کد خبر : 103698 تاریخ : ۱۳۹۹/۱۲/۱۰ - 00:00
سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا فاش کردند «بن‌سلمان» ولیعهد عربستان آمر قتل خاشقچی اشاره: آوریل هینس، هماهنگ‌کننده سرویس‌های مخفی و اطلاعاتی ایالات‌متحده آمریکا روز جمعه ۲۶ فوریه (۸ اسفند) با انتشار گزارشی در رابطه با کشتن جمال خاشقچی که تاکنون به‌صورت محرمانه طبقه‌بندی‌شده بود، فاش کرد که شخص محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان‌سعودی به‌احتمال بسیار زیاد فرمان عملیات کشتن وی را صادر کرده است. خاشقچی، روزنامه‌نگار عربستانی واشنگتن‌پست روز 2 اکتبر ۲۰۱۸ (مهر97) در کنسولگری عربستان‌سعودی در استانبول توسط یک گروه کماندوی ویژه که از ریاض اعزام‌شده بود، به قتل رسید و جسدش به طرز فجیعی قطعه‌قطعه شد. یک ماه پس‌ازاین اتفاق، آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) گزارشی تهیه و به رئیس‌جمهوری وقت آمریکا ارائه کرد اما دونالد ترامپ مانع از انتشار آن شد تا مناسبات حسنه‌اش با بن‌سلمان خدشه‌دار نگردد. به گزارش روزنامه «واشنگتن‌پست»، سازمان سیا در این گزارش با ارائه شواهد متعدد و قاطع، این احتمال قوی را داده که ولیعهد عربستان شخصاً دستور قتل را صادر کرده و به نیروهای اطلاعاتی این کشور دستور داده که خاشقچی را «یا دستگیر کنند و یا بکشند». جو بایدن که برخلاف سلفش سیاستی سخت‌گیرانه‌تر در قبال عربستان‌سعودی در پیش‌گرفته و چند روز پیش در گفت‌وگوی تلفنی خود با پادشاه عربستان‌سعودی به او اعلام کرده که دولت کنونی آمریکا اهمیت بسیاری برای «حقوق‌بشر و حاکمیت قانون» قائل است، دستور داد تا این گزارش منتشر شود. عربستان هم این گزارش را «منفی، نادرست و غیرقابل‌قبول» خوانده است. اکنون برخی صاحب‌نظران عقیده دارند که انتشار این گزارش می‌تواند تنش‌ میان واشنگتن و ریاض را در پی داشته باشد.

ستاره صبح-

محتوای علنی شده گزارش محرمانه نهادهای اطلاعاتی آمریکا تصریح می‌کند که محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان‌سعودی، فرمان قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار، را شخصاً تأیید کرده بود. این گزارش که در سال ۲۰۱۸ تهیه‌شده بود اما دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا مانع از انتشار عمومی آن شده بود، تأکید دارد محمد بن‌سلمان نقشه‌ای را تأیید کرده بوده که به‌موجب آن نیروهای اطلاعاتی این کشور مأمور شده بودند جمال خاشقچی را «بگیرند یا بکشند». این نخستین بار است که آمریکا علناً و رسماً نام محمد بن‌سلمان را به‌عنوان صادرکننده دستور قتل جمال خاشقچی معرفی می‌کند. ولیعهد عربستان بارها چنین اتهامی را رد کرده است. هم‌زمان وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده ۷۶ شهروند سعودی را در همین رابطه تحریم و از دریافت ویزای سفر به ایالات‌متحده محروم خواهد کرد هرچند کاخ سفید بنا ندارد تحریمی برای محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان‌سعودی، در نظر بگیرد. یک مقام آمریکایی هم به رسانه‌ها گفته کاخ‌سفید بنا دارد فروش تسلیحات به عربستان را مورد بازبینی و احتمالاً در حد «تسلیحات دفاعی» تقلیل دهد.

واکنش عربستان به گزارش
عربستان در واکنش به علنی شدن این گزارش ضمن رد کردن ادعای آن گفته این گزارش «منفی، نادرست و غیرقابل‌قبول» است. در بیانیه وزارت خارجه عربستان که عصر جمعه، ۲۶ فوریه، منتشرشده آمده: «واقعاً جای تأسف دارد که این گزارشِ مملو از اطلاعات غیرمنصفانه و نتیجه‌گیری نادرست هنگامی منتشر می‌شود که پادشاهی آشکارا این جرم وحشیانه را محکوم کرده و حاکمیت گام‌های ضروری برای این‌که چنین واقعه‌ای دیگر هرگز روی ندهد را با توجه به‌حق حاکمیت خود و استقلال دستگاه قضایی کشور برداشته است.» جمال خاشقچی، روزنامه‎نگار منتقد محمد بن‌سلمان و پدرش، ملک سلمان، پادشاه عربستان، بعد از خروج از این کشور مقیم حومه واشنگتن دی‌سی آمریکا شده بود و برای روزنامه واشنگتن‌پست یادداشت‌ می‌نوشت. او در اکتبر سال ۲۰۱۸ درحالی‌که برای گرفتن سند طلاق خود به کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه رفته بود، توسط گروهی از نیروهای اطلاعاتی عربستان که با پروازی اختصاصی به استانبول آمده بودند به طرز فجیعی به قتل رسید. قاتلان او جسدش را تکه‌تکه کردند و ساعتی بعد با خود از کنسولگری خارج کردند. بقایای جسد آقای خاشقچی هنوز هم کشف نشده است.
گزارش یک قتل
در گزارش نهادهای اطلاعاتی آمده: «ارزیابی ما نشان می‌دهد که محمد بن‌سلمان، ولیعهد قانونی عربستان‌سعودی، عملیات استانبول ترکیه را تأیید کرده بوده که هدفش بازداشت یا قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار سعودی بوده است.» در بخشی از این گزارش که علنی شده مستقیماً به شواهدی که در دست داشتن محمد بن‌سلمان صحه بگذارد اشاره‌ای نشده اما بر اساس ساختار قدرت و نحوه کار نهادهای اطلاعاتی عربستان‌سعودی نتیجه گرفته که انجام چنین عملیاتی در این سطح بدون اطلاع و موافقت مستقیم ولیعهد عربستان «تقریباً محال» بوده است. این گزارش در سال ۲۰۱۸ و پس‌ازآن تدوین شد که جینا هسپل، رئیس وقت سازمان سیا شخصاً به استانبول سفر کرد تا ضمن تحقیق مستقیم درباره این قتل، اسناد و مدارک نهادهای اطلاعاتی ترکیه را مشاهده و بررسی کند؛ اما گزارش منتج از سفر او و سپس گزارش جامع نهادهای اطلاعاتی چون سیا که بنابر قوانین آمریکا باید علنی می‌شد، با دستور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری وقت، محرمانه باقی ماند.

تحریم بن‌سلمان؟ فعلاً نه!
هم‌زمان با علنی شده گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا درباره قتل جمال خاشقچی، یک مقام دولت این کشور به رسانه‌ها گفته کاخ‌سفید بنا ندارد محمد بن‌سلمان را به علت نقش مستقیم خود در صدور این قتل تحریم یا مجازات کند. چنین تصمیمی احتمالاً نهادهای حقوق بشری که همواره کاخ‌سفید را به ارجح دانستن روابط سیاسی بر مسائل حقوق بشری متهم می‌کنند، خشمگین خواهد کرد. این مقام کاخ‌سفید گفته علت تحریم نکردن ولیعهد عربستان این است که آمریکا نمی‌خواهد چنین اقدامی به همکاری‌های ریاض و واشنگتن در مقابله با القاعده و تروریسم و همچنین رویارویی با ایران، خدشه وارد کند. باوجوداین، آن‌طور که گزارش‌شده دولت آمریکا بنا دارد قراردادهای فروش سلاح به ریاض را که به‌محض ورود جو بایدن به کاخ سفید تعلیق شده بود، در حد فروش تسلیحات دفاعی کاهش دهد. گفتنی است جو بایدن روز پنجشنبه ۲۶ فوریه، در گفتگویی تلفنی با ملک سلمان، پادشاه عربستان، بدون اشاره مستقیم به نام جمال خاشقچی درباره مسائل حقوق بشری با پادشاه عربستان گفتگو کرد. دو طرف بر همکاری دوجانبه در موارد موردتوافق و همچنین مشکلات میان یکدیگر تأکید کرده بودند.