کد خبر : 103474 تاریخ : ۱۳۹۹/۱۱/۷ - 00:06
گزارش خبری تحلیلی توافق بایدن و مکرون درباره برجام اشاره: آمریکا در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ در 18 اردیبهشت ۱۳۹۷ به‌صورت یک‌جانبه از برجام خارج شد و از یک سال بعد، ایران در پنج مرحله تعهدات برجامی خود را کاهش داد و غنی‌سازی با خلوص بیست درصد را از سر گرفت. ایران می‌گوید به‌محض اینکه آمریکا تحریم‌ها را لغو کند، تعهدهای برجامی‌اش را دوباره رعایت خواهد کرد. جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا هم که هفته گذشته قدرت را به دست گرفت، گفته که «اگر ایران تعهد کامل به برجام را در پیش بگیرد» به این توافق برخواهد گشت. مهم‌ترین نشانه تمایل بایدن به احیای برجام هم این است که چند تن از چهره‌های ارشدی که در دولت بایدن صاحب‌مقام شده‌اند، از سیاستمدارانی هستند که پیش‌تر در دولت اوباما، درگیر مذاکرات برجام بوده و به‌اصطلاح اهل چانه‌زنی هستند. بااین‌حال به نظر می‌رسد برخی بازیگران داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه اسرائیل و عربستان خواهان احیای برجام نیستند و در این مسیر مانع‌تراشی می‌کنند؛ به همین دلیل بازگشت آمریکا به برجام دشوار می‌نماید. گفتنی است ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه این هفته در گفت‌وگو با رادیو فرانس‌انتر مدعی شد که رویکرد فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ ایران را به سمت دستیابی به سلاح هسته‌ای سوق داده است. ظریف هم در توییتر به او پاسخ داد و نوشت: «از بیان حرف‌های پوچ و مهمل در مورد ایران دست‌بردار». همچنین روز گذشته امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه با جو بایدن همتای آمریکایی خود برای اولین بار به‌صورت تلفنی گفت‌وگو کردند. براساس گزارش منابع خبری این دو در اولین گفت‌وگو بر سر برجام توافق کردند.

ستاره صبح

روسای جمهوری آمریکا و فرانسه در یک گفت‌وگوی تلفنی درباره همکاری‌های دوجانبه ازجمله برنامه هسته‌ای ایران باهم صحبت کردند. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه برای تبریک شروع به کار جو بایدن، همتای آمریکایی‌اش با او تماس گرفته بود. در متنی که کاخ الیزه از رئوس صحبت‌های دو رئیس‌جمهوری منتشر کرده، آماده است که آن‌ها درباره لزوم برقراری ثبات در خاورمیانه، به‌خصوص درباره برنامه هسته‌ای ایران و مسائل لبنان صحبت کردند. در متنی که کاخ سفید از خلاصه این گفت‌وگو منتشر کرده نامی از این دو کشور نیامده و صرفاً گفته‌شده که دو کشور درباره اولویت‌های سیاست جهانی، ازجمله چین، خاورمیانه، روسیه و ساحل‌عاج صحبت کرده‌اند. کاخ سفید نوشته که در این گفت‌وگو، بایدن درباره لزوم تقویت روابط به‌ویژه درباره ناتو و رابطه آمریکا با اتحادیه اروپا سخن گفته است. کاخ الیزه همچنین نوشته که رهبران دو کشور از لزوم همکاری در سازمان جهانی بهداشت برای کمک به کشورهای ضعیف درزمینه مبارزه با کرونا باهم سخن گفته‌اند. خبرگزاری فرانسه با انتشار گزارشی از واشنگتن و پاریس به مذاکرات و تلاش‌های دیپلماتیک کشورهای عضو اتحادیه اروپا و آمریکا در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران پرداخته است.  گفته می‌شد که جوزپ بورل، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی کشورهای عضو اتحادیه اروپا در نخستین نشست وزیران امور خارجه کشورهای عضو این اتحادیه که قرار بود روز گذشته (۲۵ ژانویه) در بروکسل برگزار ‌شود، ازجمله به موضوع همکاری اروپا و آمریکا بر سر توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران نیز خواهد پرداخت. بایدن پیش از گفت‌وگو با مکرون، روز شنبه ۲۳ ژانویه با بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا نیز تماس تلفنی داشته است.

جدل ظریف و لودریان
باروی کار آمدن جو بایدن در آمریکا، به نظر می‌رسد که این کشور قصد دارد سیاست خود در قبال ایران را عوض کند. گروهی از کسانی که در دولت بایدن صاحب‌مقام شده‌اند، از سیاستمدارانی هستند که پیش‌تر در دولت اوباما و درگیر توافق هسته‌ای با ایران بودند. این در حالی است که اخیراً جدال توییتری محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران و همتای فرانسوی‌اش خبرساز شده است. وزیر امور خارجه فرانسه در اظهاراتی مدعی شد که دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای «پیامدهای ژئواستراتژیک» در پی دارد. به گزارش ایسنا، ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه در گفت‌وگویی با شبکه رادیویی فرانس‌انتر با اشاره به شرایط هسته‌ای ایران گفت: «این وضعیتی بسیار خطرناک است. دسترسی ایران به سلاح‌های هسته‌ای پیامدهای ژئواستراتژیک قابل‌توجهی دارد. ما در وضعیت خلاف آنچه ترامپ می‌خواست قرار داریم.» پیش‌تر محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران به اظهارات مشابه ای از سوی وزیر خارجه فرانسه که گفته بود ایران با ساخت سلاح‌های هسته‌ای فاصله چندانی ندارد پاسخ داده بود و آن را «یاوه‌گویی پوچ» خوانده بود. ظریف در توییتر با اشاره به سمت قبلی لودریان به‌عنوان وزیر دفاع فرانسه نوشته بود: «همکار عزیز، شروع کار شما در دولت با فروش سلاح به جنایتکاران جنگی عربستان بود. از یاوه‌‌گویی پوچ درباره ایران خودداری کنید.» لودریان شنبه نیز به نشریه دیمانش مدعی شده بود: «ایران در حال ساخت سلاح‌های هسته‌ای خود است و ضرورت فوری دارد که ایران و آمریکا به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (برجام) برگردند.» ظریف همچنین در توییتر نوشت: «راستی‌آزمایی واقعیت: شما دارید منطقه ما را بی‌ثبات می‌کنید. شما از جنایتکارانی حمایت می‌کنید که مخالفانشان را اره می‌کنند و از سلاح‌های شما برای کشتن کودکان یمنی استفاده می‌کنند.»

انتقاد ظریف از اروپا
برخی کشورها و گروه‌های حقوق بشر از دولت امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه انتقاد کرده‌اند که از عربستان سعودی حمایت می‌کند و سلاح‌هایی که به این کشور می‌فروشد در عملیات نظامی عربستان در یمن استفاده می‌شوند. اخیراً سه کشور اروپایی فرانسه، بریتانیا و آلمان در بیانیه‌ای هشدار دادند که ایران استفاده از سوخت اورانیوم فلزی را در یک رآکتور تحقیقاتی آغاز کرده است که نقص برجام است و تبعات نظامی دارد. موضوعی که ایران آن را تکذیب کرده است. ظریف در پاسخ از این سه کشور نیز انتقاد کرده بود که از زمان خروج یک‌جانبه دونالد ترامپ از برجام، از این توافق پشتیبانی نکرده‌اند و اجازه داده‌اند تحریم گسترده دوباره اعمال شود. ظریف نوشت: «رهبران سه کشور اروپایی که به امضای مقام‌های دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت دارایی آمریکا متکی هستند تا تعهد برجامی خود را اجرا کنند مطلقاً برای حفظ برجام کاری نکرده‌اند. ابتکار عمل امانوئل مکرون را که مرده به دنیا آمد یادتان می‌آید و بریتانیا که بدهی‌اش را که دادگاه حکم کرده بپردازد نپرداخته است؟ برجام به خاطر ایران زنده است نه سه کشور اروپایی».

-