کد خبر : 413970 تاریخ : ۱۴۰۱/۱۰/۲۸ - 16:51
زهرا داداشی اصلان فعال محیط‌زیست در گفتگو با ستاره صبح آنلاین: سد چمشیر آب رودخانه «زهره» را شور و به کشاورزی آسیب می‌زند/عمق فاجعه سد چمشیر بیشتر از سد گتوند است/اگر سد آبگیری شود، تبعات زیست‌محیطی آن ابعاد ملی پیدا خواهد کرد یک کارشناس محیط زیست گفت:آبگیری سد چمشیر، موجب افزایش شدید شوری آب رودخانه زهره در مناطق پایین‌دست سد و بروز زیان به کشاورزان این مناطق می‌شود

ستاره صبح آنلاین: خبرگزاری دانشجو گزارش داده، سد چمشیر به‌رغم مخالفت‌ها سازمان محیط‌زیست و دیگر مسئولین آبگیری شد. ساخت این سد بر روی رودخانه «زهره» از سال ۱۳۸۹ آغازشده است. هشدار‌های بسیاری از سوی فعالین محیط‌زیستی و سازمان حفاظت از محیط‌زیست نسبت به مخاطرات آبگیری این سد داده‌شده است. همچنین محمد درویش، فعال محیط‌زیستی با انتشار تصویری از آبگیری سد چمشیر در توییتر خود نوشت: آقای سلاجقه درحالی‌که شما مشغول تکذیب آبگیری سد چمشیر در رسانه رسمی دولت بودید، یک محیط‌بان شما این عکس را برایم فرستاد! درها را بازکنید و اجازه دهید واقعیت‌ها فاش شود اگر صادق هستید. در ارتباط با این موضوع ستاره صبح آنلاین گفتگویی با «زهرا داداشی اصلان» کارشناس محیط‌زیست انجام داده که در ادامه می‌خوانید:
-به نظر شما مخاطرات آب‌گیری سد چمشیر برای محیط‌زیست چیست؟
بر اساس منابع مطلع در ساخت سد چمشیر بودجه‌ای بالغ‌بر 230 میلیون یورو یعنی حدوداً 7 هزار میلیارد تومان به‌علاوه فاینانس کشور چین که رقم دقیق آن رسانه‌ای نشده، صرف شده است، پروژه‌ای که بدون بررسی کارشناسی علاوه بر سویه‌های تخریبی محیط‌زیستی معضلات به دنبال دارد. با آبگیری سد چمشیر شاهد بالا آمدن آب در بالادست خواهیم بود به دنبال آن حل و رها شدن نمک، گچ و سایر املاح دیگر. در حقیقت عجین شدن نمک و نفت مشکلات عدیده‌ای را برای کشاورزان منطقه به وجود می‌آورد. اگر بخواهیم تخریب محیط‌زیست را دنبال کنیم قطعاً معضلات آن سایر حوزه‌ها را تحت تأثیر خواهد گذاشت. می‌توان پیش‌بینی کرد آبگیری سد چمشیر، موجب افزایش شدید شوری آب رودخانه زهره در مناطق پایین‌دست سد و بروز زیان به کشاورزان این مناطق می‌شود.
اولین مشکل سد چمشیر مربوط به پایین بودن کیفیت آب ورودی به مخزن سد است، زیرابه دلیل وجود منابع شور کننده متعدد در حوضه آبریز بالادست سد، شوری آب رودخانه زهره در محل سد زیاد است. شاید هزینه‌ای که دولت برای ساخت این سد کرده است زیاد باشد اما به قول ضرب‌المثلی جلوی ضرر را از هرکجا که بگیرید فایده است؛ بنابراین باوجود هزینه هنگفت برای این پروژه خوب است که آبگیری نشود.
-به نظر شما سد چمشید مانند سد گتوند است؟
عمق فاجعه سد چمشیر بیشتر از گتوند است. به دلیل آنکه آب رودخانه «زهره» شور است و در بستر شور هم قرار دارد. در حال حاضر هم‌چشمه‌های شور متعددی وارد رودخانه می‌شود؛ بنابراین شرایط کیفیت آب رودخانه‌ زهره به‌مراتب خطرناک‌تر از سد «چمشیر» خواهد بود و تبعات دیگری هم دارد؛ با ایجاد آن سد و عدم جریان رودخانه معمولاً تخلیه نمک به‌طور طبیعی انجام می‌شود چون آن اتفاق نمی‌افتد، باعث تجمع نمک در داخل مخزن سد خواهد شد و چون شستشوی سالانه صورت نمی‌گیرد، رودخانه «زهره» بعد از احداث سد شورتر خواهد شد. سد «چمشیر» در مسیر «گتوند» قرارگرفته است، امروز خوزستان درگیر معضلات محیط‌زیستی از بی‌آبی تا هجوم ریز گردهای خارجی و داخلی است اگر سد «چمشیر» آبگیری شود، تبعات زیست‌محیطی آن ابعاد ملی پیدا خواهد کرد.
-هدف از ساخت سد چمشیر چه بوده است؟
هدف از سدسازی کنترل سیلاب، تولید انرژی برق و ذخیره‌سازی آب و قرار دادن آن در اختیار ذی‌نفعان است، اما در سدسازی در حوضه رودخانه زهره یک هدف دیگر هم وجود داشت که به دلیل شوری این رودخانه در نظر گرفته شد. آب رود زهره مانند کارون و کرخه و دز نیست که کیفیت لازم را داشته باشد؛ بنابراین یک هدف مهم برای احداث سد در این محدوده این است که کیفیت آب مطلوب شود. با توجه به این نکته، در ساخت این سد نباید EC آب زیاد شود و حداقل باید روی همان رقم قبلی باقی بماند. سؤال اینجاست که وقتی در ساخت این سازه، نیت بهبود کیفیت آب وجود دارد و درعین‌حال ما تجربه ساخت سد گتوند روی سازند گچساران راداریم و شاهد افزایش شوری آب بعد از احداث آن بودیم، چرا باید دوباره روی این سازند سد ساخته شود؟ بسیاری از کارشناسان معتقدند که سازند گچساران، تبخیری است و با ساخت این سد، نه‌تنها افزایش کیفیت آب به وجود نمی‌آید، بلکه کاهش هم پیدا می‌کند.
-به نظر شما آیا می‌توان جلوی آب‌گیری سد چمشیر را گرفت؟
باید دید چرا وزارت نیرو تا زمان ارائه گزارش‌های مستند سازمان محیط‌زیست صبر نمی‌کند تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری شود؟ از همه مهم‌تر چنانچه این سد نیز به سرنوشت سد گتوند دچار شود، کدام مقام مسئول مسئولیت اجرای آن را عهده‌دار خواهد شد؟ با استناد به اصل 153 قانون اساسی «هرگونه قراردادی که موجب سلطه‌ بیگانگان بر منابع طبیعی، اقتصادی، فرهنگ، ارتش و دیگر شئون کشور شود، ممنوع است» همچنین اصل 50 هرگونه فعالیت‌ اقتصادی را که موجب تخریب جبران‌‌ناپذیر محیط‌زیست شود ممنوع اعلام کرده است؛ بنابراین ضرورت دارد، دستگاه‌های مسئول به‌ویژه قوه قضاییه مانع آبگیری سد «چمشیر» شوند.