پیداوپنهان سفر ظریف و همتی به چین و عراق برای بازگرداندن پول‌های بلوکه‌شده

ستاره صبح-تحریم‌های اخیر آمریکا علیه 18 بانک ایرانی، آخرین منفذهای مراودات مالی ایران با دنیا را قطع کرد، به این اعتبار که اگر ایران با کشورهای اروپایی مبادلات بانکی نداشت، به این دلیل بود که شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی، به دلیل ارتباط با آمریکا، جرات نمی‌کردند با ایران وارد معامله شوند. آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیدند که بعضی از شرکت‌های کوچک (ازجمله در عراق) که با بازار آمریکا ارتباطی ندارند، با ایران روابط اقتصادی و مالی برقرار کرده‌اند. بنابراین آمریکایی‌ها با تحریم این 18 بانک ایرانی، به‌طور پنهانی و غیرمستقیم به دولت‌های مختلف ازجمله عراق گوشزد کردند که اگر شرکت‌ها و بانک‌های شما با ایران مبادلات مالی و بانکی داشته باشد، ما دولت‌ها را تحریم خواهیم کرد. این موضوع کار را برای ایران دشوارتر کرد. با توجه به تنگناهای اقتصادی در داخل که هرروز شاهد افزایش قیمت دلار هستیم و با توجه به این‌که ایران حدود 50 میلیارد دلار از کشورهای مختلف مثل عراق، کره‌جنوبی، چین، هند، ترکیه و... طلبکار است، این ارقام فعلاً قابل وصول نیستند. حتی چین که تا این اندازه به ایران ابراز نزدیکی می‌کند و حتی قرار است قرارداد همکاری 25 ساله با ایران منعقد کند، از پرداخت بدهی‌های خود به ایران خودداری می‌کند. گفته می‌شود که سفر اخیر وزیر خارجه ایران به چین نیز به‌خاطر گرفتن بخشی از این پول‌ها بود و به نظر می‌رسد احتمالا محمدجواد ظریف دست‌پر از پکن بازنگشت؛ همچنان که عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی دست‌خالی از عراق بازگشت، زیرا عراقی‌ها به دلیل تهدید و فشار آمریکا بر بغداد، نمی‌توانند پولی به ایران پرداخت کنند. البته یکی از دلایل این موضوع آن است که ایران عضو سوییفت نیست و به دلیل نپذیرفتن مقررات مربوط به لوایح اف‌ای‌تی‌اف، همه منفذها را به سمت خود بسته‌است. بنابراین باوجود آن‌که همتی برای بار دوم به عراق رفت، اما عراقی‌ها که از ایران برق و گاز دریافت می‌کنند، از ترس تحریم‌های آمریکا هنوز نتوانسته‌اند بدهی خود به ایران را با دلار و یورو پرداخت کنند. ضمن آن‌که از منظر حقوق بین‌الملل، مواد غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی مشمول تحریم نمی‌شوند و عراق یا سایر کشورها صرفاً می‌توانند از محل پول‌های بلوکه‌شده ایران، غذا و دارو به ایران بدهند. استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا هم تأکید کرده که تحریم 18 بانک ایرانی، دلالتی بر تحریم‌های غذا و دارو برای ایران ندارد. اما ازآنجایی‌که سوییفت مسدود شده و ایران نمی‌تواند مبادلات دلاری با سایر کشورها داشته باشد، و از طرفی آمریکایی‌ها به بهانه که مبادلات نقدی با ایران ممکن است خرج گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی در منطقه شود، جلوی این مبادلات و انتقال پول به ایران را گرفته‌اند. درنتیجه یک وضعیت پیچیده برای ایران به وجود آمده که قابل‌دوام نیست و تا زمانی که ایران مشکل خود را با آمریکا از طریق مذاکره و گفت‌وگو حل نکند، سایر کشورها نمی‌توانند قدمی برای ایران بردارند. بنابراین ایران نباید همچنان این بار سنگین تحریم‌ها را تحمل کند و نباید شاهد مشکلات اقتصادی و معیشتی برای مردم باشیم.