نبود اراده لازم در بانک مرکزی؛ دلیل نوسان قیمت ارز، سکه، خودرو و دیگر کالاها

ستاره صبح-این روزها بازارهای سرمایه کشور، از خودرو گرفته تا طلا، سکه و ارز دچار نوسان شده و قیمت‌ها نیز افزایش‌یافته است. به عقیده نگارنده، زمانی که مدیریت بانک مرکزی تغییر کرد، اراده‌ای برای کنترل نرخ ارز وجود داشت و اجازه‌ای به تعیین نرخ توسط بازار داده نمی‌شد؛ اساساً بالاترین نهاد و مقام دارای اختیار مدیریت بازار در همه کشورها بانک مرکزی است. بانک‌های مرکزی که سیاست‌های پولی و ارزی را تعیین می‌کنند، رابطه بین پول‌ها را با دخالت کنترل می‌کنند. علت این‌که برای نمونه نسبت نرخ درهم به یورو مدت‌ها ثابت مانده است این است که بانک مرکزی امارات این موضوع را از طریق تعیین نرخ ارز در صرافی‌ها هدایت می‌کند. این‌که تصور شود در ایران هم صرافی‌های خیابان جمهوری و فردوسی و کلانشهرها یا افرادی مانند جمشید بسم‌الله بازار را مدیریت می‌کنند، تصوری اشتباه است، زیرا عرضه‌کننده عمده ارز دولت است و نرخ را خودش تعیین می‌کند. همین موضوع باعث شد پس‌از آن‌که عبدالناصر همتی بر مسند ریاست بانک مرکزی نشست، نرخ ارز در برهه‌ای 16 هزار تومان به حدود 10 هزار تومان رسید؛ زیرا اراده لازم در بانک مرکزی وجود داشت و بازارها را کنترل می‌کرد. اکنون‌که قیمت دلار به حدود 17 هزار تومان رسیده، به نظر می‌رسد که بانک مرکزی اراده لازم را برای کنترل بازار ندارد.البته باید علت این موضوع را از خود مدیران بانک مرکزی پرسید. نگارنده به خاطر ندارد که رئیس‌کل بانک مرکزی در هیچ مصاحبه‌ای اعلام کرده باشد سیاست ارزی این بانک چگونه است و اگر تغییر کرده به چه دلایلی بوده است؛ البته آن‌ها عرضه و تقاضا را دلیل افزایش قیمت ارز می‌دانند، اما باید بگویند از کدام تقاضا سخن می‌گویند؟ تقاضا برای نگهداری ارز؟ تقاضا برای واردات؟ تقاضا برای خروج از کشور؟ این روزها که به دلیل شیوع کرونا بسیاری از این فعالیت‌های اقتصادی و سفرها متوقف‌شده، تقاضایی وجود ندارد. پس به نظر می‌رسد اراده‌ای از سوی بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز وجود ندارد. سایر پارامترها مانند نرخ تورم نیز تابع نرخ ارز هستند و از این منظر می‌توان افزایش قیمت در سایر بازارها ازجمله قیمت طلا و سکه را توجیه کرد. اگر قیمت خودرو یا مسکن در شرایط رکود کنونی که معامله‌ای صورت نمی‌گیرد، افزایش می‌یابد، به این دلیل است که قیمت ارز تغییر کرده است و بانک مرکزی باید پاسخگو باشد.