کد خبر : 414980 تاریخ : ۱۴۰۱/۱۲/۲۴ - 03:18
محسن بهرسی، تحلیلگر قدرت های بزرگ خاورمیانه آرامش می خواهند

ساعات اولیه انتشار خبر توافق میان ایران و عربستان، ابتدا کشورهای عربی منطقه آن واکنش مثبت نسبت به از سر گیری روابط بین این دو کشور را نشان دادند و سپس دیگر کشورها.

درروز های گذشته کشور های عربی درباره این توافق ابراز خوشبینی کردند و تحلیلگران جهان عرب توافق و دست‌آوردهایی را برشمردند و آن را تایید کردند.

 امیدواری به پایان جنگ فرسایشی یمن، از تبعات مثبت توافق در نزد تحلیلگران عرب منطقه‌ است. ظاهرا تجربه جنگ یمن دوران سخت و تلخی برای منطقه بوده و هست.علت حضورعربستان در این جنگ بوده که مانع اعلام موضع واقعی اعراب نسبت به این جنگ می شد.

منطقه بدون حضور آمریکا و در شرایطی که غرب با تمام توان خود در بحران اوکراین درگیر است به سمت رقابت های نظامی، تجاری و اقتصادی جدید در بین قدرت های منطقه ای در حال شکل گیری است.

افزایش نفوذ چین در خلیج فارس نمودی از شکل گیری آرایش سیاسی جدیدی در منطقه است.این اتفاق باعث نگرانی به ویژه آمریکا شده است.

توافق ایران و عربستان دو کشور تعیین کننده در جهان اسلام بستر این تحولات هستند که این دو کشور می توانند آرایش سیاسی منطقه را تغییر دهند.

منطقه می دانست که جز از طریق مذاکره بین ایران و عربستان و رسیدن به توافق، راهی برای پایان دادن به جنگ یمن وجود نداشت.

از سویی مساله عادی سازی روابط کشورهای عرب منطقه با اسرائیل مطرح بود و در این میان اگر عربستان در تصمیم به برقراری ارتباط با اسرائیل مصمم باشد می داند که باید ابتدا با ایران رابطه برقرار کند. تا ایران در قبال مشاهده چنین رفتاری از عربستان سعودی عکس العمل های نشان ندهد. شاید به همین دلیل تنها مخالف این توافق اسرائیل است که همواره وزن سنگین ایران در روابط منطقه ای را انکار یا نادیده می گیرد.

بحران های جهانی به سطحی رسیده است که قدرت های بزرگ جهان توان پرداخت هزینه بحران جدیدی در قلب انرژی دنیا، یعنی خاورمیانه را ندارند. لذا چین به عنوان خریدار انرژی خاورمیانه که به امنیت این منطقه برای گردش چرخ های تولید اش نیاز دارد، به عنوان قدرتی بین المللی به شکل واسطه وارد مذاکرات ایران و عربستان شد.

در این که مساله تنش بین ایران و عربستان توسط چین به پایان رسید نکته های دیگری هم وجود دارد. گفت و گو های بین نمایندگان دو کشور از سال گذشته به میزبانی عراق برگزار می شد. عمان نیز در چند سال گذشته برای مذاکرات طرفین تلاش های زیادی کرده بود. اما عربستان کشوری نیست که با واسطه گری یک کشور کوچکتر عرب به مرحله امضای توافق برسد. قطعا در حل مساله با وساطت چین، موضوع حضور و پرستیژ یک قدرت بین المللی در این توافق مطرح است.

همچنین عربستان می خواهد با نزدیک شدن به چین به غرب پیام بدهد. حضور چین در چنین توافق مهمی فضای مورد نظر عربستان را فراهم کرده است.

اما در کلیت ماجرا توافق ایران و عربستان نشان دهنده این نکته است که دو کشور در گسترش و یا ادامه تنش ها سودی برای خود نمی بینند.