ستاره صبح-
این روزها در روسیه چه میگذرد؟ کشوری که خود را پس از ایالاتمتحده دومین ابرقدرت دنیا میداند، هنوز هم در اجرای دموکراسی و اعطای آزادیهای سیاسی دچار چالش است. قدرت در روسیه از همان بیماری رنج میبرد که دیگر قدرتهای استبدادی از آن؛ یعنی سرکوب اعتراضات مسالمتآمیز و فشار برای جلوگیری از برگزاری انتخابات آزاد. هرچند برگزاری انتخابات در نظامهای سیاسی تبدیل به یک رویه شده و در ظاهر نشانی از دموکراسی و مشارکت عمومی در تصمیمگیریها و تصمیم سازیها برای اداره کشورهاست، اما برخی کشورها به دلیل نظامهای استبدادی حاکم بر آنها این رویه را به ویترینی برای کشور خود تبدیل کردهاند و هرچند در ظاهر انتخابات برگزار میکنند، اما در عمل تلاش میکنند تنها افرادی را در معرض انتخاب عمومی قرار دهند که خود برگزیدهاند. رویهای که دولت پوتین در روسیه آن را در پیش گرفته و موجب اعتراضات عمومی در این کشور شده است.
مردم روسیه چه میخواهند؟ روز شنبه (5 مرداد ماه) شهروندان روسیه در مسکو یکی از بزرگترین اعتراضات خیابانی در این کشور را رقم زدند و بنا بر آمارهای اعلام شده نزدیک به 22 هزار نفر به خیابانها آمدند. تظاهراتی که با خشونت بیسابقه پلیس روسیه روبهرو شد و به دنبال آن حدود 1300 نفر بازداشت شدند؛ اما مردم روسیه چه میخواهند؟ بنا بر آنچه صاحبنظران معتقدند، «انتخابات آزاد» یکی از اصول اساسی برای دموکراتیک بودن هر نظام سیاسی است. مادامی که شفافیت، استقلال نهاد برگزار کننده انتخابات و آزادی گروهها و افراد با گرایشهای مختلف سیاسی برای حضور در انتخابات تأمین نشده باشد، صحبت از یک انتخابات آزاد معنا و مفهوم خود را از دست میدهد. آنچه امروز در مسکو موجب اعتراضات پرشمار مردمی در خیابانها شده ایجاد محدودیت و دخالت برای جلوگیری از حضور مخالفان دولت در انتخابات محلی مسکو است. گفته میشود نامزدان مخالف سیاستهای دولت برای حضور در انتخابات محلی مسکو ردّ صلاحیت شدهاند. یکی از معترضان در همین رابطه میگوید: «سیاستِ دولت حقوق ما را سلب کرده است». پیش از این نیز مردم روسیه در 14 آذر سال 1390 در اعتراض به آنچه مهندسی نتایج انتخابات پارلمان و ریاست جمهوری میخواندند، به خیابانها آمدند و خواهان برگزاری یک انتخابات آزاد و عادلانه شدند. در اعتراضات همان سال بود که روسیه برای نخستین بار پس از روی کار آمدن پوتین از سال 1999 شاهد شنیدن شعار «مرگ بر پوتین» بود. 15 بهمن ماه همان سال نیز دهها هزار نفر به خیابانها آمدند و خواهان کنارهگیری پوتین از قدرت شدند. هرچند نگاهی به کارنامه عملکرد پوتین در روسیه نشان میدهد وی ثمرات زیادی برای کشورش داشته و توانسته قدرت اقتصادی و نظامی روسیه را نسبت به دوران پیش از خود تا اندازه قابل توجهی افزایش دهد، اما رویکرد بسته و اعمال فشار او بر آزادیهای سیاسی و مدنی موجب شده تا مردم روسیه نسبت به وضعیت حاکم بر کشورشان ناراضی باشند.
بازداشت گسترده معترضان در تازهترین اعتراضاتی که مردم در مسکو برپا کردهاند، ماموران امنیتی شامل «پلیس مسکو» و «گارد ملی روسیه» ۶۸۵ نفر را به جرم شرکت در تظاهرات دستگیر کردند. این اعتراضات خیابانی در میدان «تروبنایا» و میدان «پوشکین» برگزار شد. بر اساس اطلاعات رسانههای روسی ازجمله رادیو «اکو مسکو» و تارنمای «او. و.د-اینفو» ماموران امنیتی ۶۸۵ نفر را دستگیر کردند، اما سازمان پلیس مسکو شمار افرادی که بازداشت شدند را ۳۰ نفر اعلام کرده است. رادیو مسکو ۲۴ اعلام کرده در اعتراضات روز شنبه در مرکز مسکو بیش از ۱۵۰۰ نفر شرکت کردند. لیوبوف سوبول از رهبران مخالفان دولت روسیه نیز هنگامی که از ستاد انتخاباتی خود در خیابان راژدستونسکایا در مرکز مسکو خارج میشد، توسط ماموران گارد ملی روسیه دستگیر شد. بر اساس اطلاعات رادیو اکومسکو، افرادی که توسط ماموران امنیتی بازداشت شدند به هشت مرکز پلیس منتقل شدند و بازپرسان کمیته بازپرسی قضایی در مراکز پلیس معترضان را بازجویی میکردند. در تظاهرات اخیر مسکو چند خبرنگار نیز بازداشت شدند که خبرنگار روزنامه ودوموستی از آن جمله بود و وی به همراه دو خبرنگار تارنمای روسی «ام.ب.خا مدیا» از رسانههای مخالف دولت روسیه پس از بازداشت توسط ماموران امنیتی آزاد شد. اعتراضات روز شنبه بدون حضور رهبران مخالفان دولت روسیه برگزار شد؛ چراکه آلکسی ناوالنی در بازداشتگاه موقت برای یک ماه زندانی شده و بقیه رهبران ازجمله ایلیا یاشین هم در حبس خانگی هستند.