ستاره صبح آنلاین/پیام فیض:رجب طیب اردوغان بار دیگر پیروز انتخابات شد و قرار است 5سال دیگر رئیس جمهور ترکیه باشد.رقابت تنگاتنگ با قلیچدار اوغلو در دور اول و دوم انتخابات نشان میدهد که میزان محبوبیت او بعد از 20 سال حکمرانی کاهش پیدا کرده است.درصد آرای او در داخل و خارج تفاوت چشمگیری داشت به طوری که بیشتر آرای اتباع ترکیه در خارج از کشور به صندوق قلیچدار اوغلو ریخته شد.حال با آغاز دور جدیدی از حکمرانی اردوغان که به باور برخی کارشناسان دوره تازه ای از نوعثمانی گرایی است روابط تهران- آنکارا می تواند دستخوش تحولات تازه ای شود.تنش بین ایران- آذربایجان یکی از پاشنه های آشیل روابط ایران با ترکیه محسوب می شود.در ارتباط با این موضوع ستاره صبح گفتگویی با نعمت الله ایزدی دیپلمات پیشین انجام داده که در ادامه می خوانید:
ارزیابی شما از آینده روابط تهران-آنکارا در دوره جدید اردوغان چیست؟چرا مردم ترکیه مجدد اردوغان را انتخاب کردند؟ تا جایی که بنده انتخابات ترکیه را دنبال کردم به نظر می رسد انتخاب اردوغان بیشتر به این جهت بود که گزینه مقابل او فرد شناخته شده ای به جهت کشورداری و مدیریت در سطح کلان نبود.قلیچدار اوغلو در زمینه حکمرانی تجربه آنچنانی نداشت و بیشتر یک گزینه سیاسی و ائتلافی بود. بنابراین انتخاب برای مردم ترکیه سخت بود که بخواهند به گزینه ای رای بدهند که سابقه ای در امور اجرایی ندارد و در قالب ائتلاف بالا آمده است.مردم بررسی کردند که روند دولت اردوغان در مسائل اقتصادی خصوصا در 3سال اخیر که با تورم همراه بوده پذیرفتنی است اما اگر کسی که مشخص نیست چه اقداماتی می خواهد انجام دهد پیروز شود ممکن است شرایط فعلی را بدتر کند. به نظر میرسد مردم تصمیم گرفتند کسی را انتخاب کنند که سالهاست در راس کار است و با تجربه و شناخت بیشتر بهتر می تواند ترکیه را از مشکلات موجود نجات دهد. البته روند کاهش ارزش لیر در یک سال گذشته نسبت به قبل کنترل شده که به نظر می رسد تلاش های اردوغان باعث این موضوع بوده است.بنابراین مردم به این دلیل به اردوغان رای داده اند که تصور می کنند او به شرایط و مشکلات تسلط بیشتری دارد و با تجربه ای که دارد بهتر می تواند مشکلات را حل کند. فاصله آرای اردوغان و قلیچدار اوغلو هم نشان میدهد پیروزی اردوغان قاطع نیست.صرف اینکه اردوغان در قدرت بوده و با استفاده از امکانات توانسته اختلاف حداقلی ایجاد کند، پیروز شده است. پیروزی اردوغان برای ایران دو وجه دارد.نگاه ایران به اردوغان مانند نگاه مردم ترکیه است.ایران بهتر می تواند با فردی که 20 سال در راس کار بوده است و با روحیات و گرایشات آن اشنا است کار کند.مواضع اردوغان برای ایران شناخته شده است ضمن اینکه استقلال ترکیه از غرب و آمریکا که اخیرا روی آن تاکیید شده است جزو نقاط مشترک روابط ایران و با ترکیه است. ترکیه در قبال جنگ اوکراین هم موضع مشابهی با ایران دارد. اما از جهت دیگر اردوغان رهبر یک کشور اسلامی است که سابقه امپراطوری عثمانی و جهان گشایی دارد از این جهت می تواند یک نقطه منفی باشد.البته در مقابل نقاط مثبت این مسئله نگران کننده و مشکل زا نیست. اساسا شرایط امروز دنیا اقتضای چنین رویکردهایی را ندارد.هرچند طرفداران اردوغان تلاش کردند این موضوع را برجسته کنند اما ترکیه به قدری مشکل دارد که نمی تواند به این مسائل بپردازد.در مجموع می توان گفت پیروزی اردوغان بیش از پیروزی قلیچدار اوغلو به نفع ایران است.
با توجه به نزدیکی اردوغان با الهام علی اف فکر می کنید مسئله پانترکیسم بتواند مرزهای ایران را با مخاطرات مواجه کند یا خیر؟ به نظر می رسد این مسئله جای نگرانی ندارد.پان ترکسیم در آذربایجان مسئله تازه ای نیست.باکو همواره برخی رویکردهای قومی را در منطقه قفقاز داشته و این ادامه خواهد داشت.اما علی اف نه می تواند همسایگی با ایران را نادیده بگیرد و نه می تواند روسیه و ترکیه را نادیده بگیرد. شاید این کشور در قبال اسرائیل تند روی کرده و تل آویو را بیش از اندازه وارد بازی های منطقه ای کرده باشد اما اینکه همسایه های اصلی خود را بخواهد نادیده بگیرد شدنی نیست. از این زاویه تغییر جدی در روابط تهران،انکارا و باکو اتفاق نمی افتد.احساس بنده این است که روند قبل در قالب بازی های سیاسی ادامه پیدا خواهد کرد. هوشیاری ایران می تواند مخاطرات در مرزهای شمال غربی را کم کند.ایران باید راه تعامل را پیش بگیرد و به فکر افزایش سطح همکاری با کشورهای اذربایجان و ترکیه شود و از رویکرد های سلبی و قومیتی اجتناب کند.
پیش بینی شما از اقتصاد اینده ترکیه چه خواهد بود؟آیا روابط اقتصادی تهران-آنکارا افزایش می یابد؟ ترکیه با یک جمعیت برابر با ایران و موقعیت جغرافیایی، کشور با ظرفیتی است.شاید ترکیه از انرژی برخوردار نباشد اما در برخی از زمینه ها پیشرفت های زیادی داشته است. در 3 سال گذشته شرایط کرونا روی اقتصاد ترکیه تاثیر زیادی گذاشت.زیرا ترکیه بخشی از درآمد خود را از گردشگری تامین می کند. سیستم ترکیه به نوعی تعبیه شده است که محدودیتی برای گردشگران خارجی ایجاد نمی کند.این موضوع یکی از نقاط قوت دولت ترکیه است که با پایان کرونا می تواند درآمدهای خود را از این محل افزایش دهد. بنده تصور می کنم در زمینه تجارت، اقتصاد و در زمینه گردشگری با ایران هم تعاملات اقتصادی و تجاری بالاتر خواهد رفت. با پایان انتخابات و رقابت های سیاسی فرصت برنامه ریزی برای دولت اردوغان فراهم می شود تا بتواند از شرایط فعلی خود را نجات دهد.به عقیده بنده آینده بدتری برای اقتصاد ترکیه نسبت به شرایط فعلی نمی توان متصور بود. مناسبات تهران-آنکارا نسبت به قبل بدتر نخواهد شد و به سمت بهبود حرکت خواهد کرد.