ستاره صبح-
با فشار ایالات‌متحده، ایران به چین نزدیک تر شد. گفته می‌شود این دو کشور در حال مشارکت در یک برنامه بلندمدت و استراتژیک 25 ساله هستند.
1-چرا هم‌اکنون؟ ریشه‌های این اتحاد قوی به سال 2016 وقتی رهبر چین یک سال پس از توافق برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران در ازای برداشته شدن تحریم‌های مرتبط توسط قدرت‌های جهانی ازجمله چین، به ایران سفر کرد، برمی‌گردد. در سال 2018، رئیس‌جمهور دونالد ترامپ، ایالات‌متحده را از این توافق خارج کرد. این کشور شروع به اعمال مجدد تحریم‌های قدیمی و افزودن تحریم‌های جدید کرد که بر اقتصاد ایران فشار وارد کرد. مقامات ایرانی در ابتدا برای تحقق سود تجاری و سرمایه‌گذاری مورد انتظار خود از توافق هسته‌ای به اروپا نگاه می‌کردند، اما نهادهای اروپایی در بیشتر موارد با هراس از تحریم‌های ثانویه ایالات‌متحده از این همکاری صرف‌نظر کردند. از طرف دیگر، چین تنها کشوری بود که به خرید نفت خام از ایران ادامه داد و توافق کرد تا به سرمایه‌گذاری در ایران بپردازد.
2-توافق 25 ساله چه منافعی برای چین دارد؟ چین با داشتن دومین اقتصاد بزرگ جهان، مشتاق به تأمین منابع ثابتی از نفت بود. بزرگ‌ترین تأمین‌کننده چین عربستان سعودی است، اما نفت خام ایران منابع چین را متنوع‌تر می‌کند. در صورت توافق مشخص نیست چه جزئیاتی بین ایران و چین نهایی شده است.
3-زمینه روابط بین ایران و چین در کجاست؟ چین در دهه 1990 خریدار عمده نفت خام ایران شد و با رشد اقتصاد این کشور در دهه 2000، سرمایه‌گذاری چین در روابط تجاری با ایران نیز گسترش یافت. هنگامی‌که اتحادیه اروپا صنعت نفت ایران را در سال 2012 تحریم کرد و چین جایگزین اتحادیه اروپا به‌عنوان بزرگ‌ترین خریدار نفت خام ایران شد. تا سال 2018، تجارت ایران و چین از سطح 2006 خود به بیش از دو برابر افزایش‌یافته بود. دولت حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران غالباً به جذب سرمایه و تخصص اروپایی نگاه کرده است، اما از زمان خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، اغلب سیاستمداران ایرانی در عوض خواستار گسترش روابط چین و روسیه شده‌اند. چین نیز به دنبال جنگ تجاری خود با ایالات‌متحده، به انتقاد بیشتری نسبت به سیاست‌های ایالات‌متحده در قبال ایران روی آورده است.
28 آگوست 2020
تارنمای بلومبرگ
برگردان شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com