پیشروی طالبان در افغانستان درگیری فزاینده در هفته‌های گذشته باعث شده تا طالبان بسیاری از روستاها را به تصرف خود درآورد و بسیاری از نیروهای ارتش افغانستان به تاجیکستان گریخته‌اند. افزایش تنش میان طالبان و نیروهای امنیتی باعث شده تا چندین ولایت مردم با تشکیل نیروهای خیزش مردمی در کنار نیروهای امنیتی افغان در مقابل پیشروی طالبان بایستند. تعداد زیادی از اعضای طالبان و نیروهای دولتی در درگیری‌های اخیر کشته و زخمی شدند. طالبان بیشتر بر مناطق روستانشین، عشایر و شهرهای کوچک مسلط شده و امروز بیش از نیمی از خاک افغانستان را به اشغال خود درآورده است.طالبان با وجودی که هنوز نشانه‌های مشخصی برای اقدامات سیاسی همه‌جانبه در آینده افغانستان از خود بروز نداده اما قطعاً تمایل دارد در آینده با تشکیل دولتی موقت، قانون اساسی را تغییر داده و ساختار سیاسی افغانستان را بر اساس فرهنگ و اعتقادات خود ایجاد کند.
مذاکره ایران و طالبان موضع جمهوری اسلامی ایران با تغییر رویکرد آمریکا در باب سیاست افغانستان، گفت‌وگو با طالبان را مدنظر قرارداد و سعی کرد با تجدیدنظر در روابط، احتمال آسیب از سوی طالبان را به حداقل برساند. تغییر رویکرد ایران نسبت به طالبان را در سفر هیئت سیاسی طالبان به تهران و گفت‌وگوهای محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان شاهد بودیم. چندی پیش ظریف در مصاحبه‌ای با شبکه خبری «طلوع نیوز» افغانستان و در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه تعاریف ایران از طالبان چیست؟ گفت: «بر اساس قوانین هنوز ایران طالبان را از گروه تروریستی خارج نکرده است». افغانستان نزد رسانه‌ها، کاربران داخل و خارج دنبال می‌شود و در روزهای اخیر بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی عکس‌ها و نوارهای ویدیویی از آتش گرفتن بازارهای ولسوالی‌های افغانستان و به شلاق کوبیدن پیرمردی را منتشر کرده و نوشته‌اند: «تغییری در رفتار طالبان به وجود نیامده، طالبان را تطهیر نکنید».
کیهان و طالبان روزنامه کیهان درباره پیشروی طالبان در افغانستان نوشت: در این پیشروی‌ها خبری از جنایت‌های هولناک، شبیه جنایات داعش در عراق نیست و درجایی اظهار کرد، بسیاری از اعضای گروه طالبان چه‌بسا، قربانیان جنگ و جوانانی هستند که خانواده خود را در ناآرامی‌ها از دست داده‌اند و به دلیل فقر و برای گذران زندگی یا حتی انتقام و یا داشتن یک نوع احساس تکلیف به این گروه پیوسته‌اند. سارا معصومی روزنامه‌نگار حوزه بین‌الملل نیز در حساب توئیتری خود نوشت: «به رغم آنکه روزنامه کیهان می‌گوید طالبان تغییر کرده‌اند، هم‌زمان با تلاش این گروه برای محاصره شهر کندز (قندوز) نزدیک به پنج هزار خانوار از این شهر فرار کرده‌اند.» از سوی دیگر برنامه جهان‌آرای شبکه افق که نظرات مشابهی چون کیهان دارد نیز با اظهارات حسام رضوی، از مدیران خبرگزاری تسنیم جنجالی شد. وی در این برنامه گفته بود، «این برداشت نباید صورت بگیرد که در افغانستان شیعه کشی می‌شود. همین الآن من به عنوان هشدار می‌گویم که جنگی بین شیعه و طالبان در افغانستان وجود ندارد.»
روزنامه جوان و طالبان روزنامه جوان روز دوشنبه در یادداشتی با عنوان «ما و طالبان» تلاش کرد تا بگوید طالبان ماهیتش تغییر کرده و تمایل دارد با ایران دوستی برقرار کند، نوشت: ... باور نگارنده این است که طالبان افغانستان در شهادت دیپلمات‌های ایران نقش نداشتند و جمهوری اسلامی نیز به این باور رسید که ترور آنها با هماهنگی دستگاه اطلاعاتی یک کشور ثالث صورت گرفته بود. درباره شهادت شیعیان افغانستان اگر هنر جمهوری اسلامی متعهد کردن طالبان به حرمت خون تشیع است، این هنر قابل‌تقدیر است. البته طالبان نیز بار‌ها اعلام کرده‌اند که به حرمت خون شیعیان پایبند هستند، اما مدعی هستند وقتی به جایی حمله می‌کنند و کسی مقاومت کند، درگیر خواهند شد و فرقی نمی‌کند که در مقابلشان شیعه است یا سنی، اما اینکه صرفاً به خاطر شیعه بودن سراغ کسی بروند را قبول ندارند. شهادت شیعیان بر اثر مقاومت بوده است، نه اتهام تکفیر. طالبان برخلاف داعش و القاعده اهل مذاکره است و این نشان می‌دهد به قدرت در جغرافیای افغانستان (نه جهان اسلام) یا شراکت در قدرت در آنجا معتقد است، در غیر این صورت مذاکره نمی‌کرد. ناامن کردن حضور امریکا در افغانستان توسط طالبان برای ایران موضوعیت دارد. اخراج امریکا از افغانستان آرمان حاج قاسم شهید بود و اگر طالبان این مهم را به پایان رساند، منافع و امنیت ملی ما نیز تأمین‌شده است. اگر ارتباط با طالبان داعش را زمین‌گیر، سلامت شیعیان را تضمین و خواب راحت را از آمریکایی‌ها می‌گیرد، ارتباط لازم است و دولت باید این موضوع را باز بگذارد. البته طالبان باید بداند اگر به روش خشونت به دنبال قدرت است، هرگز از سوی ایران حمایت نخواهد شد.
طالبان اصلاح‌شده روزنامه جوان روز گذشته در عکس یک روزنامه خود نوشت: «طالبان: اصلاح‌شده‌ایم» طالبان یک‌بار دیگر تأکید کرد که تمامی نظامیان خارجی باید از افغانستان خارج شوند، ولی قول داد که چنین سناریویی را با تصرف نظامی کابل جبران نخواهد کرد. دو سخنگوی طالبان در گفتگو‌هایی جداگانه چنین ابراز می‌کنند که این گروه اصلاح‌شده، بنابر توافق میان طالبان و امریکا، درازای خروج نظامیان خارجی از افغانستان، طالبان متعهد شده به القاعده و دیگر گروه‌های افراطی اجازه ندهد در مناطق تحت اختیارش فعالیت کنند. موضع‌گیری سخنگوی طالبان در حالی ابرازشده که قرار است شماری از سربازان آمریکایی برای حفاظت فرودگاه کابل و سفارت امریکا در افغانستان باقی بمانند. همچنین، تعداد کمی از نیروهای ویژه ارتش انگلیس نیز در افغانستان حضور خواهند داشت.