ستاره صبح، فائزه صدر: نشست مشترک اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج فارس که هفته گذشته در بروکسل برگزار شد، فرصتی پیش آورد تا امارات ادعای پوچ مالکیت بر جزایر سه گانه ایرانی را مطرح کند و آن را به تأیید شرکای اروپایی اش برساند. امارات در سال ‌های اخیر با استفاده از فرصت انزوای ایران، بحران اوکراین و اخیرا با بهره گیری از تنش ایران و اسرائیل، سطح حمایت از مواضع غیر قانونی خود در رابطه با جزایر سه گانه ایران را افزایش داده است. پیش از این، چین، روسیه و ژاپن در بیانیه‌هایی با ادعای امارات همراهی کرده بودند. اما موضع هفته گذشته اروپایی‌‌ها مبنی بر لزوم پایان «اشغال جزایر سه‌ گانه» و اشغالگر خواندن ایران قابل پیش بینی نبود و نشان داد اتحادیه اروپا در پاسخ به موضع جمهوری اسلامی در جنگ اوکراین، مداخله در امور داخلی ایران را تا سطح بی‌ سابقه ‌ای افزایش داده است. ستاره صبح در گفت‌وگو با عبدالرضا داوری، فعال رسانه ‌ای و مشاور رئیس دولت نهم و دهم به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید:

فارغ از ماهیت ادعای امارات در رابطه با مالکیت جزایر سه گانه ایران، جسارت گرفتن اعراب در موقعیت فعلی و مطرح کردن پی در پی این ادعا در مجاع بین‌المللی چه مبنایی دارد؟
این ادعا دهه‌ها مطرح بود، اما آنچه تغییر کرد و شدت گرفت، حمایت اسرائیل و اروپا از این ادعا است.
این موضوع باید در کنار تحریم خطوط هوایی ایران دیده شود. اتحادیه اروپا قبل از صدور بیانیه و حمایت تمام قد از امارات، خطوط هوایی ایران را به بهانه جابه‌جایی سلاح برای روسیه تحریم کرد. ایران حمایت اتحادیه اروپا از امارات را می‌بیند ولی موضع تند اش در قبال روسیه را نمی‌بیند؟!
به عقیده من ریشه این مسئله را باید در آسیبی که طی دولت سیزدهم بر حوزه روابط خارجی ایران وارد شده جست و جو کرد.
فرصت های بین‌المللی زیادی از جنس فرصت های طلایی و نایافتنی در دولت سیزدهم از دست رفت.
دولت سیزدهم در جنگ اوکراین طوری عمل کرد که ایران به عنوان یکی از حامیان و متحدان روسیه در این جنگ شناخته شد.
روس‌ها در جنگی متجاوز شناخته شده‌اند و ایران به عنوان کشوری که به متجاوز سلاح می‌دهد معرفی شد.
ایران به دلیل نوع سیاست خارجی اش، که در کنار روسیه معرفی شد و قرار گرفت؛ مغضوب اتحادیه اروپا واقع شد. اگر همراهی اتحادیه اروپا را می‌خواستیم باید مسیر سیاست خارجی خود را اصلاح می‌کردیم.

به اشتباهات دولت سیزدهم در حوزه سیاست خارجی اشاره کردید، درحالیکه در همان دوره روی برخی از اقدامات دستگاه دیپلماسی از جمله آشتی ایران و عربستان مانور داده شد، ولی این ظرفیت تا اینجا آنطور که تبلیغ می‌شد مورد استفاده نبود. آیا در چالش های پیش رو از جمله در ورد ادعای امارات ممی توان روی این ارتباطات منطقه‌ای حساب کرد یا خیر؟
ما 3 سال در حوزه سیاست خارجی و داخلی اشتباه کردیم. در مسیری بودیم که نباید می‌بودیم و راه‌هایی که باید را نرفتیم. متأسفانه اشتباهاتان مرتبا تکرار می‌شد.
آقای رئیسی در مورد اوکراین اعلام کرد ما در کنار روسیه هستیم. چهره های نزدیک به دولت ایشان هم اعلام کردند ما به روسیه سلاح می‌دهیم. این رفتار‌ها خطا بود.
وقتی بسته‌ای دیپلماتیک باز می‌شود، مثل آغاز روابط با عربستان، باید الزاماتش رعایت شود. نمی‌توان امروز با عربستان سعودی دست دوستی داد و روز بعد همان دست را به طرف حوثی های یمن دراز کرد.
نمی شود در جنگی منطقه‌ای که یک سو اوکراین و اتحادیه اروپا و سوی دیگر روسیه است در کنار روسیه بایستید ولی از اروپایی‌ها توقع دوستی داشته باشید! غرب هزینه حمایت از روسیه را به شکلی به ایران تحمیل می‌کند هفته گذشته اروپایی‌ها در فضای بین‌الملل امارات را همراهی کردند و به حمایت ایران از روسیه پاسخ دادند.
اگر ایران همراهی جهانی را می‌خواهد، باید خطاهایش را اصلاح کند. نوع نگاه دولت سیزدهم به سیاست داخلی و خارجی و همچنین حوزه اقتصاد، فرهنگ و اجتماع، خطا بود.
بحرانیهایی که به ناآرامی های 1401 منجر شد و شکاف اجتماعی حاصل، نتیجه نگاه غلط بود. دولت سیزدهم بحران های اساسی را به ایران تحمیل کرد.
به عقیده من دولت مسعود پزشکیان، میراث دار ویرانه دولت سیزدهم است.
من امیدوارم دولت آقای پزشکیان در حوزه دیپلماسی موفق شود. این دولت ایده های خوبی دارد. بی طرفی واقعی در جنگ اوکراین ایران را از بسیاری از خطرات و بحران های بین‌المللی نجات می‌دهد.

آیا حضور جوامع مدنی و قانون گرای اروپایی در کنار اعراب می‌تواند ادعای اماراتی‌ها در خصوص جزایر سه گانه ایران را به مجامع و محاکم بین‌المللی ببرد و به نتیجه مطلوب امارات برساند یا خیر؟
با توجه به تاریخ دو کشور و اسناد و مدارکی که در دست ایران است. ادعای امارات در هیچ دادگاهی قابلیت اثبات ندارد. درست است که ادعای امارات ثابت نخواهد شد ولی وقت، هزینه و انرژی دستگاه دیپلماسی را می‌گیرد.
ایران باید از این تنش های ریز و درشت درس بگیرد و کشور را خود خواسته در انزوای بین‌المللی قرار ندهد.
بسته های سیاست خارجی ایران باید بازنگری شود. ورود به برخی تنش‌ها پر هزینه است و تبعات دارد. گاهی تنش بر سر منافع ملی است و توجیه دارد ولی درگیر شدن با اتحادیه اروپا به خاطر منافع روسیه قابل قبول نیست. هنوز برای جبران این خطا دیر نشده است.