ستاره صبح آنلاین-چندی پیش با یکی از اساتید دانشگاه شهید چمران اهواز در خصوص خشکسالی و مسئله کم آبی در استان خوزستان صحبت میکردم که ایشان خشکسالی را یکی از دلایل مهم وضعیت فعلی برمیشمرد و عدم توجه به سایر خواستههای مدنی شهرهای مختلف و بیکاری بیشازاندازه در شهرهای خوزستان را از مسائل مهم این شهرها عنوان میکردند.
دوست دیگری تعریف میکرد در خارج از کشور وقتی میخواهند پروژه بزرگی را راهاندازی کنند، تأثیر آن در سطح محله یا شهر را از اهالی آن منطقه نظرسنجی میکنند و مدتها محاسن و معایب طرح را بررسی و تحلیل میکنند. چنانچه در نظرسنجیها، پروژه رای مناسب را کسب کند، تأییدیه شهر یا محله که نماینده واقعی مردم هستند، اخذ میشود. بعدازآن همه اهالی از مواهب پروژه منتفع میشوند.
اما در کشور ما پروژههای کشاورزی و صنعتی مختلفی اجراشده که نیازمند آب بوده و بدون نظرخواهی از مردم که حق آبه داشتهاند، پروژهها اجراشده است.
در ایران به دلیل پدیدههای مختلف و پایههای فرهنگی، ارزش واقعی بسیاری از مسائل ازجمله آب و انرژی به خوبی دیده نمیشود.
به خاطر دارم در سال ۹۲ دریکی از شرکتهای بزرگ برای آب مصرفی کارخانه که از دو حلقه چاه عمیق بهره میبرد و باید برای مصرف صنعتی، سختی آب را پایین میآورند. محاسبهای صورت میگرفت، تقریباً برای هر مترمکعب آب، مبلغی حدود هزار و صد تومان هزینه میشد. اهل فن به خوبی میدانند، برای تهیه آب شرب، هزینه بیشتری باید پرداخت شود تا آب شرب تهیه شود.
در پایان دهه ۸۰، قیمت تمامشده آب شرب بر پایه رودخانههای کشور هر مترمکعب حدود ۱۵۰۰ تومان و از منابع آبشیرینکن هر مترمکعبی حدود ۵ الی ۶ هزار تومان قیمت تمامشده آن بود.
همچنین در سال ۹۵ گزارش مدیر پروژه انتقال آبی از خلیجفارس به مناطق صنعتی کشور را میدیدم که قیمت هر مترمکعب آب برای مصارف صنعتی حدود ۲۶ هزار تومان به ازای هر مترمکعب تمامشده بود.
در همین ایام کمبود برق که وزیر صنایع مجبور به تهیه برق برای صنایع کشور شدند، فقط برای طرحهای انتقال آب از خلیجفارس به نقاط مختلف کشور، تقاضای احداث هزار مگاوات برق کرده است. احداث این حجم عظیم برق یعنی حدود ۸۰۰ الی یک میلیارد دلار سرمایهگذاری اولیه یکطرف و بحث هزینههای جاری، تعمیر و نگهداری و سوخت آن جای خود دارد.
بابیان مطالب فوق چند پیشنهاد فوری برای مسئولان اجرایی فعلی و آینده کشور دارم:
۱ - از طریق اینترنت و با استفاده از تمام نرمافزارهای مطمئن بدون هیچ محدودیتی، از کل استان خوزستان حداقل ۲۰ الی ۳۰ نفر نماینده انتخاب شود تا زیر نظر آنها، بهترین متخصصهای کشوری و جهانی دعوت تا راهحل اصولی برای معضل آب آن منطقه طراحی، پیگیری و اجرا شود.
۲ - هر آبی که از سرشاخه رودخانههای خوزستان به هر نقطهای از کشور رفته و موجب کاهش حق آبه شهرها و روستاهای خوزستان شده به قیمت واقعی به اهالی پرداخت و در برنامهای دو یا پنجساله، شرکتهای سهامی آب منطقهای در مناطق کویری و کم آب کشور تشکیل تا آب شرب و آب صنعتی از خلیجفارس به آن مناطق منتقل شود و حق آبه به جایگاه اصلی خود بازگردد.
۳ - برای کاشت محصولات کشاورزی که مصرف آب فراوان دارند، مقررات مناسب تهیه و محصول اقتصادی جایگزین به کشاورزان معرفی شود.
۴ - برای صنایع با مصارف زیاد آب، مقرراتی وضع شود تا آب مصرفی خود را تأمین یا به اهالی منطقه حق آبه به قیمت روز پرداخت شود.
شیوههای فوق باعث خواهد شد در بلندمدت کالاها و محصولات اقتصادی جایگزین معرفی و از منابع طبیعی بهینه استفاده شود.