کد خبر : 114057 تاریخ : ۱۴۰۰/۲/۲۶ - 00:17
گزارش خبری - تحلیلی آیا آتش قره‌باغ دوباره شعله‌ور می‌شود؟ اشاره: سال گذشته ارمنستان و جمهوری‌آذربایجان پس از شش هفته جنگ، توافق صلحی امضا کردند که به درگیری میان دو کشور بر سر منطقه مورد مناقشه قره‌باغ پایان داد. در آن جنگ جمهوری‌آذربایجان بخش وسیعی از زمین‌هایی را که در جنگ اول قره‌باغ ازدست‌داده بود، بازپس گرفت؛ اما این روزها تحولاتی در منطقه رخ‌داده که ممکن است آتش جنگ دوباره شعله‌ور شود. چند روز پیش نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، جمهوری‌آذربایجان را به عدم پایبندی به تعهدش برای عقب‌نشینی نیروها از خاک ارمنستان متهم کرده است. او جمهوری‌آذربایجان را متهم کرد که شش ماه پس از آتش‌بس در قره‌باغ که با وساطت روسیه به دست آمد، به دنبال تحریک برای «درگیری نظامی گسترده» است. دولت ارمنستان رسماً از روسیه خواهان کمک نظامی شده است. درخواست دولت ارمنستان از روسیه طبق پیمان دفاعی سال ۱۹۹۷ با این کشور صورت گرفته است. روسیه در حال حاضر، مطابق توافق صلح ارمنستان و جمهوری‌آذربایجان ۲ هزار نیروی صلحبان به قره‌باغ فرستاده و در ارمنستان پایگاه نظامی دارد. آمریکا و فرانسه از جمهوری‌آذربایجان خواسته‌اند تا «بلافاصله» نیروهای خود را از مناطق مرزی ارمنستان خارج کند. ایران هم از دو کشور دعوت کرده خویشتن‌داری نشان داده و اختلافات را از راه مسالمت‌آمیز حل‌وفصل کنند.

مقام‌های ارمنستان گفته‌اند، نیروهای جمهوری‌آذربایجان چند کیلومتر در خاک ارمنستان پیشروی کردند و در اطراف دریاچه سو (سیاه) در نزدیکی مرز دو کشور مستقرشده‌اند. شمار این نیروها نزدیک به ۲۵۰ نفر برآورد شده است. ارمنستان می‌گوید ورود این نظامیان به ارمنستان با درگیری مسلحانه نبوده است. جمهوری‌آذربایجان فرستادن نیرو به آن‌سوی مرز را تکذیب کرده و گفته است که نیروهایش فقط مواضع جدیدی را در ناحیه مرزی خود ایجاد کرده‌اند. دو کشور بر سر مرزهای خود دچار اختلاف‌نظر هستند. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت این کشور اوضاع در منطقه را از نزدیک دنبال می‌کند و «انتظار دارد» جمهوری‌آذربایجان «بلافاصله» نیروهای خود را خارج کند. این سخنگو افزود: «تحرکات نظامی در مناطق مورد مناقشه، غیرمسئولانه و تحریک‌آمیز است.» امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه هم خواهان ترک مناطق مرزی ارمنستان از سوی نیروهای جمهوری‌آذربایجان شده است. وزارت امور خارجه ایران هم دو کشور را به خویشتن‌داری و پرهیز از دامن زدن به اختلافات دعوت کرده و خواهان احترام به مرزها شده است.

ورود نظامیان آذربایجان
نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان گفته است نیروهای آذربایجان سه کیلومتر در خاک ارمنستان پیشروی کردند و قصد داشته‌اند دور دریاچه سو (سیاه) در نزدیکی مرز دو کشور مستقر شوند. پاشینیان که به گزارش خبرگزاری رسمی ارمنستان در یک جلسه شورای امنیت این کشور شرکت داشته، گفته این اقدام «غیرقابل‌قبول» و «خرابکارانه» بوده است. باکو به‌طور رسمی موضعی درباره این اتهام ایروان نگرفته است اما بعضی از وبلاگ‌ها و رسانه‌های نظامی طرفدار جمهوری‌آذربایجان به بحث درباره آن پرداخته‌اند. گفتنی است سال گذشته ارمنستان و جمهوری‌آذربایجان پس از شش هفته جنگ توافق صلحی امضا کردند که به جنگ میان دو کشور بر سر منطقه مورد مناقشه قره‌باغ پایان داد. در آن جنگ جمهوری‌آذربایجان بخش وسیعی از زمین‌هایی را که در جنگ اول قره‌باغ ازدست‌داده بود، بازپس گرفت. نیکول پاشینیان گفته اولویت ارمنستان حل دیپلماتیک مسئله است، «اما این تنها یکی از گزینه‌ها است». به گفته او ورود نظامیان آذری به ارمنستان با درگیری مسلحانه نبوده و آن‌ها به یک «نقشه جعلی» متوسل شده‌اند تا حضورشان در این منطقه را توجیه کنند.

صلح بانی روسیه
آرا آوازیان، وزیر امور خارجه ارمنستان درباره این رویداد با سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، تماس گرفته است. روسیه مطابق توافق صلح ارمنستان و جمهوری‌آذربایجان ۲ هزار نیروی صلحبان به قره‌باغ فرستاده و در ارمنستان پایگاه نظامی دارد. درحالی‌که جمهوری‌آذربایجان موضعی درباره اتهام اخیر ارمنستان نگرفته، برخی رسانه‌های نظامی در این کشور به تحلیل آن پرداخته‌اند. یک کانال تلگرامی غیررسمی منتسب به ارتش جمهوری‌آذربایجان نوشته عملیات نظامیان این کشور هشداری به ارمنستان بوده است. کانال تلگرامی دیگری به نام کالیبر نوشته: «طرف آذربایجانی سکوتی مرگبار را پیشه کرده و در آرامش و بانظم کاری را که لازم است انجام می‌دهد. قطعاً نیروهای ما مرزهای بین‌المللی را نقض نمی‌کنند، بلکه فقط دارند به همسایگانمان نشان می‌دهیم مرزها باید از کجا رد بشوند.» درعین‌حال چند رسانه طرفدار باکو اتهام ایروان را رد کرده و چنین اقدامی از طرف نظامیان آذری را غیرمنطقی خوانده‌اند.