کد خبر : 40878 تاریخ : ۱۳۹۸/۶/۲۷ - 10:15
گفت‌وگو مذاکره با طالبان؛ صلح یا مشروعیت بخشی به تروریسم اشاره: سید علی کرمانی-خبرنگار دیپلماسی: نزدیک به 10 ماه است که مسئله صلح با طالبان و حضور این جریان تروریستی در عرصه سیاسی افغانستان مطرح شده است. موضوعی که برای پیشبرد آن تاکنون مذاکراتی میان دولت افغانستان و طالبان و نیز طالبان با کشورهای ثالث ازجمله آمریکا، روسیه و ایران انجام شده است. مذاکراتی که یکشنبه گذشته دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا آن را قطع کرد و در اظهارنظری گفت کار طالبان را یک‌سره می‌کنیم. با این حال، به نظر می‌رسد که سران طالبان هنوز قصد ندارند این مذاکرات را قطع کنند. سفر هیئتی از این جریان تروریستی در روزهای گذشته به روسیه و همچنین سفر یک هیئت به سرکردگی «عبدالسلام حنفی» به ایران مؤید این موضوع است. دکتر پیرملا محمدزهی، تحلیلگر مسائل افغانستان و شبه‌قاره در گفت‌وگویی با ستاره صبح بر این عقیده است که راه‌حل مشکل افغانستان، جنگ نیست، بلکه دیپلماسی است. این کارشناس می‌گوید طالبان در افغانستان پایگاه اجتماعی دارد. موضوعی که البته نشان می‌دهد سطح فرهنگی و فکری بخش‌هایی از مردم افغانستان باعث قوت گرفتن این جریان تروریستی شده است. گزارش پیش رو به این موضوع می‌پردازد:

ستاره صبح-

سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر اعلام کرد که هیئت این گروه به رهبری عبدالسلام حنفی به ایران سفر کرده است. اعضای دفتر سیاسی طالبان در قطر پس از سفر به مسکو عازم تهران شدند تا با مقامات ایران پیرامون مذاکرات صلح افغانستان به گفت‌وگو بنشینند. اعضای دفتر سیاسی طالبان در ایران با برخی مقامات وزارت امور خارجه و همچنین مقامات سیاسی کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرده‌اند. روند صلح، مذاکرات بین‌الافغانی و توقف مذاکرات صلح میان طالبان و آمریکا ازجمله موضوعات مورد بحث میان اعضای دفتر سیاسی طالبان و مقامات جمهوری اسلامی بوده است. سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر در توییتر نوشته است که هیئت این گروه به رهبری عبدالسلام حنفی به ایران سفر کرده است. او گفت که تحولات اخیر در روند صلح و پیشرفت در پروژه‌های اقتصادی ایران در افغانستان محور گفت‌وگوها در این سفر بوده است.

تأیید سفر طالبانی‌ها به ایران
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان سفر هیئتی از گروه طالبان افغانستان به ایران را تأیید کرده است. سید عباس موسوی در پاسخ به پرسش خبرنگاران در خصوص سفر هیئتی از گروه طالبان افغانستان به ایران، ضمن تأیید این خبر اظهار داشت: اخیراً و در چارچوب رایزنی‌های فراگیر جمهوری اسلامی با همه طرف‌ها در افغانستان هیئتی سیاسی از گروه طالبان با سفر به کشورمان درخصوص آخرین تحولات جاری در افغانستان با مقامات ذی‌ربط ایرانی گفتگو و تبادل‌نظر کردند.

طالبان؛ تروریسم و مذاکره
گروه شبه‌نظامی و تروریستی طالبان که از 18 مهر سال 1373 فعالیت خود را آغاز کرده، تاکنون جنایات تروریستی بی‌شماری را انجام داده است. جنایاتی که تا به امروز ادامه دارد و حتی در شرایطی که این گروه تروریستی ژست مذاکره به خود گرفته، کماکان مردم بی‌گناه افغانستان را کشتار می‌کند. عقاید سلفی و بازگشت به اسلام این جریان موجب شده تا کمترین سازش را با دیگر گرایش‌های دینی، حتی در اسلام داشته باشند. این جریان فهرست بلند بالایی از قتل‌عام و جنایت در افغانستان دارد و در یک نمونه در مرداد ماه سال 1377 هزاران نفر از مردم هَزاره در شهر «مزار شریف» را تنها در چند روز کشتار کرد. با این همه، طالبان توانست طی سال‌های 1996 تا 2001 حکومت در افغانستان را در اختیار بگیرد که طی این پنج سال وحشت بر جامعه افغانستان سایه افکنده بود. درنهایت دولت آمریکا در زمان جرج بوش پسر پس از حادثه 11 سپتامبر به افغانستان حمله کرد و مردم این کشور را از شرّ حکومت وحشت طالبان رهایی بخشید. هرچند باقی ماندن نظامیان آمریکایی در این کشور خود مشکلاتی را به‌بار آورد، اما دیگر از حکومت طالبان که سخت‌ترین روزهای مردم افغانستان را رقم زده بود، خبری نبود. حال پس از تمام این سال‌ها و جنایاتی که طالبانی‌ها تاکنون ادامه داده‌اند، چند صباحی است که مذاکراتی میان دولت افغانستان، طالبان و کشورهای ثالث در حال انجام است. مذاکراتی که هدف از آن‌ها گویا بازگشت صلح به افغانستان است و تلاش می‌کند سلاح را از طالبان گرفته و صندوق‌های رأی را جایگزین‌شان کنند. مذاکراتی که البته چندان موفق نبوده است. یکی از دلایل این عدم موفقیت، عملیات‌های تروریستی همزمان نیروهای طالبان علیه مردم افغانستان است. مسئله‌ای که این پرسش را ایجاد می‌کند که چگونه می‌توان به جریانی که بقای خود را در کشتار و برقراری وحشت در میان مردم می‌داند، اعتماد کرد؟ آیا اگر طالبانی‌ها حتی اگر سلاح را در ظاهر کنار بگذارند و وارد انتخابات افغانستان شوند، از شرایط سوءاستفاده نکرده و دوباره به دنبال برقراری حکومت طالبانی در این کشور برنخواهند آمد؟ وظیفه کشورهای همسایه و مسئول دراین‌باره چیست؟

سفر طالبانی‌ها به تهران!
همانطور که ابتدای گزارش اشاره شد، هیئتی از طالبان به ایران سفر کرده‌اند و با برخی مقام‌های کشورمان مذاکره و گفت‌وگو داشته‌اند. هرچند از منظر منطق سیاست خارجی اینگونه مذاکرات نه بی‌راه است و نه زیان‌بار، اما پرسش اینجاست که آیا مذاکره با یک جریان تروریستی راه‌حل مشکل است؟ البته طالبان نه فقط با ایران که پیش از ایران با ایالات‌متحده، روسیه و چند کشور دیگر مذاکرات فشرده‌ای داشته است. مذاکراتی که پیش از هر چیز این شبهه را به ذهن متبادر می‌کند که آیا هدف طالبان از این گفت‌وگوها مشروعیت بخشی به خود نیست؟ براساس کدام ضمانت‌ها و سازوکار قرار است به این جریان تروریستی اعتماد کرد؟ البته قابل قبول است که راه افتادن یک جنگ دیگر در افغانستان مردم این کشور را بیش‌ازپیش ناامید می‌کند، اما زمانی که طرفِ گفت‌وگو جریانی است که به صراحت از سلاحش برای سخن گفتن بهره می‌برد، مذاکره و مشروعیت بخشیدن به آن چگونه می‌تواند مشکلات را حل کند؟ مسئله افغانستان تنها یک مسئله داخلی برای این کشور نیست، بلکه حل تروریسم در افغانستان گامی بزرگ در جهت ثبات و امنیت منطقه و حتی جهان است. از این‌رو شاید بهتر باشد کشورهایی که این روزها درگیر مذاکره با طالبان هستند، به جای مشروعیت بخشیدن به چهره‌های جنایتکار این جریان تروریستی، در اقدامی مشترک به ریشه‌کن کردن آن بپردازند.

پیرملا محمدزهی: از نظر جمهوری اسلامی، طالبان تروریستی نیست
دکتر پیرملا محمدزهی یکی از تحلیلگران مسلط به مسائل افغانستان و شبه‌قاره در گفت‌وگو با خبرنگار ستاره صبح می‌گوید طالبان از نگاه ایران یک جریان تروریستی نیست. به عقیده این کارشناس «از نظر جمهوری اسلامی، طالبان گروهی مسلح است که بر ضد دولت مرکزی افغانستان می‌جنگد، اما ویژگی‌های جریانی مانند داعش را ندارد و یک جریان داخلی در افغانستان محسوب می‌شود». وی می‌گوید: «طالبان گروهی مسلح است و در داخل افغانستان پایگاه اجتماعی دارد. دلیل مذاکرات کشورهای همسایه افغانستان با طالبان مشخص است. بخشی از امنیت این کشورها تحت تأثیر تحولات افغانستان است. از طرفی برخی از این کشورها به لحاظ ایدئولوژیک و یا سیاسی با طالبان مرتبط هستند. به همین خاطر باید مذاکره با طالبان را در چنین فضایی دید و قضاوت کرد». دکتر پیرملا محمدزهی در ادامه می‌افزاید: «غربی‌ها ادعا می‌کنند، همکاری ایران و طالبان در سطح نظامی است، به همین خاطر روی چندان خوشی به مذاکرات میان ایران و طالبان نشان نمی‌دهند. البته این موضوع از سوی مقامات کشورمان رد شده و بدون ارائه سند و مدرک نمی‌توان قضاوتی درمورد اینگونه ادعاها کرد».