ستاره صبح آنلاین:معاون اول رئیس جمهور از دعوت ملک سلمان پادشاه عربستان از رئیسی برای سفر به ریاض خبر داد.دعوت پادشاه عربستان از رئیس جمهور در حالی انجام می شود که وزرای خارجه دو کشور در تماس های تلفنی از دیدار دو جانبه طی روزهای آینده خبر داده اند.کارشناسان معتقدند روند عادی سازی روابط تهران-ریاض نه تنها بر روی منافع دو کشور بلکه بر اوضاع کشورهای سوریه،لبنان،یمن و دیگر کشورهای عربی تاثیر مثبت می گذارد.در ارتباط با این موضوع ستاره صبح گفتگویی با حسن هانی زاده کارشناس مسائل خاورمیانه انجام داده که در ادامه می خوانید:
شما افق روابط تهران-ریاض را چگونه ارزیابی می کنید؟ بعد از توافق بین ایران و عربستان سعودی که با میانجیگری چین صورت گرفت هر دو کشور گام های عملی برای حل مشکلات فی مابین و همچنین آغاز فصل جدیدی در مناسبات تهران-ریاض برداشتند. به همین دلیل قرار است به زودی دیداری بین حسین امیر عبداللهیان و فیصل بن فرحان وزیر خارجه عربستان صورت گیرد.در این دیدار مذاکرات برای بازگشایی سفارت خانه های دو کشور به صورت عملی آغاز می شود.ضمن اینکه هر دو کشور در صدد اجرایی کردن توافقنامه پکن و حل مشکلات فی مابین هستند. نخستین گام برداشته شده از سوی هر دو کشور قطع تبلیغات منفی علیه یکدیگر است. رسانه های سعودی اخیرا نسبت به ایران نگاهی مثبت آغاز کردند.این در حالی است که در گذشته تبلیغات تهاجمی علیه جمهوری اسلامی داشتند اما اکنون یک نگاه مثبت در پیش گرفته اند. یکی از شبکه های سعودی مستندی مثبت در ارتباط با صنعت فرش ایران منتشر کرد که در 7سال گذشته بی سابقه بوده است. به نظر می رسد عربستان و ایران به این نتیجه رسیده اند که باید به صورت عملی اختلافات خود را کنار بگذارند. دعوتنامه ای که اخیرا ملک سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان برای ابراهیم رئیسی ارسال کرده نشان می دهد عربستان سعودی به طور جدی به دنبال نزدیک شدن به ایران و حل اختلافات فی مابین است.این دیدار می تواند هم برای منطقه و هم برای دو کشور مهم و سازنده باشد. این موضوع نشان می دهد عربستان به طور کلی سیاست های خود را تغییر داده و سعی دارد با جدا شدن از وابستگی به آمریکا به صورت مستقل در عرصه سیاست خارجی کنشگری کند.عربستان در همین راستا تلاش می کند که به سازمان همکاری های شانگهای ملحق شود. عربستان در گذشته آسیب هایی از همسویی با آمریکا دیده است.
به نظر شما ایران و عربستان در چه زمینه هایی می توانند با یکدیگر همکاری کنند؟ هر دو کشور می توانند در حوزه های امنیت خلیج فارس،تبادل اقتصادی و تجاری،همکاری های نفتی و همچنین مسئله همگرایی منطقه ای گام بردارند. عربستان سعودی در طول 7سال گذشته به ویژه در جریان جنگ یمن آسیب دیده است و این موضوع نشان می دهد که سیاست تهاجمی محمد بن سلمان در روابط خارجی در طول سال های اخیر به پیکره سیاسی و اقتصادی عربستان لطمه وارد کرده است. عربستان در طول 8سال جنگ علیه یمن حدود 350 میلیارد دلار هزینه کرده است.محمد بن سلمان قصد دارد با طرح افق 2030 عربستان را به یک کشور مدرن تبدیل کند.به نظر می رسد سعودی ها تلاش می کنند که یک حاشیه امن در منطقه داشته باشند و برای رسیدن به این حاشیه امن اختلافات خود را با ایران حل کنند.از این رو زمینه های همکاری ایران با عربستان چه در حوزه منطقه ای و بین المللی بسیار وجود دارد.
به نظر شما ارتباط ایران با عربستان می تواند به روند احیای برجام کمک کند؟ مسئله احیای برجام به آمریکا و کشورهای اروپایی مربوط است. عربستان از ظرفیت مناسبی برای تاثیری گذاری در زمینه برجام برخوردار است.زیرا عربستان در حوزه انرژی می تواند به غرب و آمریکا فشار وارد کند.کاهش صادرات نفت از سوی عربستان تاثیر به سزایی در قیمت نهایی هر بشکه نفت خواهد گذاشت. همچنین عربستان می تواند پس از برقراری رابطه با ایران سایر کشورهای عرب منطقه را به همکاری با ایران ترغیب کند.این کشورها شامل مصر،امارات،بحرین و اردن می شود. بنابراین مناسبات ایران با عربستان می تواند به یک وفاق منطقه ای تبدیل شود.از سوی دیگر مناسبات اقتصادی این دو نیز می تواند به شکل گیری یک بلوک اقتصادی کمک کند که در حوزه خلیج فارس موثر باشد. همچنین افزایش ارتباطات تهران-ریاض به انزوای رژیم اشغالگر در منطقه کمک می کند و باعث می شود نفوذ صهینویست ها در منطقه کاهش پیدا کند.
اگر ارتباطات اقتصادی ایران با عربستان افزایش پیدا کند آیا کشورهای عربی تحت تحریم قرار نمی گیرند؟ کشورهای اروپایی در شرایطی نیستند که بتوانند مجموعه کشورهای عربی را به دلیل ارتباط اقتصادی و مالی با ایران تحریم کنند. نیاز کشورهای اروپایی به نفت کشورهای عرب حوزه خلیج فارس باعث می شود غرب ناچار باشد روند همکاری اقتصادی ایران با کشورهای عربی را به عنوان یک واقعیت سیاسی موجود در جهان بپذیرد. در آینده منطقه شاهد همگرایی بیشتر ایران با کشورهای حوزه خلیج فارس خواهد بود.سال 1402 را می توان سال همگرایی منطقه ای ایران با کشورهای حوزه خلیج فارس نامگذاری کرد.