که چگونه می‌توانند به سرعت استقرار گردان‌های خود را در لهستان، لیتوانی و استونی در تیپ‌های نظامی افزایش دهند. ایتالیا احتمالا به زودی آزمایش مشابهی را در بلغارستان انجام خواهد داد. هدف از این تمرین، اطمینان دادن به کشورهای بالتیک و نشان دادن به روسیه است که این ارتش‌ها می‌توانند زودتر از حمله مسکو، از جبهه شرقی ناتو دفاع کنند. در تعهدی بی‌سابقه هم آلمان اعلام کرد که یک تیپ کامل را در خاک لیتوانی مستقر خواهد کرد.
اولویت بندی برای تدارکات و سرمایه‌گذاری
اکونومیست در گزارش خود نوشت که برنامه‌های جدید ناتو نه تنها ارتش را همیشه آماده نگه می‌داند بلکه اولویت‌هایی را برای تدارکات و سرمایه‌گذاری هم تعیین می‌کند. دفاع جمعی از این قاره به سلاح‌های سنگین مانند جت، تانک و توپخانه نیاز دارد. این در حالی است که پس از حملات ۱۱ سپتامبر، اعضای ناتو در جنگ‌های چریکی در افغانستان و عراق می‌جنگیدند که به وسایلی از جمله وسایل نقلیه مقاوم در برابر مین، هلیکوپترهای حمل و نقل و پیاده نظام سبک نیاز داشت.
پنج اولویت فوری علاوه بر این یک مقام ارشد ناتو به پنج اولویت فوری اشاره کرده است: «نیروهای زمینی با قابلیت رزم، به ویژه تیپ‌های زرهی سنگین؛ سیستم‌های یکپارچه دفاع هوایی و موشکی که قادر به محافظت از واحدهای در حال حرکت هستند؛ قدرت شلیک دوربرد مانند توپخانه و راکت‌انداز؛ شبکه‌های دیجیتالی که به داده‌ها اجازه می‌دهد به سرعت و ایمن در میدان جنگ حرکت کنند و به مقرهای مرکزی بازگردند؛ لجستیک برای انتقال دادن ارتش‌های بزرگ در سراسر اروپا.»این فهرست تا حد زیادی منعکس کننده نیازهایی است که در جنگ اوکراین شناسایی شده است؛ چرا که مشخص است توپخانه‌های قدیمی بیشتر تلفات را تحمیل کرده‌اند. علاوه بر این مشکل این است که بیشتر ارتش‌های اروپا در اکثر اقدامات، عملکرد اسفناکی دارند.
تحقیقات یک موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک مقاله‌ای توسط موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (iiss) می‌گوید با وجود تهدید فزاینده روسیه، تعداد گردان‌های نظامی در برخی از بزرگترین ارتش‌های ناتو بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳ به سختی تغییر کرده است. فرانسه و آلمان هر کدام به اندازه یک گردان نیرو اضافه کرده‌اند. لهستان دو گردان اضافه کرده و بریتانیا در این مدت ۵ گردان از دست داده است. همین امر درباره نیروهای دریایی هم صادق است. نگهداری مهمات یک مشکل جدی است. برخی از کارشناسان نظامی می‌گویند که بریتانیا احتمالا انبار کافی برای یک تیپ زرهی سنگین برای مبارزه با یک جنگ شدید ندارد. به گزارش اکونومیست، حمله روسیه به اوکراین وضعیت را بدتر کرده است. اوکراین هر ده روز خمپاره‌هایی را که آمریکا در یک ماه تولید می‌کند، استفاده می‌کند. بنابراین کشورها باید بین حفظ توان مالی اوکراین و حفظ ذخایر خود یکی را انتخاب کنند. گفته می‌شود شکاف‌های دیگری هم وجود دارد.