مرتضی عزتی، اقتصاددان درباره واکنش بازار ارز ایران به احتمال برنده شدن ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به ایلنا گفت: باید توجه داشت تا زمانی که در کشورمان شاهد ثبات اقتصادی پایدار و بلند مدت نباشیم، عوامل متعدد میتوانند با هر تکانهای بازار ارز را تحت تاثیر قرار دهند. اگر نرخ رشد اقتصادی به بیش از ۵ درصد برسد و همزمان نرخ تورم کاهشی باشد، میتوان انتظار داشت که بازار ارز مقاوم باشد. عوامل سیاسی، اقتصادی، امنیتی براساس انتظاراتی که این عوامل به بازار تحمیل میکنند و به تناسب تبعاتی که فعالان بازار و فعالان اقتصادی پیش بینی میکنند نرخ ارز را تغییر میدهند.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: پیش بینی عدهای از فعالان این است که از ترامپ و جمهوریخواهان پیروز انتخابات ریاستجمهوری آمریکا شوند، مشکلات بیشتر و در نهایت نرخ ارز افزایش پیدا میکند در نهایت تقاضا در بازار بالا میروند در شرایط محدودیت عرضه، نرخ دلار صعودی خواهد شد. البته ترامپ گفته است به دنبال برقراری صلح در خاورمیانه است، احتمال عدم افزایش نرخ دلار و حتی کاهشی شدن آن پس از اجرای این وعده ترامپ هم وجود دارد.
عزتی افزود: تنش منطقهای هم بر روی نرخ ارز تاثیر میگذارد اما اثرگذاری این تنشها کوتاه مدت است. البته باید توجه داشت مهمترین عاملی که نرخ ارز را بالا میبرد تصمیمات دولت است، در این مدت دلار نیما از حدود ۴٢ هزار تومان به ۵٠ هزار تومان افزایش پیدا کرد، بنابراین تنها در دو ماه گذشته قیمت دلار نیمایی حدود ٢٠ درصد بالا رفت بازار هم از این افزایش قیمت دلار نیمایی تبعیت میکند. وقتی قیمت ارز تامین شده از کانال دولتی بالا میرود، بخش آزاد هم به دنبال آن حرکت میکند. آمارها میگویند ۵ میلیارد تا ١۵ میلیارد دلار سرمایه سالانه از کشور خارج میشود. گفته میشود ٣٠ میلیارد دلار ارز خانگی ذخیره شده است.
انتخابات آمریکا تاثیر چندانی بر اقتصاد ایران ندارد
پیمان مولوی کارشناس اقتصادی درباره اقتصاد ایران پس از انتخابات آمریکا و نتیجه روی کار آمدن هر یک از نامزهای ریاست جمهوری به تجارت نیوز گفت: برخلاف دیدگاه عموم مردم که معتقدند پیروزی یک دموکرات در انتخابات آمریکا برای ایران خوب است و پیروزی ترامپ را برای اقتصاد کشور نامناسب میدانند، واقعیت این است که ایران در نقطهای است که آمدن ترامپ یا هریس تفاوت اساسی در اقتصاد کشور ایجاد نمیکند. ایران از لحاظ موقعیت اقتصادی و فروش نفت، جایگاه قبلی خود را ندارد و نفت ایران با اضافه تولید در عربستان یا آمریکا جایگزین میشود. اقتصاد امارات با جمعیتی معادل یک دوازدهم ایران، تولید ناخالص داخلی 540 میلیارد دلاری دارد و این رقم برای ایران 350 میلیارد دلار است. در هر صورت تاثیر پیروزی هر یک از نامزدها بر اقتصاد ما تفاوت زیادی نخواهد داشت. اگر ترامپ بخواهد روش قبلی خود در سالهای 1396و 1397 را تکرار کند و ایران را برای مذاکره تحت فشار بگذارد، سوال اینجاست که آیا میتواند با استفاده از اهرم نفت و باقی کالاهای صادراتی، کشورهای دیگر و بهویژه چین را مجبور کند از ایران نفت نخرند یا خیر؟ بر اساس نوع رابطه آمریکا و چین و اندازه مبادلات اقتصادی آنها، به نظر میرسد این امکان همچنان وجود دارد. در صورت تکرار این اتفاق، کسری بودجه ایران دوباره افزایش خواهد یافت، دولت از سیاست کنترل نقدینگی فاصله خواهد گرفت و بار دیگر وارد فاز تورمی میشویم.
دموکراتها به سمت تحریم نفتی نمی روند
مولوی در بررسی سناریو پیروزی هریس نیز تصریح کرد: «با آمدن هریس نیز میتوانیم چنین وضعیتی را در اقتصاد پیشبینی کنیم. البته در صورت پیروزی دموکراتها ممکن است به سمت تحریم نفتی نرویم اما احتمالاً اتفاقات و اجماعات دیگری رقم خواهد خورد که مربوط به حوزههای نظامی و سیاسی است.»
وی با اشاره به کم شدن 70 برابری ارزش ریال در 15 سال اخیر و ناکامی دولتها در حوزه سیاستگذاری پولی و مدیریت اقتصاد گفت: جمهوریخواهان نسبت به دموکراتها دیدگاهی عملی به مذاکرات دارند اما جریان دموکرات، همیشه با پنبه سر بریده است. مهم این است توافقی که انجام میشود به شکلی باشد که آمریکا هم بتواند دید پایداری نسبت به آن داشته باشد. اگر چنین توافقی شکل بگیرد، تفاوتی بین دموکرات و جمهوریخواه وجود ندارد.»
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه افرادی وجود دارند که جلوی توافق را میگیرند گفت: «لابیهایی وجود دارند که علاقهای به بازگشت اقتصاد ایران به مدار رشد ندارند. علت این موضوع نیز آن است که اگر رشدی اتفاق بیفتد، منابع اقتصادی که به سمت این افراد میرفت، تغییر جهت خواهد داد. رتبه اعتباری ایران نسبت به این کشورها پایین است و ما نمیتوانیم جذب سرمایه کنیم و زمانی که بخواهیم به سمت بالا حرکت کنیم، از سهم آنها کم میشود. رسیدن ایران به توافق با سنگاندازیهایی همراه خواهد شد.»