کد خبر : 400793 تاریخ : ۱۴۰۱/۵/۴ - 01:33
تأثیر شکرگزاری بر سلامت روان/فاطمه رسولی-روانشناس

ستاره صبح آنلاین-وقتی زندگی سر ناسازگاری با شما می‌گذارد، انرژی‌تان را می‌بلعد و قدرت تصمیم‌گیری را از شما می‌گیرد، احتمالاً آخرین چیزی که به ذهنتان می‌رسد سپاسگزاری است؛ زیرا قدردانی و سپاسگزاری یک واکنش هیجانی برای تحسین چیزهایی است که داریم؛ اما واقعیت این است که سپاسگزاری حین سختی‌ها همان چیزی است که به آن نیاز داریم چون احساس ناامیدی را از ما دور می‌کند. همچنین سپاسگزاری، کلید پیشگیری از آسیب‌های فیزیکی و هیجانی در زمان‌هایی است که با استرس و اضطراب دست‌وپنجه نرم می‌کنیم.

موقعیت‌های سختی که در آن‌ها قرار می‌گیریم، چالش‌هایی هستند که باید در آن‌ها، قدردانی کردن را تمرین کنیم. هرچند درست است که سپاسگزاری می‌تواند یک واکنش هیجانی ناخودآگاه نسبت به خیلی از موقعیت‌های زندگی باشد؛ اما این تمام ماجرا نیست. چیزی که بیشتر واقعیت دارد این است که سپاسگزاری یک دیدگاه درونی است؛ به عبارتی دریچه‌ای که ما دنیا را از آن می‌بینیم و دقیقاً همان چیزی که می‌توانیم کنترلش کنیم. جدال برای سپاسگزاری کردن از این توقع ناشی می‌شود که انتظار داریم زندگی برای ما حتماً جور خاصی باشد و وقتی چنین نیست، ناامید و عصبانی می‌شویم.

 

فواید شکرگزاری و قدرشناسی

وقتی این ایده را درک می‌کنیم که هر آنچه داریم یک هدیه است و از هدایای زندگی خود ابراز قدردانی می‌کنیم، دید خود را ازآنچه نداریم به آنچه داریم، تغییر می‌دهیم. برای قدردانی ازآنچه داریم، تغییرات مهمی را در مغز و بدنمان ایجاد می‌کنیم. درواقع، ابراز سپاسگزاری به‌صورت روزانه فواید زیادی به همراه دارد. در ادامه به چند مورد از این فواید اشاره می‌کنیم:

 

ایجاد تغییرات مثبت در مغز

وقتی احساس و ابراز قدردانی می‌کنیم، می‌توانیم حجم ماده خاکستری را در شکنج تحتانی گیجگاهی پایین مغز افزایش دهیم. این افزایش به ما کمک می‌کند تا احساسات خود را به‌طور مؤثرتری تنظیم کنیم. همچنین ایجاد این حس خوب باعث افزایش دوپامین و سروتونین و تغییر هورمون‌های تنظیم‌کننده ترس و اضطراب می‌شود.

 

ارتباط مؤثر با دیگران

هنگامی‌که ما از دیگران قدردانی می‌کنیم، نه‌تنها به اهمیت آن‌ها برای خود پی می‌بریم، بلکه ارتباطات محکم‌ و مؤثری با آن‌ها برقرار می‌کنیم و احساس حمایت بیشتری از طرف اطرافیان می‌گیریم. حمایت اجتماعی یک عامل اصلی در ایجاد مقاومت در شرایط سخت است.

 

تنظیم استرس

قدردانی به ما کمک می‌کند هورمون استرس یعنی کورتیزول را تنظیم کنیم. تحت کنترل نگه‌داشتن سطح کورتیزول به‌نوبه خود عملکرد قلب را در شرایطی که تحت استرس هستیم، بهبود می‌بخشد و توانایی تعادل ذهنی را افزایش می‌دهد.

 

مروری بر نتایج چند تحقیق درباره تأثیر شکرگزاری

در یک مطالعه درباره تأثیر شکرگزاری حدود پنج هزار داوطلب موردبررسی قرار گرفتند. در گوشی هوشمند این افراد یک نرم‌افزار به نام MyBPLab نصب شد که دارای حسگر فشارخون و ضربان قلب بود. از حسگرهای اپتیکی نیز استفاده شد که امواج نوری متفاوتی را از طریق بافت بدن ارسال می‌کردند تا تغییرات حجم خون را تشخیص دهد و با استفاده از یک الگوریتم در گوشی هوشمند، ‌فشارخون را اندازه‌گیری کند. پس‌ازآن سطح استرس و شیوه زندگی داوطلبان موردبررسی دقیق گرفت. نتایج نشان داد افرادی که در طول روز شکرگزاری می‌کنند، فشارخون و ضربان قلب منظمی دارند.

نتایج مطالعه دیگری نشان داد که شکرگزاری باعث می‌شود جنبه‌های مثبتی که در روز اتفاق می‌افتد در ذهن برجسته شود و خوش‌بینی باعث می‌شود جنبه‌های منفی روز به حداقل کاهش یابد که نتیجه هر دو مورد، کاهش استرس و افزایش آرامش است.

نتایج مطالعات دیگر نشان می‌دهند که افراد شکرگزار به میزان بیشتری ورزش می‌کنند، رفتارهای غذایی بهتری دارند و در کل پایبندی بیشتری نسبت به عواملی که زندگی شاد و سالمی را رقم میزند، دارند. شکرگزاری باعث می‌شود تا افراد در زمان حال زندگی کنند و حسرت گذشته را نخورند. آن‌ها بابت تمام نعمت‌هایی که در حال حاضر در زندگی‌شان وجود دارد، قدردان خداوند هستند و درنتیجه تمرکز ذهن خود را روی جریانات مثبت فعلی زندگی‌شان می‌گذارند.

شکرگزاری منجر به افزایش کلسترول خوب خون (HDL) و کاهش کلسترول بد خون (LDL) می‌شود و در حالت مواجهه با استرس‌ها، فشارخون را تنظیم می‌کند. دلیل این امر گیرنده‌هایی است که در سیستم مغز و اعصاب وجود دارد و سیگنال‌های دریافتی را به اندام‌های بدن منتقل می‌کند. این موضوع منجر به هماهنگی سیستم عصبی و ضربان قلب می‌شود، ازاین‌رو است که معجزه شکرگزاری در علم پزشکی نیز خود را به اثبات رسانده است.

از دیگر تأثیرات معجزه شکرگزاری می‌توان به کاهش افسردگی، افزایش عزت‌نفس، افزایش انرژی، ایجاد سیستم ایمنی قوی در برابر بیماری‌ها، کاهش فشارخون، افزایش کیفیت خواب و کاهش استرس‌های منفی اشاره کرد.

سپاسگزاری را مانند دانه‌هایی بدانید که در باغچه زندگی‌تان می‌کارید. وقتی سپاسگزاری و قدردانی را وارد فعالیت‌های زندگی روزمره‌تان می‌کنید، ابتدا هیچ تغییر سریعی در نگرشتان نسبت به زندگی رخ نمی‌دهد؛ زیرا فواید بلندمدت بر سلامت هیجانی و فیزیکی زمان‌بر هستند، اما اگر پیگیر و جدی باشید، به آن‌ها خواهید رسید.