ستاره صبح-
عمده مطالب و موضوعاتی که در دیدار با رئیس‌جمهور توسط فعالان و نخبگان سیاسی مطرح شد چه بود؟
فضای جلسه بسیار خوب بود و برآیند کلی نظرات به سمت همدلی گروه‌های مختلف سیاسی و طیف‌های گوناگون اعم از اصلاح‌طلب، اصولگرا، اعتدال‌گرا و... در بحران همه‌گیری ویروس کرونا بود. از طرفی همه حاضران درباره مشکلات جامعه دغدغه داشتند و به‌خصوص درخواست کردند که برای اقشار آسیب‌پذیر، به‌خصوص آن دسته از افرادی که شغلشان در دوران همه‌گیری کرونا دستخوش تغییرات جدی شده، تدبیری اندیشیده شود که بتوانند بار و سختی این فشارها را تحمل کنند. پیشنهادهایی ازاین‌دست از جانب حاضران مطرح شد؛ همچنین موضوعات بین‌المللی، بحث‌های حقوقی و... در یک سال باقی‌مانده تا پایان دولت که با چالش‌هایی مانند تحریم‌ها، بحران کرونا و... همراه شده مطرح شد تا کشور به‌گونه‌ای مدیریت شود که کمترین آسیب به اقشار جامعه وارد شود.
ازآنجایی‌که این دیدار در سومین سالگرد انتخابات ریاست جمهوری 96 برگزار شد، به نظر شما عملکرد دولت دوازدهم تا اینجای کار چگونه بوده و آیا انتظار امیدوارانه مردم در انتخابات را برآورده کرده است؟
همان‌گونه که در این جلسه هم مطرح شد، اغلب طیف‌های سیاسی من‌حیث‌المجموع دولت یازدهم را موفق‌تر از دولت دوازدهم می‌دیدند؛ البته این نکته را من به‌عنوان نظر شخصی خودم که عضو هیئت دولت در دوره یازدهم بودم بیان نمی‌کنم، بلکه این نکته‌ای بود که ناظران هم بر آن صحه گذاشتند که عملکرد چهارسال نخست حسن روحانی نمره بهتری می‌گیرد. البته درگذر از دولت یازدهم به دوازدهم، جابجایی‌هایی صورت گرفت، وزیرانی آمدند و رفتند و برخی وزارتخانه‌ها در میانه راه دچار تغییراتی شدند، اما درمجموع این دولت با بحران‌های عدیده‌ای اعم از حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله، بحران کرونا، بی‌فرجام ماندن برجام و... مواجه بود که هرکدام در جای خود مانع بزرگی محسوب می‌شوند؛ هرچند به هر نحو ممکن این مشکلات مدیریت‌شده و دولت توانسته این بحران‌ها را پشت سر بگذارد. البته عده‌ای از صاحب‌نظران معتقدند که می‌شد از پتانسیل‌های واقعی داخل کشور در بخش‌های مختلف صنعت، کشاورزی، تولید، خدمات، فرهنگ و هنر و... بیشتر و بهتر بهره‌برداری کرد. بااین‌حال این موضوع بستگی به روش و مسیری دارد که هر دولت در پیش می‌گیرد.
فکر می‌کنید برگزاری چنین جلساتی میان رئیس‌جمهور با صاحب‌نظران چه تأثیری دارد و چه فواصل زمانی‌ای باید میان جلسات در نظر گرفته شود؟
در مورد خود من این نخستین باری بود که چنین فضایی را تجربه می‌کردم و پیش‌ازاین به‌عنوان فردی که سابقه فعالیت سیاسی داشتم به چنین جلسه‌ای دعوت نشده بودم. مسلماً اگر این‌گونه جلسات بیشتر برگزار شود، خیلی بهتر است. هم از باب اینکه همه افراد دغدغه‌مند که به کشور خود می‌اندیشند و ممکن است به‌صورت عادی صدایشان شنیده نشود، راه‌حل‌های پیشنهادی خود را مستقیماً با بالاترین مقام اجرایی کشور در میان بگذارند. همان‌گونه که در این جلسه هم همه ما پیشنهادهای خود را برای یک سال پایانی دولت دوازدهم مطرح کردیم تا آنچه از این دولت برای دولت‌های بعدی باقی می‌ماند، به‌گونه‌ای باشد که بتواند همین مسیر را بهتر ادامه دهد. ضمن آن‌که چهره‌های سیاسی‌ای که در جلسه دوشنبه دعوت بودند، هرکدام سردمدار طیف فکری خود هستند و می‌توانند ابهامات موجود را رفع کنند و یا اقناع دیگران را صورت دهند تا منجر به همدلی بیشتر میان جریان‌های فکری شود. امروز ما در کشور بیش از هرچیز به همبستگی نیاز داریم تا سرمایه اجتماعی و اعتماد ملی افزایش یابد. اگر همدلی نباشد و تخریب‌ها و تهمت‌ها زیاد شود، می‌تواند سرمایه اجتماعی را ازبین ببرد و به دلسردی مردم منتهی شود؛ درصورتی‌که اگر همدلی در میان همه افراد و اقشار وجود داشته باشد، می‌توان امیدوار بود که جامعه بهتری داشته باشیم. البته در این راه همه مسئولان و مدیران کشور در قوای سه‌گانه باید مسئولیت‌های خود را به نحو احسن انجام دهند.
اسامی منتشرشده از حاضران در ضیافت رئیس‌جمهوری نشان می‌دهد که وی میزبان افطار برخی از دبیران کل احزاب تأثیرگذار بوده است. دبیران کلی که شاید در زمینه‌هایی هم منتقد دولت و تصمیمات و کارنامه‌اش باشند.
محورهای اصلی سخنان
ضرورت مهار رشد نقدینگی، آموزش عمومی مردم در بازار سرمایه، توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، توجه به وکیل خانواده و بیمه وکالت، اجرای کامل حقوق شهروندی، تداوم سیاست‌های برجامی و سیاست تعامل با جهان، تلاش برای رفع موانع تولید، تقویت بازار بورس، توسعه شفافیت و حسابرسی، تقویت اعتماد مردم به بازار سرمایه، توجه به اقتصاد دیجیتال و ایجاد کسب‌وکارهای نو، استفاده از ظرفیت زنان و جوانان، عادلانه کردن سهام عدالت و پرداخت این سهام به اقشار ضعیف و کسانی که آن را دریافت نکردند، تقویت سرمایه اجتماعی و سرمایه نمادین، رفع عوامل کاهش مشارکت مردم در انتخابات، حمایت از طبقه متوسط جامعه و جلب رضایت آنان و توجه به توسعه ارز دیجیتال، ازجمله محورهای اصلی سخنان فعالان و نخبگان سیاسی در این دیدار بود.
روحانی چه گفت؟
رئیس‌جمهوری بابیان اینکه مردم نجیب ایران در روزهای سخت و دشوار در کنار یکدیگر و همدل و هم‌زبان هستند، تأکید کرد: برای آینده کشور باید به دنبال حزب باشیم. رئیس‌جمهوری خاطرنشان کرد: در مقابله با کرونا، به‌هیچ‌عنوان از قوه قهریه استفاده نشد و صرفاً با توصیه به مردم و همدلی و همراهی مردم توانستیم امور را به‌پیش ببریم و مردم نیز در این زمینه نجابت، همراهی و بینش بالایی از خود نشان دادند. روحانی با اشاره به اهمیت سرمایه اجتماعی و تقویت آن گفت: موضوع کرونا نشان داد که نظام از سرمایه اجتماعی بالایی برخوردار است و مردم در روزهای خطر و حادثه همراهی بالایی از خود نشان می‌دهند. رئیس‌جمهوری در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر اهمیت وجود حزب در کشور اظهار کرد: معتقدم که برای آینده کشور باید به دنبال حزب باشیم و اگر بخواهیم نظام پایدار بماند و تقویت شود، باید دو سه حزب اصلی در کشور ایجاد شود تا به‌تناوب کشور را اداره کنند.
پیشنهادهای سیاسیون
علی شکوری راد دبیرکل حزب اتحادملت به جماران گفت: «اگر اظهارات رئیس‌جمهور به همان صورت که در جلسه با جمعی از فعالین سیاسی مطرح شد، برای جامعه گفته شود شاید بتواند بسیاری از نگرانی‌های موجود را نسبت به عملکرد دولت برطرف کند.» همچنین به گفته شکوری راد، بهزاد نبوی در این جلسه گفت که بزرگ‌ترین دستاورد دولت «برجام» بوده که با آمدن ترامپ و برخی اقدامات مخالفان دولت در داخل تلاش شد آن را ناکام بگذارند. توصیه ایشان به آقای روحانی این بود که به‌هیچ‌وجه از برجام خارج نشوید و تأکید کرد ادامه برجام در همین وضع فعلی نیز برای کشور مفید است. تأکید آقای نبوی این بود که ما باید ابتدا سیاست خارجی خود را سامان دهیم و بعد مسائل داخلی را به سامان برسانیم. مجید انصاری هم گفت که ما باید به‌جای عنوان«تدبیر و امید» به دولت آقای روحانی، عنوان دولت «تحمل مشکلات» بدهیم. خود شکوی راد هم این‌گونه گفته است: «ما بخش بزرگی از سرمایه اجتماعی خود را که همانا اعتماد و رضایتمندی مردم است ازدست‌داده‌ایم و سرمایه‌های نمادین خود را که مقوم جامعه هست، از کار انداخته‌ایم. اینکه محصورین در حصر باشند و شخصی مانند آقای خاتمی به حاشیه رانده شود و حتی به چهره‌های هنری و ورزشی محبوب مردم مانند استاد شجریان و فردوسی پور بی‌اعتنایی شود، برای جامعه دردناک است.»