ستاره صبح - فائزه صدر: هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل از سوم تا هفتم مهر ماه( ۲۴ تا ۲۸ سپتامبر) در جریان خواهد بود. پس از انقلاب پنج رئیس جمهور ایران در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک حاضر شده و سخنرانی کرده‌اند. ۲۱ نطق روسای جمهور ایران در مجمع نشان میدهد این سخنرانی‌ها ضمن تأثیر گرفتن از شخصیت رئیس‌جمهور وقت، متاثر از شرایط است. با توجه به عمر کوتاه ریاست جمهوری مسعود پزشکیان، این سؤال پیش می‌آید که رئیس‌جمهور در نیویورک چه خواهد گفت؟ ستاره صبح در گفت‌وگو با میرقاسم مومنی، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی به جست‌وجوی پاسخ این پرسش برآمده که در ادامه می‌خوانید:
با توجه به شرایط پرالتهاب منطقه، جنگ اسرائیل با حماس و حزب الله و احتمال گسترش درگیری‌ها و کشیده شدن پای ایران به این تنش، چه انتظاری از نطق رئیس در مجمع عمومی سازمان ملل می‌رود؟
سفر پزشکیان به نیویورک اولین سفر یک رئیس‌جمهور در این وزن و جایگاه به سازمان ملل است. او منتخب اطلاح طلبان است، سیاستمدار است، پزشک است و چندین دوره در جایگاه نمایندگی مجلس پشت تریبون نطق کرده از این جهت انتظارها از مسعود پزشکیان بالا است.
با توجه به تحولات و اتفاقات اخیر در منطقه، حضور رئیس‌جمهور ایران پشت آن تریبون از دو جهت بسیار حائز اهمیت است. از یک جهت کنفرانس خبری رئیس‌جمهور قبل از سفرش به نیویورک، تصویری متفاوت از دیدگاه رئیس‌جمهور ایران در مورد آمریکا را نشان داد.
مواضعی که پزشکیان نسبت به روابط با آمریکا، FATF و دیگر مسائل مربوط به سیاست خارجی مطرح کرد در داخل و خارج واکنش برانگیز شد. حالا دو گروه در دو سوی مرز‌ها به مسعود پزشکیان در نیویورک چشم دوخته‌اند تا ببینند او همین پزشک، سیاستمدار و پدر صادق است یا یک رئیس‌جمهور در استاندارد‌های حاکمیت؟!
دیدگاه پزشکیان نسبت به روابط خارجی ایران چراغ سبزی از سوی جمهوری اسلامی برای انجام مذاکره تلقی شده است. وقتی مشابه این بحث از سوی آقای عراقچی، وزیر خارجه نیز مطرح می‌شود، نشان میدهد که می‌توان در رابطه با برجام صحبت کرد و امیدوار بود.
از جهتی دیگر، تجاوزات اسرائیل علیه مردم فلسطین، لبنان و مردم منطقه تمامی خطوط قرمز اخلاقی، انسانی، حقوقی و بین‌المللی را رد کرده است. رئیس‌جمهور ایران به عنوان رئیس دولتی که حامی محور مقاومت است و همچنین به عنوان سیاستمدار ارشد کشوری که همواره خواستار نابودی اسرائیل است، مورد توجه و تمرکز خواهد بود. قطعا پزشکیان سعی خواهد کرد با توجه به اقدامات خارج از قانونی که اسرائیلی‌ها انجام داده‌اند به ویژه حملات اخیر اسرائیل به حزب الله، در چارچوب سخنرانی خود نگاه ایران به اسرائیل را در صحن سازمان ملل منعکس کند. این انتظار در داخل ایران وجود دارد.
آیا وعده های انتخاباتی مسعود پزشکیان در خصوص روابط خارجی ایران، اف ای تی اف و برجام در این سفر جایگاهی خواهند داشت یا خیر؟
دولت پزشکیان با شعار وحدت و وفاق ملی و در جهت حل مشکلات داخلی و اساسی کشور پیش آمده و سعی می‌کند این موضوع را عملیاتی کند. چه بخواهیم و چه نخواهیم حل مشکلات داخلی کشور وابسته به دیپلماسی خارجی ما است.
اگر در این سفر پزشکیان در مقابل دولتمردان غربی لبخندی بزند، دست بدهد و دیدارهایی داشته باشد، نمی‌توان و نباید کمترین خرده‌ای به او گرفته شود. کشور سه سال به شیوه تندرو‌ها اداره شد و نتیجه کنار کشیدن تحریم از سفره مردم نبود پس باید راه حل های اساسی دنبال شود و به جای شور و شعار به سمت پذیرش واقعیت‌ها برویم. ارتباط دیپلماسی و سیاست خارجی با اقتصاد و امنیت انکار ناپذیر است. بدون در نظر گرفتن تعاملات بین‌المللی و منطقه‌ای نمی‌توانیم اشراف کاملی بر مسائل داخلی مان داشته باشیم. چون کلیه روابط داخلی ما در مباحث نفت، صادرات، تأمین قطعات، سرمایه‌گذاری چاه های نفتی و گازی، انتقال پول و... به کیفیت تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی ایران وابسته است. متأسفانه نادیده گرفتن واقعیت باعث از بین رفتن مشکلات نشد، تنها اکتفا کردن به کشورهای همسایه جوابگو نبود باید با دنیا در ارتباط باشیم.
اگر نگاهی به سیر روابط ایران با کشورهای همسایه داشته باشیم به عنوان مثال علی رغم اینکه کشور ما از نظر جانی و مالی کمک های زیادی به عراق داشت، اما روابط اقتصادی عراق بیشتر با ترکیه و کشورهای دیگر در جریان است. زیرا عراق نمی‌خواهد گرفتار محدودیتهایی شود که قواعد تحریم برای همکاری کنندگان با ایران پیش بینی کرده است.
در رابطه با افغانستان هم مسائل خاصی داریم. صادرات گاز به پاکستان متوقف شده و پاکستانی‌ها با بهانه های مختلف آن پروژه را اجرایی نمی‌کنند. در شما شرقی کشور ترکمنستان قرار دارد که در همکاری مستمر با آمریکا، اروپا و شرکتهای اسرائیلی است. کشورهای حوزه خلیج فارس با ایران در رقابتند و به خاطر مسائلی چون همپیمان بودن آنها با غرب، نزدیک شدن به اسرائیل، مسئله جزایر ایرانی خلیج فارس، یمن، سوریه و لبنان، نمی‌توان با آنها وارد روابط سیاسی و اقتصادی شد.
آذربایجان با ایران روابط استراتژیک ندارد و منافع اش را از طریق دیگر کشور های منطقه و جهان جست و جو می‌کند. ارمنستان هم از دامن روسیه به اروپا پناه برده و میخواهد مسائل خود را با کمک غرب حل کند.
ترکیه رقیب چند صد ساله ما است که زیر سایه محدودیت های تحریمی و مشکلات سیاسی و اقتصادی ایران منتفع شده و رشد کرده است. در مجموع اگر از نظر آماری، حجم روابط اقتصادی ما با کشورهای همسایه در نظر گرفته شود، رقم ناچیز و غیر قابل توجهی است. متأسفانه ایران به دلیل استمرار مشکلات سیاسی جذابیت خود برای شرکای قدیمی را از دست داده و یک به یک بازار هایش را واگذار می‌کند.
از این رو انتظار رأی دهندگان آقای پزشکیان و همچننی جمعیت خاموشی که رأی نداده‌اند این است که رئیس‌جمهور از فرصت پیش آمده بهترین استفاده را داشته باشد و در مدتی که در آمریکا است رایزنیهایی در جهت بهبود روابط ایران با دیگر کشورهای منطقه و دنیا انجام دهد.
در چند روز گذشته شاهد گسترش تنش‌ها در منطقه بودیم. اسرائیل با حملات غافلگیر کننده، قدرت بازدارندگی محور مقاومت را زیر سؤال برد. این مسئله چگونه در نیویورک قابل طرح و بحث خواهد بود؟ آیا حمایت از حماس یا حزب الله در مجمع عمومی سازمان ملل برای ایران هزینه خواهد داشت؟
اسرائیل اعلام کرد که ما از خود دفاع می‌کنیم. بعد از 7 نوامبر، اسرائیل با استفاده از تبلیغات رسانه‌ای گسترده در دنیا برای خود توجیه حقوقی ایجاد نموده است. با اینکه اسرائیل یک کشور واحد است اما می‌دانیم که اسرائیل یعنی آمریکا و اروپا. غرب در هیچ شرایطی اسرائیل را تنها نگذاشته و قطع‌نامه های الزام آوری بر علیه او تصویب نشده است. غرب اجازه نمی‌دهد منافع اسرائیل به خطر بیفتد. اسرائیل از این موضوع اطمینان دارد. ما می‌توانیم مسئله اسرائیل را از نظر حقوقی و در مجامع بین‌المللی پیگیری کنیم، اما مسئله این است که اداره این مجامع به دست اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها است! باید راهکاری بیندیشیم تا از هرگونه اقدام اسرائیل علیه خودمان جلوگیری کنیم. به نظر من آقای پزشکیان و تیم همراهشان به کلیه این مسائل اندیشیده‌اند و هماهنگی های داخلی لازم را انجام داده‌اند تا با یک نتیجه مثبت از این سفر برگردند.
Facebook