فردا روز سرنوشت سازی برای مردم ترکیه است؛ آن‌ها قرار است در انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی شرکت کرده و رای خود را به صندوق بیاندازند. رقابت در این انتخابات میان دو ائتلاف سیاسی اصلی ترکیه است. در یک‌سو ائتلاف جمهور به رهبری رجب‌طیب‌اردوغان، رئیس حزب عدالت و توسعه و رئیس‌جمهوری فعلی ترکیه و در سوی دیگر ائتلاف ملت به رهبری کمال قلیچداراوغلو، رئیس حزب جمهوری‌خواه خلق ایستاده است.
براساس آخرین نظرسنجی، کمال قلیچداراوغلو با ۵۱ درصد از اردوغان با ۴۶.۰۹ درصد آرا پیش است. از نظر تحلیلگران انتخابات پیش رو مهم‌ترین و رقابتی‌ترین انتخابات از سال ۲۰۰۲ محسوب می‌شود. وجود فضای دو قطبی آنقدر پررنگ است که از همین الان نتایج انتخابات برای هر دو طرف قابل قبول نیست. نتایج این انتخابات در روزنامه‌های صبح ایران نیز بازتاب داشته است،
در ادامه تحلیل مطبوعات در این باره را می‌خوانید:
«جنگ بر سر شریعت و سکولاریسم»
۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ ۰۹:۱۸
روزنامه‌ی دنیای اقتصاد نیز در تحلیلی با عنوان «جنگ بر سر شریعت و سکولاریسم» به دو قطبی شکل گرفته در این انتخابات پرداخته و نوشته است: اگر اردوغان برنده این انتخابات شود، سیاست داخلی را به احتمال زیاد برای مخالفان خود بسته‌تر خواهد کرد و به ادعای خود شریعت را بسط خواهد داد. یادمان باشد که در دوران اردوغان چند اتفاق مهم مبتنی بر شریعت روی داد: مهم‌ترینش در خصوص نرخ بهره بود که یکی از دلایل پایین آوردن نرخ بهره را ربا‌خواری دانسته بود و بالا بودن آن را برخلاف شریعت اسلام. در دوران اردوغان ورود دختران و زنان با حجاب به ادارات دولتی، دانشگاه‌ها و مدارس آزاد شد.
تا پیش از این ورود زنان با حجاب و دانشجویان دختر باحجاب به دانشگاه ممنوع بود. در دوران اردوغان خواندن نماز در مسجدایاصوفیه که تا پیش از این ممنوع بود آزاد شد و بزرگ‌ترین مسجد خاورمیانه - چاملیجا- ساخته و افتتاح شد. دو سال پیش و در ایام ماه رمضان دولت فروش مشروبات الکلی را در فروشگاه‌ها ممنوع کرد که با مخالفت سرسختانه احزاب مخالف روبه‌رو شد.
هر چند که امسال این اتفاق روی نداد. از همین رو است که بسیاری از رای اولی‌های ترکیه و نیز افراد سکولار گمان می‌برند که برنده شدن اردوغان یعنی حرکت ترکیه به سمت احیای شریعت. اما در خصوص اقتصاد می‌توان گفت سیاست‌های پولی دولت اردوغان بود که چالش‌برانگیز و سبب افزایش نرخ تورم که به بیش از ۸۰درصد رسید، شد (این نرخ سیر نزولی طی کرده و در ماه گذشته نرخ تورم به ۴۳درصد رسید و اردوغان وعده داده که طی یک‌سال آن را تک‌رقمی خواهد کرد). در غیر‌این صورت حتی احزاب مخالف هم نمی‌توانند انکار کنند که سیاست‌های اقتصادی حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان بوده است که اقتصاد نوین ترکیه را رقم زده است.
تمام وعده‌های کمال
روزنامه‌ی شرق در مطلبی با عنوان «تمام وعده‌های کمال» به خواسته‌های ائتلاف اپوزیسیون ترکیه و شعار‌های آن‌ها پرداخت و نوشت: ائتلاف اپوزیسیون ترکیه وعده داده است در صورت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری و قانون‌گذاری روز یکشنبه، به شکلی محسوس از میراث به‌جا‌مانده از دو دهه حکمرانی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری فعلی این کشور فاصله بگیرد.
خبرگزاری فرانسه در گزارشی که به این موضوع اختصاص یافته، بخشی از تغییرات احتمالی مد‌نظر اپوزیسیون را در صورت کسب پیروزی در انتخابات پیش‌رو بیان کرده است. «جمهوری ما با دموکراسی تاج‌گذاری خواهد شد»: کمال قلیچداراوغلو، نامزد ائتلاف مخالفان اردوغان موسوم به «ائتلاف ملت» در انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه، دموکراسی را محور و رکن دولت آینده خود معرفی کرده است.
او با تأکید بر اینکه «جمهوری ما تاج دموکراسی بر سر خواهد داشت»، قصد دارد به حکومت «تک‌نفره» پایان دهد؛ فرمولی که او بار‌ها به عمد برای محکوم‌کردن تمرکز شدید قدرت در دستان رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری کشورش تکرار می‌کند.
این ائتلاف که شش حزب مخالف دولت فعلی را گرد‌هم آورده، در برنامه ۲۴۰صفحه‌ای خود وعده تفکیک کامل قوا، عبور از نظام ریاست‌جمهوری‌محور که از سال ۲۰۱۸ در ترکیه مستقر است و آغاز به کار یک دستگاه اجرائی «پاسخ‌گو» در قبال تصمیم‌های خود را مطرح کرده است.
«اردوغان و قلیچدار اوغلو؛ رقابت دو پیرمرد خسته»
۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ ۰۹:۱۷
اطلاعات نیز در مطلبی با عنوان «اردوغان و قلیچدار اوغلو؛ رقابت دو پیرمرد خسته» در این باره نوشت: یکی از ویژگی‌های این دوره انتخابات ریاست جمهوری در ترکیه، این است که هر دو نامزد رسمی انتخاباتی، نه تنها جوان نیستند که در سن کهولت و بالای هفتاد سال قرار دارند و هر دو سابقه طولانی و مستمر سیاسی در چرخه مدیریتی در کشور خود (ترکیه) دارند.
اردوغان، بیش از بیست سال سکاندار دولت در ترکیه بوده است و قلیچدار اوغلو در تمامی دو دهه ریاست جمهوری اردوغان در صدر سیاستمداران و مدیران ارشد در ترکیه قرار داشت. او یکی از اقتصاددانان سرشناس است که دکترای اقتصاد خود را از دانشگاه «سوربن» فرانسه دریافت کرده است و در بیست سال گذشته همواره در ارائه نقد درباره اقتصاد ترکیه و برنامه‌های دولت اردوغان فعال بوده است.
از نکات مهم در این انتخابات این است که برای مردم و جامعه ترکیه، کارنامه فعالیت‌های سیاسی ـ اجتماعی و عملکرد هر دو نامزد انتخاباتی شناخته شده است. اکنون، نزدیکی رقابت این دو نامزد با یکدیگر موجب شده است تا هر کدام با احزاب کوچک‌تر، اما مطرح در ترکیه، برای مبارزه انتخاباتی ائتلاف کنند. در چنین شرایط متلاطم، پیش‌بینی نتیجه انتخابات نسبت به دوره‌های گذشته متفاوت شده است.
«ترکیه دوقطبی‌تر از همیشه»
۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ ۰۹:۱۶
روزنامه اعتماد در گزارشی با عنوان «ترکیه دوقطبی‌تر از همیشه» نوشت: هزینه‌های زندگی در سالهای گذشته و به خصوص تحت تاثیر بحران اقتصادی بعد از کرونا در ترکیه هم مانند باقی کشور‌های جهان به شکل چشم‌گیری افزایش پیدا کرده، آمار رسمی، تورم را بالای چهل درصد اعلام می‌کند در صورتی که آمار غیر‌رسمی تورم را تا شصت درصد ارزیابی می‌کند. این مساله باعث شده است نارضایتی از دولت راست‌گرای اردوغان به خصوص بین روشنفکران افزایش پیدا کند.
حالا این دسته از مردم و فعالان سیاسی مخالف دولت دلایلی به غیر از استراتژی‌های فرا سرزمینی اردوغان، سیاست‌های بعضا ضد غربی، مساله آزادی بیان و فساد دولتی دارند تا در برخورد با عموم مردم به آن تاکید کنند، آن هم درست زمانی که دیدن چهره زشت فقر حتی در خیابان‌های اصلی شهر دور از نظر نیست.
این روزنامه در ادامه نوشته است: مساله رای‌دهندگان امروز ترکیه، تنها فقر، افزایش هزینه‌های زندگی و بحران پناهندگان سوری در ترکیه نیست. سوای کسانی که دغدغه‌های سیاسی دارند، مردم معمولی، بر سر موضوعات دیگری هم دو‌قطبی شده‌اند. جوانان، بیشتر از همه از «دیدن اردوغان» خسته هستند.
ابراهیم، پسر بیست و سه سالهای که در یکی از بازار‌های حاشیه‌ای استانبول کارگری می‌کند می‌گوید: «از وقتی به یاد می‌آورم ما همیشه اردوغان را در تلویزیون دیده‌ایم. خسته شده‌ایم. ما تغییر می‌خواهیم» او در پاسخ به اینکه به چه کسی رای خواهد داد می‌گوید: «برای من برنده و بازنده شدن در این انتخابات مهم نیست، من قصد داشتم به محرم اینجه رای بدهم، اما وقتی او از انتخابات کنار کشید تصمیم گرفتم به سینان اوغان رای بدهم، اگر او هم کنار برود، آن وقت به قلیچدار اوغلو رای می‌دهم.»
«خوف و رجا در اردوگاه میز شش»
۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ ۰۹:۱۵
روزنامه هم‌میهن در مقاله‌ای با تیتر «خوف و رجا در اردوگاه میز شش» نوشت: در آستانه انتخابات ترکیه به نظر می‌رسد امید مخالفان رجب‌طیب‌اردوغان برای کنارزدن او از اریکه قدرت از همیشه بیشتر شده است. بعد از فرازوفرود‌های رقبا در نظرسنجی‌ها، درحالی‌که یک روز بیشتر به رفتن مردم ترکیه پای صندوق‌های رأی باقی نمانده، کمال قلیچداراوغلو در نظرسنجی‌ها با فاصله‌ای که به نظر بسیار امیدوارکننده می‌رسد، از اردوغان پیش است.
در آخرین نظرسنجی، قلیچداراوغلو با ۵۱ درصد از اردوغان با ۴۶.۰۹ درصد آرا پیش است. در عین حال، عبور لب مرزی قلیچداراوغلو از ۵۰ درصد یعنی فقط کمی تفاوت بین نتیجه این نظرسنجی و نتیجه واقعی، تکلیف انتخابات را به دور دوم خواهد کشاند.
«لبه تیغ»
۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ ۰۹:۱۳
هم میهن همچنین در گزارش دیگری با عنوان «لبه تیغ» درباره اهمیت این انتخابات نوشت: اگرچه این رقابت انتخاباتی، نبردی برای به‌دست گرفتن آینده ترکیه است، اما باید اذعان کرد که ماهیت این رقابت به‌شدت تحت تاثیر گذشته و تاریخ ترکیه قرار دارد. کودتای نافرجام در ترکیه که هفت سال پیش به وقوع پیوست، چشم‌انداز سیاسی این کشور را تغییر داد و منجر به تغییر نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی به ریاستی و تشکیل اتحاد‌های سیاسی جدید شد.
از آن زمان تاکنون، ترکیه شاهد مبارزات و رقابت‌های سیاسی بر سر هویت ملی و مذهبی بوده است. دو حزب بزرگ ترکیه اعم از حزب عدالت و توسعه و حزب جمهوری‌خواه خلق، ائتلاف‌هایی علیه یکدیگر ایجاد کردند و سعی دارند گفتمان سیاسی و سیاست خارجی کشور را بازتعریف کنند. از یک‌سو، حزب عدالت و توسعه به ترویج ایدئولوژی مذهبی ادامه می‌دهد و از سوی دیگر حزب جمهوری‌خواه خلق مواضع سکولاریستی خود را کاهش داده و از اشتباهات گذشته خود که برای دهه‌ها بلوک گسترده محافظه‌کار ترکیه را از این حزب دور کرده بود، فاصله گرفته است. صرف‌نظر از نتیجه، این انتخابات نقطه عطفی در روند توسعه سیاسی و اقتصادی ترکیه محسوب خواهد شد.