گروه اجتماعی: سیاهی دود یک هفته است که آسمان تهران، کرج، اصفهان و اهواز، مشهد، ارومیه، قم و ... را فرا گرفته است. روزهای چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه هوای تهران در شرایط قرمز و ناسالم برای همه گروهها بود. شاخص بیشتر از عدد 150 در شرایط قرمز قرار داشت. بر اساس سیاه انتشار آلودگی هوای کلانشهر تهران منابع متحرک سهم ۶۸ درصدی در آلایندگی ذرات معلق دارند. این در حالی است که بیش از 13 میلیون موتورسیکلت و 11 میلیون خودرو در کشور فرسوده هستند و اتوبوسها، تاکسیها نیز آلاینده تولید میکنند. همچنین مصرف سوخت غیراستاندارد آلاینده تولید میکند. نیروگاهها و کارخانههای اطراف شهرهای صنعتی برای تولید برق از مازوت استفاده میکنند که هوای شهرها را آلوده و کشنده کردهاند. به گفته وزارت بهداشت سال گذشته 50 هزار نفر در ایران براثر آلودگی هوا جانباختهاند. مشاهدات میدانی نشان میدهد که تعداد افرادی که به بیمارستانها مراجعه میکنند، افزایشیافته و تعداد کشتهها امسال افزایش خواهد یافت.
ناترازی بنزین
سینا انصاری؛ رئیس سازمان حفاظت محیطزیست: نا ترازی بنزین یکی از مشکلات کشور است که باعث تولید بنزینی شده که موارد استاندارد لازم را ندارد و باعث افزایش آلایندههاست.
صدیقه ترابی؛ معاون محیطزیست انسانی سازمان حفاظت محیطزیست در برنامه تهران ۲۰ گفته که «بنزین مصرفی در تهران، استاندارد نیست.»
کیفیت بنزین مصرفی تأثیر مستقیم و قابلتوجهی بر میزان آلودگی هوای ناشی از ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون (PM۲.۵) دارد. بنزین غیراستاندارد به دلیل ترکیبات شیمیایی نامناسب و آلایندههای موجود در آن، میتواند یکی از عوامل اصلی تشدید آلودگی هوا باشد.
مازوت سوزی
تهران و برخی شهرهای دیگربار دیگر با قطع برق مواجه شدهاند که ناشی از کمبود سوخت نیروگاهی است.
گزارشها حاکی از آن است که کاهش ذخایر گاز طبیعی و عدم تأمین سوخت جایگزین همچون گازوئیل، توان تولید برق نیروگاهها را تحت تأثیر قرار داده. افزایش مصرف گاز در بخش خانگی و کاهش توان تأمین سوخت نیروگاهها، دلیل اصلی این وضعیت است. از مردم خواستهشده تا با صرفهجویی در مصرف برق و گاز به کاهش فشار بر شبکه کمک کنند.
کمبود گازوئیل
کارخانههای بزرگ نظیر فولادیها، سیمانیها و شهرکهای صنعتی هم از قطع برق خود خبر دادند. نارسایی در تأمین سوخت نیروگاه علت اصلی قطع برق پاییزه عنوانشده و بر اساس گزارش شرکت برق حرارتی ذخایر گازوئیل نیروگاهها ۱۷ آذرماه به کمتر از یک میلیارد لیتر رسید.
هماکنون ۳۲ نیروگاه کشور با ظرفیت بیش از ۲۱ هزار مگاوات از نیروگاههای آمادهبهکار کشور به دلیل نارسایی در تأمین سوخت گاز و مایع در آستانه خاموشی کامل قرار دارند.
اعتراض به مازوت سوزی در اراک
نماینده مردم اراک در مجلس شورای اسلامی گفت: سازمان محیطزیست آسیب ناشی از آلودگی سوخت مازوت را تأیید و وزارت بهداشت هم تأیید کرده که سالانه ۶۶۱ نفر در اراک به خاطر آلایندهها فوت میکنند. بر اساس اعلام وزارت بهداشت، ضرر اقتصادی که در اراک به خاطر آلایندهها متحمل میشود معادل ۱۲/۸ همت است. وی با اشاره به افزایش سرطان مثانه و ریه در اراک، گفت: زمان مازوت سوزی، میزان بیماری و بستریهای تنفسی در کودکان افزایش مییابد درحالیکه طی ۲۰ روزی که مازوت سوزی به دستور رئیسجمهور متوقفشده بود، نسبت به مشابه سال گذشته کاهش بستری داشتیم. سید محمد جمالیان در رابطه با مازوت سوزی مجدد در اراک، بیان کرد: سیاهه انتشار SO۲ که سمیترین گاز ناشی از سوخت مازوت هست و باعث سرطان میشود، 2 برابر بیشتر در این شهر ماندگار است.
عضو گروه بهداشت و درمان مجلس شورای با اشاره به کاهش میزان بستریها در اراک طی ۲۰ روزی که مازوت سوزی متوقفشده بود، گفت: زمان مازوت سوزی، میزان بیماری و بستریهای تنفسی در کودکان افزایش مییابد درحالیکه طی ۲۰ روزی که مازوت سوزی به دستور رئیسجمهور متوقفشده بود، نسبت به مشابه سال گذشته کاهش بستری داشتیم. سرطان مثانه، ریه و گوارش بهصورت معناداری در اراک رو به افزایش است.
جمالیان افزود: سهم آلایندههای ساکن در اراک، البرز و اصفهان بیشتر از آلایندههای متحرک است. لذا قطع سوزندان مازوت در کنترل آلودگی هوا کمک میکند.
کشتن مردم با مازوت سوزی
نماینده اراک با تأکید بر اینکه وزارت نیرو در سوزاندن مجدد مازوت مقصر است، گفت: سه نیروگاه اصفهان، اراک و البرز درمجموع چهار و نیم درصد برق تولید میکنند و نصف این میزان با سوخت مازوت تولید میشود یعنی معادل ۲.۷۵ درصد. لذا دستور مجدد مازوت سوزی طبق مستندات پزشکی، دستور کشتن مردم بود. نیروگاه حرارتی شازند، از 20 آبان ماه سال جاری، درواقع 37 روز زودتر از سال گذشته که 27 آذرماه بود، رسماً استفاده از سوخت مازوت را آغاز کرده است.
کاهش سرمایه اجتماعی
مدیرعامل مؤسسه محیط زیستی بوم فناتران مرکزی، حمیدرضا مهاجرانی به ایلنا، گفت: بزرگترین سرمایه موردنیاز مسئولان، اعتماد اجتماعی است که با ادامه آلودگیها از بین میرود. وضعیت اسفبار مازوت سوزی نیروگاه حرارتی شازند، این شبهه را ایجاد میکند که برای مسئولان، تأمین برق به هر قیمتی حتی به بهای از دست رفتن جان شهروندان براثر بیماریهای قلبی عروقی، تنفسی و سرطان مهمتر است. این در حالی است که امنیت سلامت از مهمترین ارکان امنیت ملی است و باید در اولویت قرار گیرد. رئیس شبکه محیطزیست استان مرکزی بابیان اینکه نیروگاه حرارتی شازند مصداق بیکفایتی مدیران وعده دهنده است، گفت: مازوت سوزی نیروگاه شازند اتفاقی است که در 3 سال گذشته با ضعف عملکرد مدیران ملی و استانی تبدیل به یک بحران اجتماعی در شهر اراک شده است. باید در نظر داشت که آنچه در نیروگاه میسوزد مازوت نیست، سرمایه اجتماعی مدیران است. سیاوش آقاخانی گفت: عدم تعادل در مازوت سوزی ظلم است. نیروگاه حرارتی شازند، مقررشده بود که با شروع فصل سرما از 4 واحد تولیدی خود، 2 واحد را به حالت اورهال در بیاورد. متأسفانه این اقدام را انجام نداده و تنها یکی از واحدهای تولیدی خود را به اورهال برده و با 3 واحد تولیدی دیگر خود عموماً مازوت میسوزاند. مجموعه استان مرکزی پاسخگو نیستند. چراکه زیرمجموعه وزارت نیرو هستند.
مازوت سوزی در 3 واحد تولیدی نیروگاه حرارتی شازند
سرپرست اداره کل حفاظت محیطزیست استان مرکزی، یوسف یوسفی به ایلنا گفت: متأسفانه از 20 آبان ماه از مجموع 4 واحد تولیدی این نیروگاه یکی از واحدهای تولیدی از سوخت مازوت استفاده کرده، یک واحد تولیدی به حالت اورهال درآمده و 2 واحد تولیدی دیگر همچنان از سوخت گاز استفاده کرده است. متأسفانه از 28 آبان ماه سال جاری و بر اساس سیاستها و شیوهنامههایی که از سوی دستگاههای ملی ابلاغشده، 3 واحد تولیدی نیروگاه حرارتی شازند از سوخت مازوت استفاده میکند و تنها یک واحد تولیدی آن در حالت اورهال قرار دارد. در جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای اراک این موضوع مطرح شد که این حجم از گاز اختصاص دادهشده به یکمیلیون و 700 مترمکعب در هر شبانهروز افزایش یابد تا بتوان یکی از واحدهای تولیدی نیروگاه حرارتی شازند برمدار سوخت گاز فعالیت کند که متأسفانه هنوز این اتفاق رخ نداده است.