کد خبر : 103382 تاریخ : ۱۳۹۹/۱۰/۲۲ - 00:01
احتمال استیضاح دوباره ترامپ توسط دموکرات‌ها ترامپ می‌ماند یا می‌رود؟ اشاره: پس از اعتراضات خشونت‌آمیز روز چهارشنبه آمریکا و تسخیر ساختمان کنگره توسط طرفداران ترامپ، احتمال استیضاح مجدد او از سوی نمایندگان دموکرات کنگره افزایش‌یافته است. نانسی پلوسی، رئيس مجلس نمایندگان در یک اقدام بی‌سابقه از تهیه طرح استیضاح ترامپ خبر داده است. خبرگزاری رویترز دیروز یکشنبه ۱۰ ژانویه (۲۱ دی) از احتمال استیضاح مجدد ترامپ توسط دموکرات‌ها خبر داد و آن را پدیده‌ای بی‌سابقه در تاریخ آمریکا تلقی کرد. در تاریخ سیاسی این کشور سابقه نداشته که رئیس‌جمهوری دو بار استیضاح شود. سال گذشته ترامپ به این اتهام که دولت اوکراین را برای کسب منافع سیاسی در مورد احتمال فساد فرزند بایدن در یک معامله بازرگانی با اوکراین تحت‌فشار گذاشته بود، استیضاح شد اما سنا او را برکنار نکرد. اکنون دموکرات‌ها در کنگره این کشور بر آن‌اند تا برای دومین بار دونالد ترامپ را استیضاح کنند. شنیده می‌شود که شماری از جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان و سنای این کشور نیز از استیضاح ترامپ حمایت خواهند کرد. دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان تصمیم دارند امروز دوشنبه ۱۱ ژانویه طرح استیضاح ترامپ را مطرح کنند. تاکنون ۱۹۰ نماینده از این طرح پشتیبانی کرده‌اند. تعدادی از نمایندگان و سناتورهای جمهوری‌خواه هم در مصاحبه‌های اخیر خود خواستار برکناری ترامپ شده‌اند. اکنون پرسش این است که در صورت تصویب این طرح چه اتفاقاتی در 9 روز باقی‌مانده از ریاست جمهوری ترامپ خواهد افتاد؟

ستاره صبح-

بنیان‌گذاران ایالات‌متحده با نگرانی از این‌که رئیس‌جمهور از اختیاراتش سوءاستفاده کند، روندی را در قانون اساسی درنظر گرفتند که می‌تواند به اخراج او از سمتش منجر شود. در چارچوب قانون اساسی، رئیس‌جمهور را می‌توان به دلایل «خیانت، رشوه‌خواری، یا جنایات عمده و تخطی از قانون» برکنار کرد. جرائم بزرگ و تخطی از قانون ازلحاظ تاریخی شامل فساد و سوءاستفاده از اعتماد عمومی در مقابل موارد قابل‌تعقیب و تخطی از اساسنامه‌های مرتبط با جرائم است. جرالد فورد، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا زمانی که در کنگره بود، گفته بود: «جرم قابل استیضاح (جرمی است) که اکثریت اعضای مجلس نمایندگان در آن مقطع تاریخی آن را جرم تلقی کنند». هیچ رئیس‌جمهوری در تاریخ ایالات‌متحده درنتیجه مستقیم استیضاح از سمتش برکنار نشده است و مجلس سنا، اتهامات اندرو جانسون، بیل کلینتون و دونالد ترامپ، سه رئیس‌جمهوری را که توسط مجلس نمایندگان استیضاح شدند، رد کرد. از استیضاح دونالد ترامپ در سنای آمریکا تنها یک سال می‌گذرد. اگر استیضاح و دادگاه برگزار و ترامپ محکوم شود، او تنها چند روز مانده به اتمام دوره ریاست‌جمهوری‌اش از کار برکنار خواهد شد اما این مسئله او را از شرکت مجدد در انتخابات ریاست‌جمهوری محروم خواهد کرد. مقررات سنا به اعضای آن اجازه می‌دهد پیش از پایان دادگاه اتهامات اقامه‌شده علیه رئیس‌جمهور را رد کنند. اگر چنین پیشنهادی بارأی موافق اکثریت پذیرفته شود، روند محاکمه پرونده استیضاح در عمل خاتمه می‌یابد.

ترکیب احزاب در کنگره
دموکرات‌ها کنترل مجلس نمایندگان را در دست دارند. در حال حاضر، مجلس نمایندگان ۴۳۳ عضو دارد (دو کرسی خالی هستند) که ۲۲۲ نفر آن‌ها دموکرات‌ هستند. درنتیجه، دموکرات‌ها می‌توانند بدون حمایت نمایندگان جمهوری‌خواه روند استیضاح دونالد ترامپ را آغاز کنند.  در سال ۲۰۲۰ مجلس نمایندگان به پیروی از سیاست حزب به استیضاح ترامپ رأی داد. همین اقدام درسال ۱۹۹۸ در مورد استیضاح بیل کلینتون رخ داد که مجلس نمایندگان تحت کنترل حزب جمهوری‌خواه بود. پیش از انتخابات ۲۰۲۰ مجلس سنا ۵۳ عضو از حزب جمهوری‌خواه و ۴۵ عضو از حزب دموکرات و دو سناتور مستقل داشت که معمولاً سیاست‌های حزب دموکرات را دنبال می‌کردند. تأیید اتهامات و اخراج رئیس‌جمهور مستلزم دوسوم آرای اکثریت در سناست. با توجه به ترکیب کنونی مجلس سنا، بعید به نظر می‌رسد که دست‌کم ۲۰ سناتور جمهوری‌خواه و تمام دموکرات‌ها و دو سناتور مستقل همگی علیه او رأی دهند. اما آنچه اوضاع را قدری مبهم می‌کند دور دوم انتخابات سنا در ایالت جورجیاست. زمانی که دو سناتور منتخب، جان اوساف و رافائل وارناک که هردو دموکرات هستند جایگزین سناتورهای جمهوری‌خواه، دیوید پردو و کلی لوفلر شوند، ترکیب سنا به‌تساوی میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان تقسیم خواهد شد که در آن صورت رأی معاون رئیس‌جمهور تصمیمات سنا را رد یا تأیید می‌کند. هرچند این امر به دموکرات‌ها در سنا اکثریت خواهد داد اما این اکثریت از دو سومی که برای محکومیت دونالد ترامپ الزامی است، کمتر خواهد بود.

فرصت اخراج ترامپ
حرکات بسیاری باید در مدت‌زمان بسیار کوتاهی انجام شود. پیش‌نویس سند استیضاح هم‌اکنون نوشته و در میان مجلس نمایندگان توزیع‌شده است. گزارش‌ها حاکی از آن است اکثریت مجلس با ادامه روند استیضاح موافق‌اند. یک مشکل این است که مجلس نمایندگان در حال حاضر تعطیل است و درنتیجه تأیید این لایحه مستلزم فراخواندن نمایندگان به واشنگتن خواهد بود. مجلس نمایندگان ظهر روز هشتم ژانویه تشکیل جلسه دادند. گفته می‌شود در این اجلاس روند تشکیل کمیته‌های استیضاح دور زده خواهد شد و ازسرگیری آن ظرف تنها دو روز، به رأی نمایندگان گذاشته خواهد شد. اگر این رأی تأیید شود، ترامپ نخستین رئیس‌جمهور در تاریخ ایالات‌متحده خواهد بود که دو بار استیضاح شده است. هرچند برای بررسی پرونده استیضاح چارچوب زمانی خاصی وجود ندارد، اما بسیار بعید است که حتی اگر پرونده بلافاصله به سنا ارجاع شود، وقت کافی برای تسریع جریان بحث درباره محتوای آن، دادرسی یا تغییرات لازم در مقررات وجود داشته باشد. ترامپ هنوز هم متحدانی در سنا دارد که دستیابی به دوسوم اکثریت را غیرمحتمل می‌کند. این احتمال وجود دارد که دموکرات‌های مجلس نمایندگان بی‌توجه به سرانجام پرونده استیضاح ترامپ در مجلس سنا، همچنان به‌عنوان اقدامی نمادین به آغاز این روند رأی دهند. اگر قرار باشد ترامپ پیش از روز ۲۰ ژانویه از کاخ سفید اخراج شود، محتمل‌ترین راه استناد به متمم ۲۵ قانون اساسی (برکناری رئیس‌جمهور توسط معاون و کابینه) یا استعفای اوست.

تکلیف ریاست جمهوری
در صورت بعیدی که سنا ترامپ را محکوم کند (یا استعفا بدهد یا توسط کابینه‌اش برکنار شود) مایک پنس، معاون ریاست‌جمهوری برای مدت باقیمانده از ریاست‌جمهوری ترامپ (تنها چند روز) تا روز ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ در این سمت قرار خواهد گرفت. در این صورت پنس رکورد کوتاه‌ترین دوره ریاست‌جمهوری در تاریخ ایالات‌متحده را از آن خود خواهد کرد و از ویلیام هنری هریسون که در آوریل سال ۱۸۴۱ تنها به مدت ۳۱ روز در مقام ریاست‌جمهوری ماند، پیشی خواهد گرفت.