فراهم بودن بستر فساد و زنجیره واسطه‌گری؛ دلیل اصلی افزایش نجومی قیمت خودرو

ستاره صبح-افزایش قیمت و گرانی خودرو به عقیده نگارنده ارتباطی به تورم ندارد و دلالان و واسطه‌ها نیز نقش چندانی در آن ندارند؛ البته دلالان منافع زیادی را از این وضعیت کسب می‌کنند، اما اغلب این دلالان وابسته به دو شرکت بزرگ خودروسازی کشور هستند و می‌توان آنان را در یک زنجیره تصور کرد. این مسئله که قیمت پراید اخیراً به 90 میلیون تومان رسیده است و حتی صحبت‌هایی شنیده می‌شود که احتمالاً قیمت خودرو 50 درصد افزایش خواهد یافت، این‌ها نشان می‌دهد که اراده‌ای در سطح هدایت خودروسازها وجود دارد که با افزایش قیمت، انباشت سرمایه کنند و از آن منتفع شوند. این اراده یک اراده گروهی است و منافع این گروه ایجاب می‌کند که قیمت خودرو بالا برود. به‌طور یقین می‌توان گفت خود این گروه که قیمت ها را افزایش می دهند خود از خودروی داخلی استفاده نمی‌کنند و خودروی وارداتی سوار می‌شوند. چندی پیش یک پارکینگ با صدها خودروی وارداتی از کشورهای شرق آسیا کشف شد که مشابه آن در گمرک زیاد است و هنوز ترخیص نشده‌اند. این درحالی است که ایران درگذشته در صنعت خودروسازی حرف‌های بسیاری برای گفتن داشت و برادران خیامی از مشهد که در دهه 40 بنیان‌گذاران کارخانه ایران ناسیونال (ایران‌خودرو) بودند، در آن زمان خودروی باقیمت مناسب و منصفانه ارائه می‌کردند. متأسفانه برند پیکان هم که توسط این دو کارآفرین ایجادشده بود از بین رفت، درحالی‌که برند یک خودرو در سطح جهان از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار است. ما می‌توانستیم برند پیکان را حفظ کنیم و زیرمجموعه آن خودروهای بسیار دیگری تولید کنیم؛ تولیدات ایران‌خودرو در ابتدای کار از بسیاری از کشورها مانند کره جنوبی که امروز یکی از قطب‌های خودروسازی جهان است پیشروتر بود. مدیریتی که در طول این سال‌ها بر شرکت‌های خودروسازی گمارده شد، مانند سایر بنگاه‌های اقتصادی مصادره شده، مدیریت بدون تخصص و بدون تجربه لازم بود و اکثر مدیرانی که در این سال‌ها در مسند مدیریت این دو خودروساز بزرگ قرار گرفتند، مدیران جوان، کم‌تجربه، برگزیده شده بر اساس وابستگی سببی و نسبی یا مسائل جناحی بودند و از دانش و تخصص لازم در این زمینه برخوردار نبودند. این مدیران با تصمیمات خود بخش خصوصی را نابود کردند و در ادامه این شرکت‌ها خصولتی شدند و زیان ده شدند و باری بر دوش دولت افزودند. زیرا این شرکت‌ها تاکنون میلیاردها دلار بودجه از دولت دریافت کرده‌اند و از سوی دیگر هیچ آورده‌ای چشمگیر برای تولید ناخالص داخلی نداشته‌اند. مجموعه عملکرد این شرکت‌ها موجب شده که امروز خودرو به‌عنوان یک کالای سرمایه‌ای در بازار موردتوجه قرار گیرد و به‌جای استفاده روزمره مردم، صرفاً کالایی در خریدوفروش برای گرفتن پول‌های مردم شده است. وگرنه دلیلی ندارد که خودروهایی با این کیفیت پایین این‌طور قیمتشان افزایش یابد. به همین دلیل امروز این وضعیت نابسامان بازار خودرو به وجود آمده و درصورتی‌که بستر فساد در این صنعت برچیده نشود، با این شیوه مدیریت، اوضاع همچنان به همین منوال خواهد بود.